poka-yoke

• halk arasinda kisaca poke denir..
• japoncadan gelmistir. sifir hata ile mal uretme amacli bir sistemdir.
• poka, dikkatsizlik, dalgınlık, yoke ise elimine edilmesi anlamına gelir.
  
  poka-yoke unutkanlık, dikkatsizlik, yanlış anlama, konsantrasyon eksikliği, standartların eksikliği, tecrübesizlik, boşvermek, sabotaj vb. insan faktöründen kaynaklanan durumlara karşı çeşitli, hata yapmayı önleyici ve yardımcı araç ve stratejileri kullanarak ancak daha fazla kontrol elemanına gerek duymadan, sıfır hatalı üretime ulaşmayı amaçlar. bu amaçla ve gerekirse kullanılan tezgaha ilave mekanizmaların eklenmesine ve/veya ürün üzerinde dizayn değişikliğine gidebilir.
  
  poka-yoke elemanları sonlandırıcı şalterler, ışıklı uyarılar, şablonlar, kılavuzlar, sensörler, basıçlı şalterler, ayar pimleri, sayaçlar vb. donanımdan oluşur. temel fonksiyonları kapatma / durdurma, kontrol ve uyarıdır.
  
  poka-yoke uygulamaları sırasında ürünün karakteristik özelliklerine göre şekillendirilmiş standartlardan sapmaları belirleyecek uygun poka-yoke araçları seçilir. prosedürlerden ve sabit değerlerden sapmaları belirleyecek düzenekler kurulur.
• ornek olarak bazi atm'lerde karti almadan parayi vermeyen sistemi vermislerdi opsm dersinde.
• poka yoke sanıldığının aksine araçtır.
  örn. disketlerin kö$esinin kesik olması, abs, sigortaların fazla yüklenince atması, çekmeceyi sonuna kadar çektiğimize elimize almamak için yapılmış mekanizma vs. bunların her biri birer poka yokedir.
• shingo'nun sıfır kalite kontrolu(zqc) sisteminin parçalarından biri.. hataların oluşumunu baştan önlemek amacıyla kullanılan yöntemlerdir(mistake proofing). bu deyim japonca poka(istenmeden olan hata) ve yokeru(kaçınma) sözcüklerinden üretilmiştir. poka yoke yöntemlerinin ortak özelliği basit olmalarıdır.
• ornek vermek gerekirse seri uretim noktalarinda bir cihazin akim ol¢um sonucu belirli bir degerin altinda veya ustundeyse hata i¢in bir lamba veya ses normal degerlerindeyse farkli bir lamba veya ses $eklinde ilgili operator uyarilabilir. bu bir poke yoke uygulamasidir. eger ilgili gorevlinin hatali urunu yollamasinida engelleyebiliyorsaniz hatayi tamamen ortadan kaldirmi$ oluyorsunuz ki bu da poke yoke nin hallicesi oluyor.
• örnek olarak büyük ve derin çekmeceli evrak dolaplarında bir çekmece kapanmadan, bir diğerinin açılamaması gösterilebilir. böylece dolabın ağırlıktan dolayı devrilmesine engel olunur.
• (bkz: no fault)
• japonca bir kelimedir. yapılan işleri hatasızlaştırmak için kullanılır. türkçe meali de şöyledir: hatadan korunmak...