pazırık halısı

• asya hunları'na ait olup, dünyanın ilk halı örneğidir.
• pazirik kurganlarinda (islamiyet oncesi turk toplumlarinda mezar) bulunmus dunyanin en eski halisidir.
• dünyada halı sanatına dair bilinen ilk örnek m.ö 4-5yy ait olduğu düşünülen pazırık halısıdır. güney sibiryada altay dağının eteklerinde bir kurganın içinde donmuş şekilde ele geçirilmiştir. halının orta alanı (desen bölümü) 24 eşit kareye bölünmüş, her bir karenin içinde 8 kollu yıldızı anımsatan düzenlemeler yer almakta ve 5 hayvan süslemeli bordürden oluşmaktadır.
  1 dmkareye 36.000 düğüm olduğu söylense de bu iddaa olasılık dışıdır. dmkare başına 3.600 düğüm olduğu tahmin edilir.
  
  her türk gencinin bu halıyı bilmesi gerekir mi? tartışılır. ayrıca bir halıyla bile bu kadar övünen bir guruh yunan olsaydı neler yapardı merak ediyorum.
• pazirik halısı; kurgana dolan suyun donması ile bozulmadan bulunmuştur. soğuk coğrafyada yaşayan asya hunlar'ının zeminin soğuğunu kesmek amacıyla yünden dokuduklari halıların gelişmiş bir örneğidir. halıdaki işçilik, motifler özellikle atlı suvariler gösteriyor ki; yönetici veya nüfuzlu bir kişinin mezarında yer alan eşyadır. (bkz: yaşar çoruhlu)
• türklerin dokumacılık alanında çok ileri seviyede olduklarını gösteren türk halısıdır. leningrad hermitaj müzesi'nde sergilenmektedir.
  
  türkler, çok eskiye dayanan sanat, müzik, heykel, dokumacılık, maden, mimarlık gibi alanlarda çalışmalar yapmışlardır. diğer topluluklara örnek olmuşlardır.
• milattan önce 4. - 5. yüzyıllar düşünülürse hayvan gibi güzel bir yün halı. desimetrekare'de 3600 düğüm varmış, türk düğümü deniyormuş.
  
  https://hermitagemuseum.org/…tifacts/879870/?lng=en
• araştırmaları sovyet arkeolog sergei ıvanovich rudenko tarafından yapılan rusya'da ermitaj müzesinde sergilenmekte olan halı.
• halı sanatıyla ilgili bilinen ilk örnek. zemindeki 24 kare içindeki çiçek figürleri aynı zamanda türk sanatındaki dört yön şemasına gönderme büyük ihtimal. ayrıca dış bordürdeki süvari figürleriyle birlikte halının bir oyunu simgelediği de tahmin edilmektedir.
• başlığı görünce 'hayırdır dedim kpss soru paylaşımı mı yapılıyor? '
• bordüründe atların yeleleri kesik ve kuyrukları topuz biçiminde bağlıdır. kuyruğu yukarı ve aşağı doğru bağlanmış iki çıkıntı vardır. atların sürücülerinin giyimleri şalvar ve ceketle bozkır türk kıyafeti şeklindedir. birinci pazırık kurganından çıkan bir at ölüsünün düğümlenmiş kuyruğu, ikinci ve üçüncü pazırık kurganlarından çıkan kesilmiş örgülü şekilde olan at kuyrukları matemi simgelemektedir. bu atların birçoğunun kuyruğu örgülü, kesik, düğümlü veya bağlıdır.
  
  atın kuyruklarının bağlı olması türkistan minyatürlerinde de görülür. bahaeddin ögel kuzey masalları'nda geçen kutsal atları anlatırken; "altın yeleli, gümüş üzengili, kuyruğu dokuz örmeli, dokuz kolanlı" olduğunu söyler. yani binek atının kuyruğunu bağlama töresi, türk topluluklarında görülmüş ve bu günümüze kadar ulaşmıştır. arkeoloji müzesi'nde bulunan urartular'a ait bronz at alınlık parçasında kuyruğu örgülü atlar gibi. kırgız savaşları'nda avar asilzadesi'nin kuyruğu bağlı olması, buda dinindeki uygur türkleri'nin duvar resimlerindeki kuyruğu bağlı atlar bu konudaki örneklerdendir.
  
  asya hunları ile savaşları yansıtılan çin taş oymaları'nda hun atlarının da kuyruklarının bağlı olduğu görülür. bu gelenek avrupa hunları'nda da devam etmiş ve çeşitli türk toplumlarında süregelmiştir. günümüzde cirit oyunlarında görülen kuyruğu bağlı atlar ve binek atı kullanan binicilerin kuyruk bağlama geleneği çok geniş bir coğrafya alanında çeşitli şekillerde devam etmektedir.