sıçramalı kesme

• ingilizcesi (bkz: jump cut) olan ve sözlük'te hakkında bu adla başlığına bir şeyler yazılmış olan, ama burası türkçe bir sözlük olduğu için yazılması gerekenlerin terimin türkçe başlığına yazılması gerektiğini hatırlatmak istediğim, bir kurgu tekniği.
  
  aslında ilk olarak sinemada ortaya çıkmış bir tekniktir. godard'ın à bout de souffle (1960) filmindeki kullanımı oldukça meşhurdur.
  
  bir sahneyi izlerken o sahnenin doğal akışından çıkartılıp hızlandırılmasını sağlar, anlatılmak isteneni daha farklı bir biçimde ve yaratıcı şekilde anlatmaya imkân tanır (tabii bu sizin onu nasıl kullandığınıza bağlı).
  
  bir basit örnek vermek gerekirse: uzun ve düz bir yolun sonunda kamera bulunsun ve o yolun diğer ucunda da bir adam. bu adam bize doğru normal hızla yürürse kameraya 5 dakikada varıyor olsun. sıçramalı kesme tekniğini kullanarak o adamın yürümeye başladığı anı birkaç saniye boyunca gösterip sonra yolun ortasına geldiği anı birkaç saniye daha gösterip ardından kameranın önüne geldiği anı gösterebilirsiniz (burada önemli olan kameranın sürekli aynı açıda olması, farklı açı kullanılırsa bu sadece kesme olur). bunu bir sohbet sahnesinde konuşma olmayan alanları keserek karakterlerinizi hızlı ve çarpıcı şekilde konuşturmak için de yapabilirsiniz (ama bütün film boyunca bunu yaparsanız o filmi izlemek bir işkenceye dönüşür).
  
  benim bir sinemasever olarak bu teknikle hiçbir sorunum yok. bu başlığı açma sebebimse hem tekniğin türkçe adla ekşi sözlük'te yer almasını istemem hem de bu tekniği son derece itici ve yararsız şekilde kullanan youtube içerik üreticilerine seslenmek, geri bildirimde bulunmak istemem.
  
  son yıllarda bu teknik neredeyse her kanal tarafından o kadar çok kullanılmaya başlandı ki sanki bir youtube videosu bu teknik olmadan var olamazmış gibi bir durum oluşmaya başladı. zaten böyle videoları izlemiyorum ancak şu videoyu izlemeye karar verip izlerken bu tekniğin bu şekilde kullanılması hakkında bir şeyler söyleme ihtiyacı duydum kendimce.
  
  özellikle konuşma ağırlıklı bir videoyu baştan sona bu teknik ile düzenlemek izleyici için bir işkence ve videoda anlatılanları anlama konusunda da zorluk yaratıcı bir durum. çünkü bütün videoda sıçramalı kesme kullanarak videonun hiçbir yerinde nefes almaya imkân bırakmıyorsunuz ve bunu iyi bir şey zannediyorsunuz.
  
  hatta bunu akıcı konuşma olarak niteleyenleri de gördüm. akıcı konuşan bir insan durmaksızın konuşursa bu da o kişinin anlaşılmasını zorlaştırır. akıcı konuşmak konuşmaya devam ederkenki durumu anlatır, sıçramalı kesme ile konuşmaksa konuşmaya devam ederken kurulup bitirilen cümleden sonraki boşluğu yok etmek anlamına geliyor. bu çok yorucu bir şey.
  
  bu tekniği olumlayan bir diğer gerekçe ise kimi insanların bunu zaman kazandırıcı bulması. sıçramalı kesme ile süresi 9 dakikaya indirilmiş bir videoyu yarım yamalak anlayarak izlemek mi zaman kazandırıcıdır yoksa aynı videoyu doğal tempoda 10 dakikada, anlaşılabilir bir şekilde izlemek mi zaman kazandırıcıdır? bu durum biraz da hızlı okuma tekniğine benziyor. woody allen'ın dediği gibi, savaş ve barış'ı sıçramalı kesme ile seslendirilmiş bir video ile dinlerseniz muhtemelen sadece olayın rusya'da geçtiğini anlayabilirsiniz (siz en iyisi kendiniz okuyun). bu teknik bir videoda yer yer kullanılabilir örneğin. ancak videonun baştan sona böyle olması durumunda, ve hele ki bu video uzun bir video ise, aşırı derecede hızlandırılmış bir şeyi takip etmeye çalışma çabası içerisinde buluyorsunuz kendinizi.
  
  duyulan şeyin insan zihninde anlamlanabilmesi ve değerlendirilebilmesi için bir süre gerekir. normal tempodaki bir konuşmayı dinlerken bunu rahatlıkla yapabilirsiniz. ama sıçramalı kesme yapılırken konuşma dışı bütün alanların atıldığı bir videoda bu anlama ve anlamlandırma hali, izleyiciye duyulan saygının bir göstergesi olan düşünme ve nefes alma payı bırakma hali ortadan kaldırılıyor. hele ki bunu bütün video boyunca yaparsanız bu hal dayanılmaz bir seviyeye ulaşıyor. insanın insani yanını yok sayan bir şekilde sıçramalı kesme tekniğini inatla ve delicesine, videonun başından sonuna kadar kullanan tüm video içeriği üreticilerine selam olsun. sizi izlememeye devam edeceğim.