• italyan heykeltıraş ve mimar gian lorenzo bernini'nin 1621-22 yılları arasında tamamladığı heykel. bernini heykel'i bitirdiğinde henüz 23 yaşındaymış. heykel proserpina'nın tanrı plüto tarafından ele geçirilip ölüler diyarına kaçırılmasını tasvir etmekte.

    bernini'nin diğer erken dönem eserleri gibi bu da kardinal scipione borghese tarafından muhtemelen scipione'nin 1621'de ölen amcası papa paul v'in portresi ile beraber sipariş edilmiş. bernini yaklaşık 450 roma scudosu değerinde en az üç ayrı ödeme almış. heykel, tamamlandıktan çok kısa bir süre sonra scipione tarafından kardinal ludovico ludovisi'ye verilmiş. ludovisi de heykeli villasına* götürmüş. 1908'de italya devleti tarafından satın alınmış ve villa borghese'ye* getirilmiş.

    birinci dünya savaşında zarar görmemesi için kum torbaları dolu bir kutuda muhafaza edilmiş.

    birçok sanat eleştirmeni bu eseri övmekte hayli cömert davranıyor. rudolf wittkower şöyle diyor: "bu tür tecavüz sahnelerinin tasviri, sonraki 100-150 yıl bernini'nin bu yeni ve dinamik fikrine bağlı kaldı".
    howard hibbard da övgü dolu bir yorum yapıyor ve bernini'nin sert mermeri oyarak yakaladığı gerçekçi etkiye dikkat çekiyor: "cilt dokusu, saçların uçuşma efekti, persephone'nin gözyaşları ve hepsinden öte kızın sert şekilde tutulmuş bacaklarında plüto'nun parmaklarının yarattığı eğim." bernini'nin öz oğlu ve biyografi yazarı domenico da eserle ilgili, "şefkat ve acımasızlığın harika bir kontrastı" demiş.

    ancak, 18. ve 19. yüzyıllarda bernini'nin şöhreti düşüşe geçtiğinde, bazı eleştirmenler heykelde bazı hatalar görmeye başlamışlar. 18. yüzyıldan bir fransız ziyaretçi jerome de la lande'nin heykelle ilgili şunları yazdığı söyleniyor: "plüto'nun sırtı hatalı, figürü abartılı ve karakterden ve asaletli bir ifadeden yoksun, dış hatları kötü; ve kadın da ondan pek farklı değil".
    villa ludovisi'ye gelen bir başka fransız ziyaretçinin eleştirileri de şöyle olmuş: "plüto'nun kafası kaba bir şekilde eşcinsel; kasları güçlü bir şekilde belirginleştirilirken tacı ve sakalı ona gülünç bir hava veriyor, ve figür poz veriyor. bu gerçek tanrısallık değil, sadece dekoratif bir tanrı..."

    diğerleri de ikilinin kıvrılmış contrapposto veya figura serpentinata pozuna dikkat çekmiş. bernini maniyerizmi anımsatırken (özellikle de giambologna'nın the rape of the sabine women eserini), izleyicinin sahneyi tek bir bakış açısından gözlemlemesine izin veriyor. eser diğer açılardan farklı detaylar da sunuyor ama izleyici proserpina'nın çaresizliğini ve plüto'nun onu ele geçirme çabalarını tek bir açıdan görebiliyor. izleyicinin karakterlerin her bir ifadesinin görüntüsünü elde etmek için heykelin etrafında dolaşmasını gerektiren maniyerist giambologna heykeliyle bu açıdan tam bir zıtlık gösteriyor.

