sah

• düzelti yaparken, yapılmış olan bir düzeltinin geçersiz olduğunu belirtmek için düşülen not^*
• kisaca setiathome.
  ayrica (bkz: setiathome)
• sah: bir şeyin doğru olduğunu belirtmek için yapılan işaret. (tdk)
  (bkz: sah cekmek)
• dokuzuncu nesil çaylak.
• osmanlı'da bir kısım evrakın (buyruldu, ferman, berat) üzerine gerçekliğini ifade etmek amacıyla konulan işaret. baş harfi "s"dir. sah çekmek de tabir edilir.
  
  sonu iki "h"li, yani "sahh" şeklinde yazılması daha makbuldür.
• tarihin en eski tanrılarından bir tanesi. tüm antik mısır tanrılarının hatta günümüze kadar ulaşan yüzlerce tanrının babası, çıkış noktası. binlerce yıl sol elinde bulunan asasıyla gökyüzünde orion takımyıldızı ile imgelenmiştir. sirius yıldızı ile imgelenen (bkz: soped) eşidir.
• siyasal atatürkçü haşere kısaltması.
• sahh kelimesi, sözlükte "doğru, uygun ve sahih" anlamına gelir. osmanlı bürokrasisinde çeşitli bağlamlarda kullanılan bu terim, farklı alanlarda özel bir öneme sahipti.
  
  sahh, osmanlı bürokrasisinde sadrazamın bürokratik işlemleri uygun bulduğunu ve onayladığını resmi olarak gösteren bir semboldür. bu sembolün eklenmesine "sah çekmek" de denirdi ve genellikle kalın bir kalemle yazılırdı.
  
  sadrazamın sahh işareti koyarak onayladığı bürokratik işlemlerin bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz;
  
  *hazineden para çıkarmak için "sahh" işareti kullanılırdı. defterdar, çıkarılacak paraya dair bilgi notunu sadrazama sunar ve sadrazam da olumlu görüşünü bildirmek için defterdarın bilgi notu üzerine sahh işaretini koyardı. bu işlem, paranın çıkışının resmiyet kazanmasını sağlardı.
  
  *askere maaş verilirken de "sahh" işareti kullanılırdı. başbakikulu, sadrazamın onayını almak için defterdar buyruldusu ile sadrazamın huzuruna çıkardı. sadrazam, "sahh" işaretini ekleyerek işlemi onaylardı.
  
  sadrazam tarafından resmi evrak üzerine koyularak bürokratik işlemlerin yürütülmesini sağlayan sahh işaretine örnek olarak, on sekizinci yüzyılın meşhur sadrazamlarından koca ragıp paşa'nın 8 zilkade 1175/31 mayıs 1762 tarihli sahhı verilebilir. görseldeki sahh işaretinin altında, "telhisi mûcebince tezkiresi verilmek buyruldu" yazmaktadır.
  
  resmi muameleler dışında sahh, yazma eserlerde ise müelliflerin ekledikleri bilgilerin doğruluğunu göstermek için kullanılırdı. ayrıca, müstensihler metin ve ibareleri sayfanın kenarına eklerken "sahh" sembolünü kullanır ve bu sembol, eklemenin doğruluğunu belirtirdi. bu sayede, metinler daha güvenilir hale getirilirdi.
  
  ezcümle, "sah" sembolü osmanlı döneminde farklı bağlamlarda kullanılan bir semboldü ve doğruluk ve uygunluk anlamına gelirdi. bu sembol, belgelerin ve metinlerin güvenilirliğini ve doğruluğunu vurgulamak için yaygın bir şekilde kullanılırdı.
  
  kaynak: mübahat kütükoğlu, osmanlı belgelerinin dili (diplomatik), istanbul 1998, sayfa 132-139.
  
  edit: bugün, yazarından paylaşmak için izin aldığım aşağıdaki mesaj geldi;
  
  "yayınevinde çalışırken tashih işlemlerinde tereddütlü bir durum varsa çıkma yapıp 'sah' derdik, yani 'yok bir yanlış, böyle kalsın' gibi. yıllar yıllar sonra devlet memuriyetinde bir büyüğümüzün yazdığım bir raporun kenarına önce soru işareti sonra o işareti çizip 'sah.' koymasını hatırlarım."
  
  sahh tabirinin günümüzde de kullanılmaya devam ettiğini göstermesi bakımından bu tanıklık dikkate değer niteliktedir.
  
  değerli yazar `@incola sum in terra`'ya nazik ilgisi ve paylaşımı için müteşekkirim.
  
  debe edit: teşekkürler
• (bkz: subaraknoid hemoraji)