parlando rubato

• "konusma hizi ve o dilin vurgularina gore uydurarak" soylenme manasinda bir vokal terim. operatik literaturde, dilin fonetigine duyulan hassasiyet sonucunda dogmus bir terim
  
  dogu avrupa folk melodilerinin tipik ozelligidir (dolayisi ile bartok'ta bol bol goruruz). macarcayi dogru vurgulamak adina, muzigin onune ardina az cok kacabilir sozler, bunu bu sekilde soylemek dogrudur kesinlikle ayip degildir. bartok bu tarzi tamamen milliyetciligi on plana cikaracak sekilde dusunmus,o tarihte yazilan ve dile onem vermeyen akima karsi durabilmistir.
  
  bir ufak karsilastirma yapmak isterim: mesela debussy de pelleas et melisande operasindaki music setting konusuna , fransizca dili konusunda pekala ilere derecede hassasiyet gostererek yaklasmistir. peki parlando rubato olmayisinin nedeni nedir?
  
  buna benim kisisel cevabim su oldu: fransizca, macarca'ya ve daha bircok dile gore, cok daha yumusak fonetikleri olan bir dil, egilip bukulebiliyor, kivrilma ozelliginden dolayi da muzik cumlelerinin icine tikisabiliyor. dibidibidii gibi hizlica tikisan cok yerler var mesela pelleas'ta.. yuvarlacik ve kompakt.
  
  ama macarca tum pasajlar -ki bu kadar kivrak olmayan, sert unsuzleri bol bol kullanan tum diger diller icin de ayni sey gecerli olmak uzre- bu sanstan mahrumlar. keskinler. zaten oyle olmalari da istenmis.