tağşiş

• tagsis; karistirma...
• ing. debasement.
  
  paranin altindan gumusten yapildigi zamanlarda paranin icindeki degerli metal oranini dusurerek paranin degerini de dusurmek. bakir vb. degersiz metal oranini arttirmak.
  
  osmanli imparatorlugunda para sikintisi cekildiginde ozellikle yenicerilerin ulufe alacagi zamanlarda, darphane-i amire'nin uyguladigi, kisa vadeli ve daha cok enflasyon ve gomuculuk^* gibi problemler yaratan para politikası.
• tağşiş; sadece bir para politikası olmayıp ticarette tüketicinin farkına varamayacağı şekilde bi malın içine daha değersiz madde karıştırılarak müşteriye kakalama yöntemi..
• özellikle esansiyel ürünlerde sıkça yapılır.
• (bkz: mağşuş)
• gıda sektöründe çok sık görülen bir hile şeklidir. kanunda böyle yazılageldiği için halen kullanımda olan bir kelimedir. işin ilginci tağşiş sözcüğüne eşdeğer bir yenisi de üretilememiştir. en meşhur tağşişler: bala glikoz katmak, sığır etine tavuk, hindi, koyun eti karıştırmak. (eşek katılırsa tahrip adını alır), birinci sınıf una ikinci sınıf un katmak, meyve suyuna ilginç sıvılar karıştırmak vesaire. (bkz: daha gider bu)
• kimyasal bir karışmayı temsil etse de bu kelam, kimi türkçe karakter problemi ihtiva eden programların çıktılarda bütün türkçe karakterli harflere kare muamelesi çekmesinden ötürü bir kafa tağşiş ettirici mesele olup çıkar bu. bilahare tahriş de olur bünyeye bağlı edevat.
• devalüasyon'un osmanlı devleti dönemindeki karşılığıdır.
  
  osmanlı devletinde ilk tağşiş, fatih sultan mehmet çocukken tahta ilk çıktığında yapılıyor. sonuncusu ise 1844'te yapılıyor ve bu tarihten sonra batı devletleri "siz tağşiş yapmayın biz size borç para verelim" diyor ve osmanlı devleti kırım savaşı için tağşiş yapma geleneğinden vazgeçiyor, batıdan ilk borcu alıyor. ilk borcun alınması ile de osmanlı iflasa ve çöküşe gebe kalıyor.
• kanundaki tanımıyla, gıda maddelerinin ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemelerin, mevzuata veya izin verilen özelliklerine aykırı olarak üretilmesidir.
• osmanlı'da enflasyonun bir nedeni olarak da kabul edilir. paranın yani akşenin içindeki maden miktarının (gümüş) düşürülmesi sonucu aynı miktarda üretilip daha çok basıldığı için artmasına neden olmakta.