takımyıldız *
-
"takim" lafini duyar duymaz aklina "futbol" gelen zihniyetin, 11 yildizdan olu$an grup olacagini du$unmesi muhtemel yildiz kumesi.
-
88 takimyildizin latince-turkce listesini vermek gerekirse:
andromeda (and) ............. andromeda takimyildizi
antlia (ant) ............. pompa takimyildizi
apus (aps) ............. cennet kusu takimyildizi
aquarius (aqr) ............. kova takimyildizi
aquila (aql) ............. kartal takimyildizi
ara (ara) ............. sunak takimyildizi
aries (ari) ............. koç takimyildizi
auriga (aur) ............. arabaci takimyildizi
boötes (boö) ............. çoban takimyildizi
caelum (cae) ............. çelikkalem takimyildizi
camelopardalis (cam) ............. zürafa takimyildizi
cancer (cnc) ............. yengeç takimyildizi
canes venatici (cvn) ............. av köpekleri takimyildizi
canis major (cma) ............. büyük köpek takimyildizi
canis minor (cmi) ............. küçük köpek takimyildizi
capricornus (cap) ............. oglak takimyildizi
carina (car) ............. karina takimyildizi
cassiopeia (cas) ............. kraliçe takimyildizi
centaurus (cen) ............. erboga takimyildizi
cepheus (cep) ............. kral takimyildizi
cetus (cet) ............. balina takimyildizi
chamaeleon (cha) ............. bukalemun takimyildizi
circinus (cir) ............. pergel takimyildizi
columba (col) ............. güvercin takimyildizi
coma berenices (com) ............. berenicesin saçi takimyildizi
corona australis (cra) ............. güney taci takimyildizi
corona borealis (crb) ............. kuzey taci takimyildizi
corvus (crv) ............. karga takimyildizi
crater (crt) ............. kupa takimyildizi
crux (cru) ............. güney haçi takimyildizi
cygnus (cyg) ............. kugu takimyildizi
delphinus (del) ............. yunus takimyildizi
dorado (dor) ............. kiliç baligi takimyildizi
draco (dra) ............. ejderha takimyildizi
equuleus (equ) ............. tay takimyildizi
eridanus (eri) ............. irmak takimyildizi
fornax (for) ............. ocak takimyildizi
gemini (gem) ............. ikizler takimyildizi
grus (gru) ............. turna takimyildizi
hercules (her) ............. herkül takimyildizi
horologium (hor) ............. saat takimyildizi
hydra (hya) ............. su yilani takimyildizi
hydrus (hyi) ............. kucuk su yilani takimyildizi
indus (ind) ............. kizilderili takimyildizi
lacerta (lac) ............. kertenkele takimyildizi
leo (leo) ............. aslan takimyildizi
leo minor (lmi) ............. küçük aslan takimyildizi
lepus (lep) ............. tavsan takimyildizi
libra (lib) ............. terazi takimyildizi
lupus (lup) ............. kurt takimyildizi
lynx (lyn) ............. vasak takimyildizi
lyra (lyr) ............. çalgi takimyildizi
mensa (men) ............. masa takimyildizi
microscopium (mic) ............. mikroskop takimyildizi
monoceros (mon) ............. tekboynuz takimyildizi
musca (mus) ............. sinek takimyildizi
norma (nor) ............. cetvel takimyildizi
octans (oct) ............. oktant takimyildizi
ophiucus (oph) ............. yilanci takimyildizi
orion (ori) ............. avci takimyildizi
pavo (pav) ............. tavus kusu takimyildizi
pegasus (peg) ............. kanatli at takimyildizi
perseus (per) ............. kahraman takimyildizi
phoenix (phe) ............. anka kusu takimyildizi
pictor (pic) ............. ressam takimyildizi
pisces (psc) ............. baliklar takimyildizi
piscis austrinus (psa) ............. güney baligi takimyildizi
puppis (pup) ............. pupa takimyildizi
pyxis (pyx) ............. pusula takimyildizi
reticulum (ret) ............. ag takimyildizi
sagitta (sge) ............. ok takimyildizi
sagittarius (sgr) ............. yay takimyildizi
scorpius (sco) ............. akrep takimyildizi
sculptor (scl) ............. heykeltras takimyildizi
scutum (sct) ............. kalkan takimyildizi
serpens (ser) ............. yilan takimyildizi
sextans (sex) ............. sekstant takimyildizi
taurus (tau) ............. boga takimyildizi
telescopium (tel) ............. teleskop takimyildizi
triangulum (tri) ............. üçgen takimyildizi
triangulum australe (tra) ............. guney ucgeni takimyildizi
tucana (tuc) ............. tukan takimyildizi
ursa major (uma) ............. büyük ayi takimyildizi
ursa minor (umi) ............. küçük ayi takimyildizi
vela (vel) ............. yelken takimyildizi
virgo (vir) ............. basak takimyildizi
volans (vol) ............. uçan balik takimyildizi
vulpecula (vul) ............. tilki takimyildizi
(turkceler icin temel kaynak http://www.catamaranvega.com/astro/ek/ek_01.html olup (ki kaynakcasinda gokyuzunu taniyalim oldugundan, onunla uyusuyordur diye umuyom) yarisini baska bi yerden daha cek ettim; bi kismini sozlukte oldugu sekle, bi kismini da kafama uydugu sekle getirdim, boyle gelmis diye takimyildizini da ekledim sonlarina.. hafif radikal degisiklik yaptiklarim soyle:
indus (hintli -> kizilderili), octans (sekizli -> oktant), pyxis (kumpas -> pusula), sextans (altilik -> sekstant), telescopium (durbun -> teleskop), triangulum australe (kucuk ayi? -> guney ucgeni), agcik, okcuk, tilkicik'deki cik'lari da attim..
