*

  • trablusgarp'da meydana gelmis olan savasin, birinci dunya savasi konteksti icerisinde aciklanirken farkli olarak incelenmesi durumunda kendisine verilebilecek isim.

    mustafa kemal ataturk'un ilk olarak askeri kimligi ile tarih sahnesine ciktigi savastir ayriyeten.

    bu arada (bkz: aradim mamafih bulamadim)
  • bu savasin sonuclari, ikinci dunya savasi'nda italya'yi besleyen kuzey afrika'nin italyanlarin eline gecmesine neden olan usi antlasmasi'na neden olmustur. iste asagida, lise yillarinda almis oldugum notlarin dizilisi;

    1911 – 1912 trablusgarp savaşi

    • osmanlı zamanında trablus ve bingazinin birleşimine trablusgarp deniyordu. trablusgarp kanuni zamanında osmanlı topraklarına katılmıştır. 19.yy’da sömürgecilik hareketleri hızlanınca afrika’da kayıplar başladı.
    o 1830 cezayir
    o 1881 tunus
    o 1882 mısır
    • trablusgarp’a 1910 sıralarında bir ulaşım yoktu. deniz yoluyla gönderecek donanmamız da yoktu. mısır ingiltere’nin elinde olduğundan bağlantımız tamamen kesikti.
    • ii. abdülhamit önceden bazı önlemler almıştı:
    o askerler, subaylar, cephane gönderiliyor.
    o kabile reisleri çağrılıyor, bir olay anında yardımları kesinleştiriliyor.
    • fakat bu politika, ii. abdülhamit tahttan indirilip ittihat ve terakki başa geçince bozuluyor. askerler başka yerlere çağrılıyor (yemen’e). böylece işgal için ortam hazırlanmış bulunuyor.
    • italya sömürgecilik hareketlerine geç giriyor. tunus’u ondan önce fransa alıyor. habeşistan’da dayanamıyor. balkanlara yöneliyor, fakat adriyatik denizi’ne çıkmak için arnavutluk ve karadağ’ya yönelince avusturya bosna – hersek’i alıp adriyatik’e açılıyor. bundan dolayı 1909 yılında italya ve rusya rocconigi anlaşmasını yapıyor:
    o rusya, boğazlar politikasını uygulayabilecekti.
    o italya’da trablusgarp’ı işgal edebilecekti.
    • ayrıca, ingiltere ve fransa’da bu işgale destek veriyor. çünkü aralarında tampon bir bölge bulunacaktı ve italya’nın almanya’ya yanaşmasını engellemek istiyorlardı.
    • italya bundan sonra osmanlıya bir ultimatom veriyor ve hemen ardından işgale başlıyor. osmanlı’nın durumu çok kötü olduğundan, atatürk ve enver paşa’yı göndermek dışında hiçbir şey yapamıyor. trablusgarp savunmasında, italya kıyıdan öteye geçemiyor. bundan dolayı italya, osmanlı’ya karşı propaganda yapıp 12 ada’yı alıyor.
    • 1912 uşi anlaşması:
    o trablusgarp italya’ya veriliyor.
    o italya geçici olarak 12 ada’yı elinde tutuyor. osmanlı bu adaları balkan savaşlarında savunamayacaktı.
    o fakat bu adalar 2. dünya savaşının sonuna kadar italya’da kalıyor, ii. dünya savaşının sonunda almanya, bu adaları osmanlı’ya teklif ediyor fakat tarafsızlıktan dolayı kabul etmiyoruz.
    o bu anlaşma ile italya ege ve ege adalarına geçici bir süre yerleşmiştir.
    o kuzey afrika’da italyan sömürgeciliği başladı
    o doğu akdeniz’de güçler dengesi bozuldu. italya etkisi olan bir devlet haline geldi.
    o osmanlı devletinin artık topraklarını koruyamayacağı anlaşıldı. bu da balkan devletlerini cesaretlendirdi ve balkan savaşlarını başlattı.
  • osamnlı'nın cöküş yıllarında italya'yla yaptıgı ve yenildigi savas...1911-1912 yılları arasında oldu...ayrıca yıllarıdr basımızı agrıtan oniki ada bu savasla balkan savaşları sonuna kadar italya'da kalacaktı.ancak italya adaları geri vermedi.ii.dünya savaşında yenilmesiyle de adalar yunanistan'a geçti.osmanlı devleti kuzey afrika'daki son toprak parçasını kaybetti...yuce ataturk de ilk bu savasla tarih sahnesine cıktı...savasın sonunda da (bkz: uşi antlaşmasi)imzalandi
  • bu siralar enver* de bingazi'de idi.
  • ittihatçı subayların makedonyada zor yoldan öğrendikleri gerilla savaşını avrupalı bir büyük güce* karşı başarıyla kullandıkları savaştır. halil paşa anılarında bu savaşta kullandığımız gayrı nizami harp taktiklerini ayrıntısıyla anlatmıştır. beni çok eğlendiren bir anektod da şudur:

    bilindiği gibi kahraman italyan ordusu libya'ya çıkmış ancak donanmasının top menzilinin ötesine geçmeye pek tenezzül etmemiştir*. libya'da bulunan ittihatçı subaylar ise orada kalmış olan az sayıdaki nizami osmanlı birliği ile sünusi kabilelerinden gelen gönüllülerle italyan hatlarının karşısına derme çatma da olsa bir savunma hattı kurmuştur. savaş kısa zamanda bir karşılıklı gözetleme ve ara sıra yapılan mütekabil baskınlara dönüşür. lakin osmanlı kuvvetleri ya hiç ya da çok az yardım alabilmekte, özellikle mühimmat sıkıntısı çekmektedir. halil paşa yaratıcılığını kullanarak süper bir mühimmat kaynağı yaratır. kendi deyimiyle "kara kafalı ve parıl parıl beyaz dişli" arapları siperlerin tepesine çıkartıp el sallatmakta, bunu gören italyan gemileri de hemen ateşe başlamaktadır. lakin nişancılıkları o kadar kötü, mermi tapaları öyle kalitesizdir ki attıkları mermilerin neredeyse tümü osmanlı siperlerinin çok gerisine düşer ve çoğu da patlamaz. bu patlamayan mermiler de sünusiler tarafından toplanıp sökülür, zarfları eritilip kurşun yapılır, içindeki baruttan da fişekler için faydalanılır. halil paşa bir bombardımanda en az iki aylık cephane malzemesinin çıktığını söylemiştir.
  • mustafa kemal atatürk'ün sömürgecilik ve emperyalizme karşı ilk mücadele verdiği savaş.
  • mustafa kemal atatürk'un italya'ya karsi mucadele verdigi savas. emperyalizm ve somurgecilige karsi savas verirken, silah arkadaslarina "savasmaktan kacan ve kontrol altina alinmasi gereken yerel halk"tan sikayet etmesi abes olurdu zira.
  • enver pasa ile mustafa kemal'i aynı karede görmemizi sağlayan tek savastır ayrıca.
  • taraflarının, emperyalizmi mazide kalmış osmanlı devleti ile, emperyalist olmaya çabalayan italya olan harp.
hesabın var mı? giriş yap