sac böreği ^*

• konya'da gözlemeye verilen isim.
• içine ıspanak, dereotu, pazı, maydonoz, yeşil soğan, marul, ısırgan otu, gelincik konularak yapılan börek. piştikten sonra zeytinyağı ile ıslanmışı pek bir makbuldür.
• gözlemeye göre hamuru çok çok daha ince açılarak yapılan, peynirlisi ve patateslisi yaygın olarak tüketilmesine rağmen çeşitlilik zenginliği gösteren, büyük saçların üzerinde odun ateşinde pişirilmişi daha makbul olan, süpersonik börek modeli...
  afiyet olsun......
• gözleme bunun yanında eğitimsiz, pespayenin tekidir. gözlemeyle bir karşılaştırmaya gireceksek, saç böreği gözlemenin tekâmüle ulaşmış halidir. saç böreği mürşitse, gözleme ancak başlangıç düzeyinde mürittir. karşılaştırma yapmayacaksak ikisi de güzeldir.
• sac böreği incecik açılmış hamurun yarım dairesine peynir+maydonoz+soğan, peynir+ıspanak, kıyma, patates, mantar vs gibi muhtelif malzemelerden hazır edilmiş için özenle yayıldığı; hamurun boşta kalan diğer parçasının içli kısmın üzeri örtülecek şekilde birleştirilmesiyle altının çalı çırpıyla tutuşturulmuş naturel bir ocağın üzerine yerleştirilmiş sacın üzerine atılan; sacın üzerinde bu işte kullanıldığı anlaşılan ucu ısının tesiriyle hafiften kararmış bir çubuk marifetiyle arada bir ters yüz edilip çevrilerek, tamamen piştiğine uzman teyzemiz tarafından karar verildiğinde sacın üzerinden alınıp üzeri tereyağı (yoklukta margarin) bolca yağlanan ve o hâlde servis edilen pek muazzam bir lezzettir ve şu hayatta pek az şey bu kadar tutkuyla özlenebilir.
  
  olmazsa olmaz 1. hamur kesinlikle çok ince açılacak. bu sebeple sac böreği, asla gözleme değildir.
  olmazsa olmaz 2. kesinlikle sacın üzerinde pişirilecek. bu sebeple sac böreği, asla otobüs terminallerinde, dinlenme tesislerinde gelişi güzel pişirilen şeylerle bir değildir.
• (bkz: gözleme)
• ıspanak ve peynir sabit olmak üzere, ağız tadına uygun yan malzemeler ile yapılır. etli ekmeğin olmadığı yerdeki abdurrahman çelebi'dir bir nevi.
• geçen gün biri anlatıyor hanım saç böreği yaptı, yidik diye. almışlar hazır yufkayı, tava da pişiriyorlar. öyle olur mu hiç? o hamur yoğrulacak, dinlenip iyice kabaracak. ayrıca saç böreği pişirmek için özel aparat vardır küçük tüpe takılan. şimdi nerede bulacaksın o ocaklı, bahçeli evleri?
  
  her anneannenin, babannenin, annenin bir numaralı görevidir saç böreği pişirmek. sofra bezinin üstünde, kucağında senit, elinde oklava, üstü başı, eli yüzü una gark, yönetir tüm organizasyonu. pirana sürüsünden hallice torunlar, gelinler, damatlar, oğlanlar kızlar abdest bardağı gibi yamacına dizilir. ıspanaklı, peynirli, patatesli, yumurtalı, kıymalı vs vs herkesin ayrı ayrı zevkine göre pişirilir. ayrıca börek öyle bir tereyağlanır ki ayna gibi olur, karşısında kendini görürsün. iyice yağlansın ki börek değirmende zorlanmasın dönerken. yanında da çayı ayranı mis gibi. herkes "daş" gibi doyuncaya kadar süreç devam eder. yanlış hatırlamıyorsam ilk pişirdiğini de bize vermezdi. kendi yerdi "sizin çocuğunuz olmaz yoksa" diye.
  
  en kral yemeğe, mangala tercih etmem. hele kalabalıksanız ziyafetlerin en büyüğüdür .
• konya mutfağının bir başka güzelliği. yemeyip de şekline şemaline bakanlar "gözleme lan bu" deyip geçiverirler ama hem tat olarak hem de görüntü olarak gözlemeyle pek alakası yoktur.
  
  hamur incecik açıldıktan sonra iç konur ve yarım daire şeklinde kapatıldıktan sonra sac üzerinde pişirilir. evde yapan konyalılar genellikle peynir, soğan ve maydonozdan ibaret içi tercih ederler. dışarıda ise kıymalısı, ıspanaklısı, patateslisi falan da yapılır ama evlerde yapılanı yani peynirlisi en güzelidir.
  
  konya'nın türkiye'nin en kilolu şehri olması tesadüf değildir. normalde gözlemeye falan fırçayla tereyağı sürülür ya. sac böreğinde öyle değil. koca tencerede tereyağını eritirler ve pişen böreği bu yağın içine komple batırırlar.
  
  ince olduğu için löpür löpür götürülür. 15-20 tane yemişliğim vardır.
  
  bir not daha: bu böreğin ritüellerinden biri yapılırken yenmesidir. ailenin ninesi hamuru açar, içini koyar hazırlar, oğullardan biri sac üzerinde pişirir, gelinlerden biri de yağlar. sülale doyana kadar nine hamur açar.
• konya'nın en güzel yemeğidir aslında.
  çok ciddi yetenek isteyen mükemmel tadı olan yiyecektir.
  son yıllarda antalya yöresi otellerde müşterilere aperatif olarak sunulmaktadır.
  ee tabii all you can eat olduğu için oralarda sallama yapılmaktadır.
  en güzeli konyanın köylerinde teyzelerin ellerinden kağıt kadar ince açılmış hamura patatesli, kıymalı, (küflü) peynirli, yumurtalı, şekerli, mantarlı vs. yahut karışık bol tereyağıyla yapılanıdır.
  
  köylere gidemeyecek olanlar için son yıllarda konyada mahalle aralarında yapıp satanları mevcuttur.