latincelerini 1-2 yerden cek ettim, dogru olsalar gerek yalniz australis/australe/austrinus da celisebiliyo kaynaklar.. herhangi bir sacmalik gorurseniz degistireyim..) -
zodyak sistemine giren takımyıldızlardaki en yakın yıldızların dünyamıza uzaklığı 7.78 ışıkyılı (aslan burcu) ile 44.7 ışıkyılı (boğa burcu) arasında değişmektedir. bu özellikler sayesinde çok kaba ifadeyle, gökyüzünde dünyamıza en yakın yıldızlar astroloji burçlarını oluşturan yıldızlardır, denebilir.
-
yeryüzünden baktığımızda bir grupmuş gibi görünen ama aralarında fiziksel bağlılığı olmayan yıldızlardan oluşan yıldız topluluklarıdır. onları bir grupmuş gibi görmemizin nedeni bakış açımızdır, dünyaya olan izdüşümlerindendir, evrenin başka bir yerinden baktığınızda şekilleri farklı görünür.
takımyıldızlar yıldız kümesinden farklıdır, insanlar tarafından oluşturulmuş topluluklardır. geçmişte insanların yönlerini bulabilmek, gökyüzünü daha kolay tanıyabilmek için belli şekillere benzeterek isimlendirdikleri bu yıldız grupları, bugün, adlandırıldıkları döneme göre farklı biçimde görünürler, ilerleyen zamanda da daha farklı görünecektirler. çünkü barındırdıkları yıldızlar birbirleriyle fiziksel olarak bağlı değildir ve her bir yıldızın kendine ait öz hareketi vardır. dolayısıyla zamanında belli bir şekle benzetilerek isimlendirilen bir takımyıldızdan (büyük ayı gibi) bugün baktığımızda bu şekli çıkaramayabiliriz.
uluslararası astronomi birliği tarafından takımyıldızların sayıları 88 ile sınırlandırılmıştır. bu sayı gökyüzünü belli bölgelere ayırarak tanımada yeterlidir. -
kökenleri tarih öncesine dayanan göksel parseller. yunan, mısır, çin,
maya, aztek, hint, sümer ve babil gibi medeniyetlerin her birinin
kendilerine özgü takımyıldızları vardır ve bu takımyıldızlar
medeniyetlerin mitolojileriyle bütünleşiktir. ancak günümüzde grek
mitolojisine dayanan takımyıldızlar dünyada kabul görmüştür. güneşin
dünyadan seyredilen bir yıllık rotası üzerinde bulunan 13
takımyıldızdan 12'si zodyak takımyıldızları (aries-koç, taurus-boğa,
gemini-ikizler, cancer-yengeç, leo-aslan, virgo-başak, libra-terazi,
scorpius-akrep, sagittarius-yay, capricornus-oğlak, aquarius-kova,
pisces-balık) adıyla en çok tanınanlarıdır. ophiuchus-yılancı
takımyıldızı güneşin ekseni üzerinde bulunması yani yılın belirli
günlerinde güneşin ophiuchus sınırları içinden geçmesine rağmen
astroloji dünyasında zodyak takımyıldızlarından biri olarak kabul
görmemiştir. astronomi hakkında az bilgiye sahip kişiler dahi
astrolojinin temelinde büyük hataların yattığını rahatlıkla fark
edebilir. astroloji bir yılı 12 zodyak takımyıldızına eşit sayıda gün
vererek bölüştürür. oysaki güneş seyahati süresince doğru sayısı 13
olan takımyıldızda farklı sürelerde bulunur. mesela güneş günümüzde
başak takımyıldızında 16 eylül-31 ekim tarihleri arasında 46 gün
kalırken, akrep takımyıldızında 23-29 kasım arasında sadece bir hafta
kalmaktadır, oysa yılancı takımyıldızında 30 kasım-18 aralık tarihleri
arasında tam 19 gün kalmaktadır. bunun yanında astrolojinin burçları
sınırladığı tarihler dünyanın presesyon denen eksenel devinimi
nedeniyle binlerce yıl öncesindeki tarihlerle (kabaca) örtüşmektedir.
