• (bkz: edmun phelps)
    (bkz: milton friedman)
    (bkz: robert lucas)
    (bkz: thomas sargent)
    (bkz: neil wallace)
    (bkz: robert barro)
  • asil fikir babasi için (bkz: pangloss).
  • (bkz: rational expectation)
  • rasyonel beklentiler (rational expectations) hem yeni klasik iktisatçılar hem de yeni keynesyenler tarafından savunulan görüştür. john f. muth bu görüşü geliştirmiş, hatta 1961 yılında yayınladığı "rational expectations and the theory of price movements" makalesinde rasyonel beklentiler varsayımına ilk kez değinilmiştir.

    teoriye göre; iktisadi karar birimleri rasyoneldir ve piyasada oluşacak herhangi bir değişimin gelecekte meydana getireceği sonuçları bugünden görebilirler. yalnızca geçmiş dönem verilerini değil, cari dönem verilerini de kullanarak beklentilerini oluştururlar. ayrıca ekonomide bir şok durumu (beklenmeyen durum) yaşanır ve iktisadi karar birimleri hataya düşerse, aynı yanlışı tekrarlamazlar.

    monetaristler ise adaptif bekleyişler (adaptive expectations) varsayımını kabul ederler. bu varsayımdan ilk bahseden philip cagon'dur. milton friedman bu görüşü monetarizme uygulamıştır. adaptif beklentiler, geçmiş dönem verilerinden yararlanarak gelecek için beklenti oluşmasıdır. başka bir ifadeyle, uygulanan politikanın geçmiş dönemde meydana getirdiği etki karar almada önemlidir. sonuç olarak uygulanan politikaların etkileri iktisadi karar birimleri tarafından ancak belli bir zaman geçtikten sonra anlaşılacaktır.

    iki teori arasındaki ayrıma şöyle bir örnek verilebilir: adaptif beklentilere göre gelecek enflasyon beklentisi, geçmişte oluşan enflasyon oranlarının bir ortalamasıdır. beklentilerde oluşan değişmeler, hem zaman içinde hem de geçmişteki veriler değiştiği müddetçe yavaşça ortaya çıkar. eğer enflasyon %3 oranında durağan bir seyir izliyorsa, gelecekteki enflasyon beklentisi de %3 olacaktır. eğer enflasyon oranı %10 gibi durağan bir orana çıkarsa, enflasyon beklentisi yavaş bir şekilde %10 olarak gerçekleşir. bundan kasıt, birinci yılda beklenen enflasyon %4, ikinci yıl %5 olacak gibi.

    rasyonel beklentilere örnek verirken işe arabayla gitme durumu ele alınabilir. eğer bir kişi işe giderken trafik olmayan saatlere denk gelirse yolculuğu ortalama 30 dakika sürmektedir. trafik ışıklarında bekleme süresi de hesaba katılırsa bu kişinin işe gitme süresi bazen 25 bazen de 35 dakika olabilmektedir.

    ancak bu kişi trafiğin yoğun olduğu zamanlarda işe gitmek için yola çıkarsa, fazladan 10 dakika daha araba kullanmak zorundadır. bu durumda rasyonel beklentilere göre kişinin işe gitmesi için optimal süre 40 dakika olmalıdır. bu tahmin mevcut tüm bilgiler kullanılarak yapılmıştır. eğer trafiğin yoğun olduğu saatlerde işe gidecek olan bu kişinin, gidiş süresi için beklenti 35 dakika olursa bu süre rasyonel olmaz. çünkü optimal tahmine eşit değildir.

    eğer bu kişi yoğun trafikte işe giderken, bir de çok fazla trafik ışığına takılır ve 45 dakikada veya tam tersi durumda 35 dakikada işe giderse, 40 dakikalık bir beklenti hâlâ rasyoneldir. her iki durumda da tahminden sapma vardır ancak yapılan tahminin tam olarak doğru olması gerekmez. mevcut bilgi kullanılarak en iyi optimal tahminin yapılması yeterlidir.*
hesabın var mı? giriş yap