olumsuz pekiştireç

• organizmanın istendik bir davranışı gerçekleştirmesinden sonra ortamdan kötü ve nahoş bir uyaranın çıkarılarak organizmanın bu davranışı tekrar etmesinin sağlanması işleminde ortamdan çıkarılan kötü ve nahoş uyaran olumsuz pekiştireçtir. hemen söyleyelim ki ceza değildir. pekiştireç ödül demektir. olumsuz pekiştirme, ödülün organizmaya verilmesi değil organizmanın istenen bir davranışı yaptığı için kötü bir durumdan kurtarılmasıdır. iyi hali nedeniyle bir mahkumun cezaevinden erken salıverilmesi örneğinde mahkumun istendik davranışlar gösterdiği için hapishane'den salıverilmesi olumsuz pekiştireçtir. ya da kırmızı ışıkta durduğunuz için polisin size ceza yazmaması olumsuz pekiştireçtir.
  
  (bkz: pekiştireç)
  (bkz: olumlu pekiştireç)
• ortamdan çıkarıldıklarında belirli bir davranışın yapılma olasılığını arttıran uyarıcılardır.
  
  birincil ve ikincil olumsuz pekiştireçler olarak ikiye ayrılırlar.
  birincil olumsuz pekiştireçler; organizmaya zarar veren, yaşamı tehdit eden uyarıcılardır. elektrik şoku vb.
  ikincil olumsuz pekiştireç ise herhangi bir nötr uyarıcının daha sonradan pekiştireç özelliği kazanması ile oluşan uyarıcıdır. örneğin, soba başlangıçta bir çocuk için nötr bir uyarıcıyken, elini sobaya dokundurup yaktıktan sonra, soba çocuk için olumsuz pekiştireç özelliği kazanır. çünkü yakıcılık ile soba ilişkilendirilmiştir. bu olaydan sonra çocuk, soba soğukken de dokunmaz.
• (bkz: buralarda bir öğretmen var)
• (bkz: edimsel koşullanma)
• başı ağrıyan birinin bu ağrıdan kurtulmak için hap içmesi olumsuz pekiştirmeye örnektir. hap ise burada olumsuz pekiştireçtir.
  
  düzeltme: mrv uyardı yukarıdaki hap örneği olumsuz pekiştireç olmuyor.olumsuz pekiştireç organizma açısından hoş bulunmayan ve karşılaşılmak istenilmeyen pekiştireçtir. küfür, düşük not, başarısızlık buna örnektir.
• organizmanin hosuna gitmeyen uyaricidir. ornegin azarlama.
  
  ortama olumsuz pekistirec girerse
  (bkz: olumsuz pekistirme)
• yukarıdaki hap örneği tam anlamıyla bir olumsuz pekiştirmedir ve güzel bir örnektir. belki daha doğru ifade ederek, şöyle demeliyiz; başı ağrıyan biri bu ağrısından kurtulmak için alfa hapını içer ve başının ağrısının geçtiğini görür. bundan sonra ne zaman başı ağrısa alfa hapını alır. bu durum olumsuz pekiştirmeye örnektir. istenmeyen bir durumdan organizmanın kurtulmasını sağladığı için, alfa hapı olumsuz pekiştirme görevi görmüştür
• tv lerde reklama girildiğinde sesin aniden yükselmesi durumunda sesin aldığı halettir. kişi ani hareketle kumandaya ulaşır ve sesi kısmaya yönelik bir hareket yapıp kanalı değiştirmek yerine genelde sesi kıstığı için kanalın raytinglerinde o reklam izleniyor etkisi yaratır. ortamdan uzaklaştırıldığında organizmaya oh be! dedirten durumdur.
• olumsuz pekiştirme ile karıştırılan öğrenme psikolojisi kavramıdır.
  
  olumsuz pekiştireç, organizmanın hoşlanmadığı ortama konulduğunda rahatsızlık veren istenmeyen davranışın sönme sürecine girmesine sebep olan uyarıcılardır. bu uyarıcılar ortama eklenince 1. tip ceza uygulanmış olur.
  
  olumsuz pekiştirme ise organizmanın rahatsızlık duyduğu, hoşlanmadığı uyarıcının ortamdan çekilmesidir.
• eğitimde yeri olmadığına inandığım pekiştireç. yıllardır bu inancı taşıyorum, bugünden sonra da değişeceğini sanmıyorum.
  
  bunun ceza olmadığını ileri sürenler de, ileri seviyede bir demagoji içerisindedirler. neymiş, cezadan farkı olumsuz dışsallık sağlamak değil, varolandan yoksun bırakmakmış. hacı baba, bunun dayaktan farkı yok. dayak yokken, dayaktan azade^* bir varoluşa sahibim, bunu elimden almak için beni dövmen lazım. bu teoriyi öne süren dingil davranışçıların hayatlarında negatif özgürlük kavramını duyduklarından şüpheliyim. gözlerinden öpüyor, izmir marşıyla uğurluyorum.
  
  insanı insanlıktan çıkaran yegane şey korkudur. mesele gerçekleşenin verdiği zarar da değil, korkunun mecbur bıraktığı sınırlanma. zarar tazmin edilir, zamanı kim yerine koyabilir?