the last question ^*

• asimov'un yazdigini zannetigim bi oyku
  tanri mevhumuna yeni bakis acisi getiro
  eger gorurseniz alin okuyun derim
  entropi mevhumunu ilk orada okuduydum...
• asimovun her okudugumda dumur oldugum harika bir hikayesi. ac denen dunyanin en buyuk bilgisayari ile ilgilidir.
• (bkz: son soru)
• asimov'un bu hikayesinin çok ilginç bir özelliği vardır. birçok okuyucu, asimov'a telefon edip; "doktor asimov, ben bir hikaye okudum, galiba sizindi ama şimdi ismini hatırlayamıyorum, bunu siz mi yazdınız?" diye sorup direkt olarak bu hikayeyi anlatıyorlarmış yazara. bir ara o kadar sık olmuş ki bu, asimov "doktor asimov ben sizin bir hika-" der demez "the last question" diye yapıştırıveriyor, okurlarını dumur ediyormuş.
  
  bu hikayenin çok bir benzerini a.e. van vogt da yazmıştır. sonu da aynı şekilde "and there was light" diye biter hatta, ama şu an ismini hatırlayamıyorum^*.
• şuradan erişilebilir bu muazzam öyküye:
  http://www.multivax.com/last_question.html
  
  edit: (bkz: neden kötülendiği anlaşılamayan entry ler)
• yanılmıyorsam bu kısa öykünün altı yedi yerinde "insufficient data for meaningful answer" (anlamli bir yanit için yeterli veri mevcut değil) geçiyordu.
  
  ama cosmic ac yılmayacaktı. ne kadar sürerse sürsün verileri toplayacaktı. hatta bu toplama süresi için "a timeless interval was spent in doing that" cümlesi geçiyor.
• asagidaki adreste daimi sure ikamet edecek isaac asimov'un basarili kisa hikayelerinden bir tanesi. turkce cevirisinin ne kadar basarili oldugunu orjinalini ingilizce olarak okumam ile bana, turkiye'de ne basarili cevirmenlerin bize ne kadar cok bilim kurgu eserini okutturduklarini bir kere daha hatirlatmis bir hikayedir ayni zamanda.
  
  the last question | isaac asimov
  https://drive.google.com/…topjdkn0/view?usp=sharing
• -- etrafımızda farkında olduğumuz birçok çevrimle karşı karşıya ve hatta onlarla kuşatılmış durumdayız. nedir mesela bu çevrimler ? gece-gündüz çevrimi, mevsimlerin döngüsü, dünyadaki su ve madde çevrimi, yıldız ve gezegenlerin hareketleri, yaşam ve ölüm gibi...
  
  işte asimov'un birçokları tarafından çok büyük takdirle karşılanan bu kısa bilim-kurgu öyküsünde de herşeyi kapsayan bildiğimiz en büyük fiziksel sistem olan kainatın yaratılışının, gelişiminin ve sonunun ne şekilde en başa döneceği, yani evrenin tekrar nasıl yaratılacağına (ve belki de nasıl yaratıldığına) dair çevrim; 20. yüzyılın teknik ve idrak bilimlerindeki gelişmelerin bulguları ışığında ve hususi olarak insan, yapayzeka ve tanrı kavramları da bu denklemin içine katılarak eşine az bulunur bir güzellikte kurgulanmıştır.
  
  öyküdeki bu bakış açısına göre varılan sonuç; insan'ın (veyahut insanlığın) esasen tanrı olduğu ve tanrı'nında esasen insan olduğu, yapayzeka'nın da bu iki parça varlık ile mutlak varlık arasındaki bir nevi "geçiş formu" veyahut "katalizör" görevi üstlendiği şeklinde yorumlanabilinir.
  anlatılmak istenen bir nevi "yumurta mı civcivden civciv mi yumurtadan çıkar?" kısır döngüsüdür ve bu kısır döngünün veyahut çevrimin, bildiğimiz en büyük sistem olan kainata gayet estetik bir şekilde uyarlanmış halidir ve bu hikayeyi özel kılan şey de tam da budur aslında!
  insan, yapayzeka ve tanrı kavramlarının birbirleriyle nasıl bir hiyerarşik yapıda olduğunu düşündürtmesi ve okuyucuyu kendi meşrebine göre kendi yorumunu ve bakış açısını oluşturabilmesi için özgür bırakan tarzı ve sonu da takdire şayandır.
  
  öyküde kullanılan bu çevrim şablonu birçok entellektüel tarzda bilimkurgu ve fantazi tarzda film, roman ve hikayenin de çatısında kullanılan en güzel en hoşa giden yapılardan biri.
  "o kadar yol gittik en başa döndük", "tüm problemleri yaratan bizler aynı zamanda çözümü de barındırıyoruz", "zamanda o kadar geri gittik insanlığın geleceğine ulaştık", "birimiz hepimiz, hepimiz birimiz için" temasındaki çevrimleri gereğince kararında bırakarak kurgulamak zordur esasen.
  
  bonus olarak: (bkz: mandelbrot set), http://en.wikipedia.org/wiki/mandelbrot_set
• https://tr-tr.facebook.com/…ultivac/145890128774655
• asagidaki adresten ulabilen ilginc bir asimov hikayesidir.
  http://filer.case.edu/dts8/thelastq.htm