rakib

• yaratilmislarin tumunu her an kontrol altinda tutan..
• (bkz: allahin 99 ismi)
• kontrol demektir. murakıb ise kontrol eden demektir.
• arapça kök gözeten, gözetici, kollayan, bakan/bakıcı anlamlarını karşılıyormuş.
  
  (bkz: rakip/@ibisile)
  (bkz: odiosamato)
• rakip, divan şiirinin geleneksel tipleri içinde önemli bir yer tutar.
  geleneksel âşık, sevgili, rakip üçlüsü içinde dikkat çekici özellikleriyle yer alan rakip bu üçlünün vazgeçilmez tipidir.
  rakip denildiği zaman ilk akla gelen onun kötülüğüdür. rakibin kötülüğü daha çok sevgiliyle âşığı birbirinden ayırmak için yaptıklarıyla ortaya çıkar. daima âşıkla sevgili arasındaki en büyük engel rakiptir.
  bu nedenle rakip engelinin ortadan kalkması bütün âşıkların ortak isteğidir.
  
  divan şairlerinin gazellerinde rakipten söz etmeyeni ve rakibin aradan çekilmesini istemeyeni yok gibidir. şairlerin rakibe dair sözleri daima olumsuz anlamlar içeren, onun kötülüğüne, arabozuculuğuna, âşıkla sevgiliyi kavuşturmamasına işaret eden sözlerdir.
  
  rakip âşığın baş düşmanıdır. düşman olarak görüldüğü için diğer düşmanlara yönelik olumsuz duygu ve düşünceler, beddualar vb. rakip için de geçerlidir. âşık rakibin ölmesini ve tamamen ondan kurtulmayı ister.
  
  divan şiirinin temel tiplerinden olması nedeniyle rakip divan şiiri örneklerinde sıklıkla söz konusu edilmiştir. özellikle gazellerde geniş yer bulan rakiple ilgili düşüncelerini, örneği çok olmasa da doğrudan rakip redifli gazel yazarak dile getiren şairler de vardır. bunlardan biri de leyla hanım'dır.
  
  leyla hanım xix. yüzyıl divan şiirinin kadın şairlerindendir. diğer divan şairleri gibi leyla hanım'ın gazellerinde de rakiple ilgili beyit örneklerinin çokluğu dikkati çeker. ancak leyla hanım rakiple ilgili düşüncelerini sadece divanındaki çeşitli şiirlerinde anlatmakla kalmayıp "rakip" redifli bir de gazel yazar.