    foto: https://upload.wikimedia.org/…september_2015-2b.jpg
    foto: https://upload.wikimedia.org/…ia_borghese,_rome.jpg

    bilgi: https://en.wikipedia.org/…ki/the_rape_of_proserpina
  • halen villa borghese içinde bulunan galeride sergilenmekte olan eser. proserpina'nın beyazlığı adeta temizliği ve saflığı simgeler, diğer yandan pluto'nun özellikle bacaklarında bulunan görece kirlilik/renk inanılmaz gerçekçidir ve ölüler diyarını simgeler. bana göre tabloların haricinde galeride bulunan napolyon'un kardeşi pauline bonaparte'ı model alan venus victrix (venus victorious) heykeli ile birlikte en güzel eserlerden biridir.
  • plüto'nun proserpina'nın bedenine dokunuşunun gerçekçiliği sebebiyle etkilenmemenin mümkün olmadığı heykel.
  • bildiğin daşı insan etinin esnekliğine ve yumuşaklığına indirmiş, en azından öyle gözükmesini sağlamış bir gian lorenzo bernini eseri.
  • apollo and daphne heykeli gibi bernini bu hikayeyi de eylemin ortasında yakalamış. pluto tam proserpina'yı tutmuş götürürken korkuyla ondan kurtulmaya çalışan proserpina ve sakin bir pluto görürsünüz. mermerin tüm sertliğine rağmen bernini pluto'nın tutuşunu öyle bir işlemiş ki etkilenmemek mümkün değil. parmakların etin yumuşaklığına gömüldüğü acımasız bir heykel.
  • yeraltı tanrısı pluto (hades) bir gün, arkadaşlarıyla çiçek toplayan persefoni'yi görür ve onu yeraltı dünyasına kaçırır. bernini ise heykelinde tarafların tam bu tutku, korku ve masumiyet karmaşasını işler. mermerin sertliği ve soğukluğu bernini'nin ellerinde o kadar güzel hayat bulmuş ki ayrıntılarıyla hissiyatı müthiş geçirir. eseri tamamladığında ise henüz 23 yaşındaymış.

    ayrıca pluton gezegeni ismini bu mitolojiden alır. muhtemelen karanlık ve soğuk göründüğü için ona bu yeraltı tanrısının ismi verildi. ve pluton'un en büyük uydusu charon'da mitolojide ölüleri yeraltı dünyasında hades'in ölüler ülkesine taşıyan kayıkçıdır.
  • bernini’nin kendisinin belirttiği üzere, mermerin allahı olacak şekilde wax muamelesi çekmiştir heykele.

    sen mermeri al ve öyle bir yont ki, o kaskatı malzemeye rağmen heykele dokunma hissini ver. inanılmaz, başka ne denir bilmiyorum. heykel sanatinda cok anlamam ama bu eser siradisi ve ilgi cekici olanlardan biri. bir gun yerinde gormek istedigim heykellerden.
  • aynı zamanda mükemmel ulver albümü the assassination of julius caesar'ın kapağı.

    görsel-heykel
    görsel-albüm kapağı
  • “sahip olduğumuz şey tanrı tarafından verilmiştir ve onu başkalarına öğretmek, ona geri vermektir.” gian lorenzo bernini

    yüzyıllardır süregelen ateşli bir tartışmaya ortak olmaya ne dersiniz? resim mi daha üstün, yoksa heykel mi? hangisi daha gerçek, hangisi daha etkileyici, hangisi daha fazla ustalık ve yetenek gerektiriyor? “mermerin içindeki meleği gördüm ve onu serbest bırakana kadar oydum.” diyen michelangelo mu daha fazla emek harcamıştır, yoksa “bir ressamın figürlerde sahip olması gereken ustalık ve özenli çalışma, çiçekleri resimlerken de aynı ölçüde olması gereken bir özelliktir.” diyen caravaggio mu? hangisi daha değerli?

    şüphesiz ki, ruhun elle birlikte hareket etmediği yerde sanat yoktur. lakin, persephone'yi yeraltı krallığına götürmek için yakalayan hades'in tasvir edildiği ve barok dönemin başyapıtları arasında gösterilen bu heykel grubu, gerçekçiliğiyle aynı konunun resmedildiği tablolara karşı 1-0 önde görünüyor. görsel detay

    bir figürü değil, bir olayı betimleyen heykel grubunun yaratıcısı italyan heykeltraş bernini, zamanda bir anı dondurmaya çalışır ve dramanın ortasında aksiyon askıya alınır. sert ve soğuk mermerde ele alınan konunun zorbalığına inat, yumuşak ve narin görünen heykel, gerçekliğini olağanüstü bir yanılsama yaratan şefkat ve zulmün inanılmaz zıtlığından alır.
  • görsel
hesabın var mı? giriş yap