mesela astrologlar tarafından 22 mayıs-21 haziran olarak sınırlanan
ikizler takımyıldızında güneş 21 haziran-21 temmuz tarihleri arasında
bulunmaktadır. esasında astrolojik yanılsamalar metodolojik bir bilim
olan astronomi tarafından tartışılmamalıdır bile. aslında
takımyıldızlar astronomik açıdan gökkubbede yer belirlemede
gözlemcilere yardımcı olan bir harita konumundadır.
88 takımyıldız alfabetik sırayla şöyledir:
andromeda - andromeda
antlia - pompa
apus - cennet kuşu
aquarius - kova
aquila - kartal
ara - sunak
aries - koç
auriga - arabacı
boötes - çoban
caelum - çelikkalem
camelopardalis - zürafa
cancer - yengeç
canes venatici - av köpekleri
canis minor - küçük köpek
canis major - büyük köpek
capricornus - oğlak
carina - karina
cassiopeia - koltuk/kraliçe
centaurus - erboğa
cepheus - sefe/kral
cetus - balina
chamaeleon - bukalemun
circinus - pergel
columba - güvercin
coma berenices - berenis'in saçı
corona austrina - güney tacı
corona borealis - kuzey tacı
corvus - karga
crater - kupa
crux - güney haçı
cygnus - kuğu
delphinus - yunus
dorado - kılıçbalığı
draco - ejderha
equuleus - tay
eridanus - ırmak
fornax - ocak
gemini - ikizler
grus - turna
hercules - herkül
horologium - saat
hydra - su yılanı
hydrus - küçük su yılanı
indus - hintli
lacerta - kertenkele
leo - aslan
leo minor - küçük aslan
lepus - tavşan
libra - terazi
lupus - kurt
lynx - vaşak
lyra - çalgı
mensa - masa
microscopium - mikroskop
monoceros - tek boynuz
musca - sinek
norma - cetvel
octans - sekizlik
ophiuchus - yılancı
orion - avcı
pavo - tavuskuşu
pegasus - kanatlı at
perseus - kahraman
phoenix - anka kuşu
pictor - ressam
pisces - balık(lar)
piscis austrinus - güney balığı
puppis - pupa
pyxis - kumpas
reticulum - ağcık
sagitta - okçuk
sagittarius - yay
scorpius - akrep
sculptor - heykeltraş/yontar
scutum - kalkan
serpens - yılan
sextans - altılık
taurus - boğa
telescopium - teleskop/dürbün
triangulum - üçgen
triangulum australe - güney üçgeni
tucana - tukan
ursa major - büyük ayı
ursa minor - küçük ayı
vela - yelken
virgo - başak
volans - uçanbalık
vulpecula - tilkicik -
yıldızların temel konumlarını simgeleştirerek bu bilgiyi bulmada kullanmak üzere geliştirilmiş en eski hatırlatma sistemi. güney pasifik’te yaşayan puluwat halkı takımyıldızların yanısıra çevrelerinde bulunan şeylerin içsel gösterimlerinin geliştirilmesine dayanan yön bulma sistemi oluştururlar. puluwat denizcileri, adaların diğer belirgin karasal işaretlerin akıllarındaki gösterimi ile birlikte, bir adayı ötekine bağlayan takımyıldız desenini de birleştirerek yollarını bulabiliyorlardı. denizciler, kanoyla ne kadar yol kat ettiklerini, zihinlerindeki bu haritayı kullanarak buluyorlardı. çünkü adalar, birbirine uzak oldukları için yolculuk sırasında görülmemekteydi.
-
"zodyakta sonsuza dek yerini alacak, gecelerimizin semasında o zamandan beri görkemli vaziyette duran yeni bir takımyıldızı, on üçüncü yıldız grubu doğdu: bisikletçi!" bruno schulz - krokodil sokağı
(bkz: ülker takım yıldızı)
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap