parasal genişleme

• piyasayi paraya bogarak ekonomiyi canlandiran ve issizligi azaltan, fakat surekli uygulanirsa da enflasyona yol acabilecek merkez bankasi politikasi.
  
  ingilizcesi quantitative easing'dir. detayli bilgi icin (bkz: quantitative easing)
  
  turkce'de nicel gevseme veya niceliksel gevseme olarak da bilinir. piyasadaki bazi oyuncu ve yorumcular tarafindan bedava para veya bedava para paket programi olarak da adlandirilir.
  
  peki parasal genisleme nedir ve bu parasal genisleme para, emtia ve tahvil piyasalarina nasil yansir?
  
  basitce, herhangi bir merkez bankasi, ornegin fed, para basiyor ve parayi piyasaya veriyor. piyasaya verilen bu amerikan dolari borsalara ve emtia piyasasina giriyor. amerikan dolari (usd) deger kaybediyor. borsalar ve emtia (altin, gumus vs.) deger kazaniyor. tahviller satin alindigi icin faiz dusuyor. (bkz: sicak para)
  
  ayrica
  (bkz: carry trade)
  (bkz: kur savaşları)
  (bkz: hedge fund)
  goz atmanizda fayda var.
  
  sonra fed bu programi durdurursa piyasaya verilen paralari geri cagiriyor ve ulkenin parasi amerikan dolari tekrar deger kazanmaya basliyor ve diger ulkelerin paralari deger kaybediyor. borsalar ve emtia (altin, gumus vs.) piyasalarindan amerikan dolari cikisi oldugu icin borsalar ve emtia piyasasi deger kaybediyor. tahvillerden cikis oldugu icin faizler artiyor ve sicak para ulkeyi terk ediyor. yuvasi abd'ye geri donuyor.
  
  (bkz: arz talep egrileri)
  (bkz: arz talep iliskisi)
  (bkz: arz talep kanunu)
  
  bu arada ufak bir bilgi: ozellikle amerikan dolari (usd) dunya para birimi oldugu icin fed'in yuruttugu para programi cok onemlidir. amerikan dolari (usd) bir yana diger tum para birimleri, emtia ve borsalar bir yanadir. genellikle zit hareket ederler. cunku finans piyasalari amerikan dolari uzerine fiyatlanmistir ve tum finans piyasalari amerikan dolari uzerine kurulmustur.
  
  not: basit analizde finansta piyasayi etkileyen nerdeyse sonsuz tane parametre oldugu icin diger butun parametreler yok sayilmistir. sadece piyasayi etkileyen en buyuk etken fed'in parasal genisleme ve kemer sikma politasi baz alinarak yorum yapilmistir.
  
  ayrica
  
  (bkz: fed)
  (bkz: federal open market committee)^*
  (bkz: qe3)
  (bkz: phillips eğrisi)
  (bkz: usd)
  (bkz: amerikan doları)
• (bkz: helikopter para)
• para arzının merkez bankasınca artırılması yada faiz oranlarının düşürülmesi sonucu piyasada likitidenin artırılmasıdır.
  2008 krizinden sonra fed tarafından uygulanan parasal genişlemenin enflasyona yol açmamasının en önemli nedenlerinden biri de belki de tek nedeni, piyasaya sunulan likitidenin bankalarda rezerv olarak kalması, dolaşıma girmemesidir. paranın dolaşım hızının sıfır olması da sanırım buna atıfta bulunuyor. dolaşıma girmediği sürece bas parayı ne anlamı var. abd'de bunu yaptı, riskli varlıklar satın alındı bilançolar düzeldi, yüzler güldü.
• lm eğrisini sağa kaydırır.
• dünyanın türkiyeye kazığıdır
• 2008 krizinde baslatilan bir mali politika.
  dunyanin 4 buyuk merkez bankasinda (fed,ingiltere,avrup,japonya) pespese baslatilan bu politikada aslinda esas konu para arzinin arttirilmasiydi.merkez bankaları bu artışı, tahvil ve benzeri kâğıtları ellerinde bulunduran banka ve kurumlardan satın alıp karşılığında onlara para vererek yaptılar.
• 2008 de gerçekleşen küresel finans krizinden sonra büyük patronların (fed,ecb gibi) olaya müdahale ederek geçici olarak çözüm bulmaları. artan likidite ile sıcak para ihtiyacı olmadığını göstermeleridir. geçici olmasının nedeni yüksek enflasyona neden olabilecek olması ve kontrol edilmesinin zor olmasıdır.
  
  artık yavaş yavaş bu fazla parayı geri çağırmaya çalışıyorlar. arzı azaltıp evine dönmesi bekleniyor. borçlu ülkeleri ise sıkıntılı bir süreç bekliyor. geri çağırmanın hissedilmeye başlanmasıyla döviz fiyatlarında değişime girmesi ve buna bağlı diğer kalemlerinde etkilenmesi bekleniyor. açıklanan faiz oranları da paranın seyrini belirleyecek.
  
  merkez bankalarının oynadığı bir kumar gibi ipin ucunu kaçırırsan döner seni vurur.
• merkez bankası para basarak ekonomiye para pompalayacak. ancak bu para doğrudan tüketiciye değil finansal kurumlara gidecek. merkez bankası bastığı parayla devlet tahvilleri gibi varlıkları alacak. tahviller devletlerin piyasalardan borçlanmasını sağlayan borç senetleridir. senet karşılığında devletler faiz ödemeyi taahhüt ediyor. merkez bankası'nın tahvil alımı yapmasının tahvil fiyatlarını yükseltmesi beklenir. bunun karşılığında faizlerde düşüş yaşanır. düşük faizlerle hem devletlerin borçlanma maliyeti, hem de genel maliyetler aşağı çekilir.
  
  neden yapılır?
  
  tüketici fiyatlarının düşmesi ve deflasyon riskinin oluşmasıyla ekonomik aktiviteler yavaşlar. ekonomiyi canlandırıp işsizliği azalmaktır amaç bir süreliğine idare eder..
• boğa piyasasını öngöremeyen amerikanın geç aldığı coronavirüs kararı.
  yıl 2020, aylardan mart.
  kademeli olarak 1.5 trilyon dolar piyasaya angaje ediliyor. ümitler yeşertilmeye, geleceğin güzel olacağına dair inançlara hayat vermeye çabalıyorlar.
  fed 1/3 oranında kendini piyasaya pazarladı.
• hazinenin borcu borçla kapatması.
  işsiz kalanlara fonda olmayan para bi yerlerden bulunacak.
  işsizlik fonundaki para devlete borç verilmiş durumda. devlet bunu bankalara satacak. bankalar da aldıkları bu borç tahvillerini merkez bankasına teminat olarak yatırıp karşısında nakit alacaklar. ve para yaratılmış olacak. sonra o para kredi olarak verilecek. bununla da yetinilmeyip eldeki batık/nonbatık krediler bi havuzda toplanıp mbye teminat olarak verilip yine nakit alınacak. yani suyunun suyu çorbası yapılacak.