robert devereux

• the first ottoman constitutional period ile 1. meştutiyetin monografisini çıkaran adam..
• 2nd earl of essex. elizabeth i’nin favorisi olan robert dudley’in (1st earl of leicester) üvey oğlu olan ingiliz soylusu. üvey babasından sonra kendisi de elizabeth i’nin favorisi olmuştur. anne boleyn’in kızkardeşi mary boleyn, kendisinin büyük-büyükannesi olduğundan aslında kraliçe ile kuzen olmaktadırlar.
  essex, sarayda parlamasından önce, askerlik hizmetini üvey babasının eşliğinde hollanda’da yapmıştır. 1584’te ilk defa saraya gelmiştir ve 1587’de kraliçenin gözdesi olmuştur bile. 1587’de “master of the horse” ünvanına getirilmiştir. hırslı, yakışıklı ve hitabı kuvvetli bir genç olan essex, aynı zamanda kraliçeden konseyde sandalye talep etmiştir. 1588’de kraliçe şarap monopolünün vergi gelirlerini essex’e bağlayarak onu zenginleştirmeyi hedeflemiştir. mesele şudur ki essex, kraliçeyi ve dönemin baş sekreteri olan robert cecil'i biraz fazla hafife almıştır. konsey, irlanda meselesini tartışırken kraliçe birden sinirlenerek essex’e fiziksel tepkide bulununca essex, kılıcını kınından sıyırmış ve kraliçeye büyük bir saygısızlıkta bulunmuştur. yine de kraliçenin kendisine olan zaafından olacak kelleyi kurtarmıştır. daha da kötüsü 1589’da portekiz’e yapılacak seferde kraliçenin sefere gitmemesi konusunda verdiği emre alenen itaatsizlik ederek gizlice kuşatmaya gitmiştir ve lizbon’u alamadan dönmüştür. 1591’de fransa kralı henry iv’e yardım etmesi için emrine kuvvet verilmiştir; fakat o sadece gidip cadiz’i istila etmiştir. 1597’de ise asor adaları’na yapılan keşif seferinde kraliçenin emirlerini çiğnemiş ve ispanyol filosunu yenmeden ganimet peşine düşmüştür. ( bakınız ne merhamet kraliçedeki. hala kafasını almadı adamın.) her seferinde, kraliçenin zaafına ya da merhametine güvenip servet peşinde koşan şımarık çocuk gibi davranmaya devam etmiştir. (evet, kişisel yorum.)
  
  şımarıklıklarının sabır taşırma noktası ise 1595’te başlayan irlanda (nine years war) savaşı'na lord lieutenant of ireland sıfatıyla 1599’da katılmasına rağmen başarısız olmasıydı. 4 senedir süren savaşta hiçbir ingiliz komutan, iskoçya ve ispanya destekli irlandalı hugh o’neill’e (the earl of tyrone) karşı başarılı olamamıştı. fakat essex’e 16000 askerlik görülmemiş bir kuvvet ve halk desteği verilmişti. acil olarak isyana son vermesi bekleniyordu. ingiliz konseyi’ne o’neill’i ulster’de sıkıştıracağını söylemişti; ama ordusunu güney irlanda’ya yönlendirerek sonuçsuz pek çok ufak çatışmada fonlarını çarçur etti. ordusunu küçük birliklere böldü. irlanda güçleri bir çok zafer kazandı. essex, o’neill ile savaş alanında karşılaşmak yerine ingiliz otoritesini hiçe sayan isyancı lider ile barış yaptı. asiler, essex’le “kılıcını askerleri şövalye yapmaktan başka bir şey için kullanmadı” diye dalga geçtiler.
  
  1601’de vatan hainliği davası görüldü. ev hapsine alındı; fakat özgürlüğü biraz genişletilince bazı soyluları toplayıp kraliçenin görebileceği şekilde (saray bahçesine yürüyünce haliyle tabii) isyana yeltendi. duruşmasında, katoliklerin kendisine kumpas kurduğunu ve kraliçeyi kendisine karşı doldurmakla suçladı. başvekil cecil’in ispanya varisinden başka hiç kimsenin ingiltere tahtında kabul edilemeyeceğini söylediğini iddia etti. cecil, savunmayı gizli bir yerden dinlemişti ve bu iddianın üzerine kendisini dramatik bir şekilde savundu. essex’in amcası bile cecil’in tarafındaydı ve cecil’den böyle bir ifade duymadığını söyledi. duruşma sonucunda essex, vatan haini kabul edilirken cecil, dürüst bir adam olarak tanındı. 25 şubat 1601’de tower of london’da kellesi alındı. tower of london’da kafası alınan son kişidir. oğlu, robert devereux, 3rd earl of essex, babasının idamıyla haklarından mahrum bırakılsa da james i & vi tahta geldiğinde yeniden essex kontu ilan edildi.
  
  siyasi ve askeri itaatsizliklerinin yanında ayrıca kraliçe ile gizli bir aşk ilişkisi geçirmiş olduğu; fakat kraliçenin kendisiyle asla evlenemeyecek oluşundan dolayı sir francis walsingham’ın kızı frances’i hamile bırakması üzerine kraliçe tarafından onunla evlenmeye mecbur bırakıldığı bilinen bir mevzudur. ayrıca kişisel hırsları için elizabeth’in asırlık kişisel doktorunu da komploya kurban götürdüğü düşünülür. ayrıca ev hapsi döneminde ingiltere tahtının varisi olarak görülen iskoçya kralı ile yazışmıştır. fakat kraliçenin buna onayı ve böyle bir açıklaması yoktur. ayrıca the earl of tyrone ile barış imzaladıktan sonra apar topar saraya gelmiş ve kraliçe hazırlanmadan paldır küldür yatak odasında huzuruna çıkmaya çalışmıştır. bu da takdir edersiniz ki dönem koşullarında oldukça abuk bir davranıştır. şımarıklıkları defalarca affedilmiş; ancak sonunda aklını başına devşirmeyince kelleyi kurtaramamıştır.
  
  kaynak: en.wikipedia.org