• - merhaba pubert, skeptisizm demek son derece sağduyusal olarak doğru kabul ettiğimiz şeylerden şüphe etmek demektir, biliyorsun değil mi?
    - elbette russell* amcacığım, mesela dış dünyanın varlığından ya da diğer insanların da kendileri gibi bilinci olan varlıklar olduğundan -robot filan olmadıklarından- şüphe edenlere skeptik diyoruz.
    - aferim pubert, şimdi söyle bakalım dünya ne zamandan beri vardır?
    - valla amcacığım, bu konuda rivayet muhtelif. kimi dinî kitaplara göre birkaç bin yıl önce yaratılmış bu dünya, ama big bang'i savunan bilim adamlarına göre 15-20 milyar yıl önceki bir patlamadan beri evren varlığını sürdürüyor.
    - peki pubert, evrenin 10 dakika önce yaratılmadığını bana kanıtlayabilir misin?
    - tabiî ki! mesela elimizde dinozor iskeletleri filan var bilmemkaç milyon yıllık. hatta onu bırakın, bu bina bile 10 dakikadan çok daha eski.
    - ama pubert, ya evren 10 dakika önce bütün binalar ve dinozor iskeletleriyle birlikte yaratıldıysa?
    - what kind of a sick god would do something like that! bu tabiî ki mantıksal olarak olası, ama amcacığım, ben yıllardır yaşıyorum, en basitinden örneğin iki saat önce yediğim yemeğin tadı hâlâ damağımda.
    - evet, pubert, bunun farkındayım, sarmısaklı bişey olsa gerek. ama ağzındaki o tat ve zihnindeki tüm anılarla birlikte sen de 10 dakika önce yaratılmış olabilirsin.
    - o zaman amcacığım, bırakın 10 dakikayı, bir salise önce de yaratılmış olabilir evren. biz bu konuşmanın ortasından başlamış bile olabiliriz.
    - now you are talking! işte bunu ben buldum pubert, adına da "russell skeptisizmi" dedim. evrenin az önce yaratılmış olmadığını kanıtlamamıza olanak yok!
    - afferim amcacığım! millet kansere çare arasın, atomu parçalasın, siz burda bidi bidi bunlarla uğraşın. ben gidip tıp okumaya karar verdim.
    - iyi, siktir git! ulan ludwig'den sonra bu pubert da vefasız çıktı iyi mi! hanım ilacımı getir...
  • “benim savunduğum kuşkuculuk şundan ibarettir:
    1- uzmanlar bir görüşte hemfikir ise, bunun tersinin doğru olduğundan emin olunamaz.
    2- uzmanların hemfikir olmadığı bir görüş uzman olmayanlarca kesin doğru olarak kabul edilemez.
    3- bütün uzmanlar, doğru olması için yeterli neden bulunmadığını kabul ediyorlarsa, sıradan bir kimsenin karar vermekte çekingen davranması akıllıca olur…..insanların uğrunda savaşmayı ve zulmetmeyi göze aldıkları fikirler bu kuşkuculuğun reddettiği yukarıdaki üç gruptan biri içinde yer alır”
    alıntı: bertrand russell/sorgulayan denemeler
  • skeptik dusunceden cok mantik guzellemesidir

    gunesin dunya kurulduğundan beri her gün doğmuş olması, yarın sabah da doğacağı için bir kanıt oluşturmaz, gibi

    skeptiklerden farklı olarak, russell ın şüphesi bilmeden ve sorgulamadan inanmak eylemine karşıdır. skeptikler, şüphe edilemeyecek hiçbir şey olmadığını savunup bunu kanıtlamaya çalışırken, russell konuyu bir adım daha ileriye götürür: her şey sorgulanabilir, gerçeği bulmak ve ona hazırlıklı olmak için bu ilk koşuldur.

    yine skeptiklerden farklı olarak, russell sonunda yine şüphe edecek olsa da, kanıtları aramaya devam eder

    sorgulamanın ilk şartı şüphe etmektir ama şüphe edileni de sorgulamak gerekir, gibi

    din ve mantığın çatışması değildir bu yalnızca, bilakis böyle düşünmek çok sığ olur (yakışmaz size, rica edicem)

    asıl sorgulanması gereken zaten bilimin yöntemi ve doğru ve gerçek kabul edilen (bkz: doğru gerçek farkı) bulguların ne kadar doğru ve gerçek olduğudur

    din ve bilimin birbirine yaklaştığı konu da tam olarak budur: inanç

    russell, bilime olan inançla dine olan inanç arasında sorgulanacak obje olarak bir fark gözetmez

    farkın ortaya çıktığı ve artık her şeyi daha açık görüleceği nokta şudur (ki temeli oluşturur): bilimin inancı kanıt aramaya ve kendini sorgulamaya yönelik olduğundan (kendiyle çelişiyor gibi görünüyor ama öyle değil) dini inançla burada ayrılır.

    güneşin yarın doğacağını bilmemek ile güneşin yarın doğacağına inanmamak farkı da bu görüşle ilgilidir.

    ve bertrand russell bu çelişkili gibi görünen duruşu şöyle açıklar:

    - bana insanın düşünen hayvan olduğu söylendi. ve tüm hayatımı bunu kanıtlayacak bir kanıt arayarak geçirdim.
  • yarın sabah güneşin doğacak olmasından emin olmamak.

    (bkz: infinite regress)
hesabın var mı? giriş yap