• tony buzan tarafından 1960'larda geliştirilmiş, temelde bir "not alma" yöntemdir. ana konu sayfanın ortasına yerleştirildikten sonra farklı renkler, mümkün mertebe resimler ve şekiller kullanılarak konu detaylandırılır. böylelikle insan beyninin konuyu alışık olduğu yapının ötesinde algılaması hedeflenir. tony buzan bu yöntem sayesinde hatırlarken beynin atıl kapasitesinin kullanılabileceğini ve yaratıcı düşüncenin önünün açılacağını savunmaktadır (bir de link vereyim, tam olsun: http://www.mind-map.com/).
    ancak şunu da belirtmeden geçemeyeceğim: herkesin burnundan soluduğu, işlerin pek yolunda gitmediği bir ortamda, kriz toplantılarına rengarenk kalemlerle girip, konuşan herkesin suratını çizmeye kalkışmadan önce bir kere daha düşünmekte fayda var.
    öte yandan sürekli sıkıcı toplantılara girip not yerine bol bol geometrik şekiller, imzalar, karikatür tiplemeleri çiziktiriyorsanız, bir sonraki toplantınıza fazladan bir kaç renkli kalem götürmenize kimse bir şey demeyecektir.
  • eğitimcilerin çok sık kullandığı bir program çıkarma yöntemi. ister 2 saat sürsün ister 10 gün sürsün tüm etkinliklerin programlarını o programı eline alan herkesin yürütebileceği şekilde tasarlanan bir akış.
  • brainstorming toplanilari icin bulunmaz guzellikte ve islevde bir yontem.
  • zihin haritalama yöntemi

    kısaca:
    bilgiyi organize etmek için bir grafik yöntemdir.
    beyin fırtınasını depolamak için bir araçtır.
    problem çözümünde yaratıcılık imkanı sağlayan bir düşünme şeklidir.

    hikayesi:
    1960´lı yıllarda ingiliz psikolog tony buzan, üniversitede aktarılan ders materyalini geleneksel yöntemlerle çalışmanın bir hayli karmaşık ve yeterince verimli olmayan bir iş olduğunu düşündü. buzan´a göre öğrenciler anahtar sözcüklerden, resimlerden ve grafiklerden faydalanarak; beynin her iki yarısının yeteneklerini aynı anda kullanarak aynı malzemeyi çok daha kolayca öğrenebilir, akıllarında tutabilir ve arkadaşlarına, hocalarına anlatabilirlerdi.

    karmaşık ve detaylı bilgi yığınlarını sınırlı bir alanda ve akılda kolayca kalacak şekilde göstermek üzere çalışmalarına başlayan buzan, 1960´lı yılların sonuna doğru "mind map" yani "zihin haritası" denen bir bilgi temsil yöntemi geliştirdi. yazdığı kitaplarla "mind mapping" (zihin haritalama) yöntemini dünyaya tanıtan buzan pek çok kişinin işini kolaylaştıracak temel bir sistem oturttu. temelde yaptığı şey geleneksel yöntemleri yaratıcı zihne dayatmaktan vazgeçip insan zihninin işleyişini ortama yansıtmaktı.

    bu gelişmeden bir süre sonra, 1975 yılında, bilişsel psikoloji dalında ve insan zihninde kavramların ne şekilde bağlantılı olduğu konusunda çalışan iki bilimadamı, a.m. collins ve e.f. loftus "a spreading activation theory of semantic processing" başlıklı önemli makalelerinde bir tür semantik model önerdiler. bu modele göre insan "kırmızı" gibi bir kavramı düşünür düşünmez zihninde bu kavramla en yakın ilişkili kavramlar canlanıyor ve sonra bu ikincil kavramlar "kırmızı" ile daha uzaktan ilişkili kavramların tetiklenmesine yol açıyordu. bu modele göre insan zihni çok kısa sürede bir kavramdan yola çıkarak yüzlercesine ulaşabiliyor ve yaratıcılık sergileyebiliyordu.

    daha fazla detaylar: http://www.ileriseviye.org/…php?inode=freemind.html
  • uçan zihinler için ilaç gibi bir kafa toplama yöntemi. zihniniz uçmaya devam edebilir, ancak uçanla kaçan arasındaki bağlantıyı zihin haritalama, mindmapping, vb. olarak adlandırılan bu yöntemle kurabilirsiniz, end product olarak elde ettiğiniz malzemeye de mind map dersiniz, zihin haritası (türkçeye gel). çok doğal bir mantığı olduğundan uygulaması da çok basit. kocaman bir kağıt (kasap kağıdı, a3 filan) ve renkli kalemler alın. ortaya bir konu, ve/veya konuyu temsil eden bir imge yazın/çizin, sonra da bu merkezden çıkan bağlantıları, tercihan farklı renklerde, yine çizin. bağlantı kurduğunuz kavram ya da başlıkları da onları temsil ettiğini düşündüğünüz imgelerle süsleyebilirsiniz. tercihan bir nod (düğüm) tek bir fikri içermeli, ve merkezden dışa doğru dalların kalınlığı azalmalı (bkz: şekil a). yani aynı nöronlardan çıkan bağlantılar gibi; mindmappingin temeli de buna dayanıyor, bu yüzden beynin işleyişiyle uyumlu bir yöntem olduğu savunuluyor. renklerden, kişiselleştirmekten, süslemekten ve oynamaktan korkmayın, ne kadar kişiselleştirirseniz o kadar faydalı. kendinizi iyi hissedersiniz hem:)

    mind mapinizi böyle çizerek de yapabilirsiniz, ki önerilen genelde budur, ama daha hızlı çalışmanız gereken durumlarda özellikle mindmapping için tasarlanmış yazılımları da kullanabilirsiniz (bkz: http://en.wikipedia.org/…t_of_mind_mapping_software). en duyulanlardan biri olan mindmanager'a (sadece windows), mindnode pro (sadece mac os x), daha çok iş odaklı ve aslında mindmappingden çok şema hazırlama programı gibi olan* mindgenius, veya buzan'ın kendi lisansladığı imindmap'e (windows, linux, mac os x) bakabilir, çoğunun epeyce yüklü olan bedellerine rağmen kullanabilirsiniz. ya da web tabanlı, işe yarar bir şekilde kullanılabilmeleri için genellikle genellikle premium üyelik gerektiren mindmeister, mindomo gibi servislerden faydalanabilirsiniz.

    veya bu iş için özel olarak tasarlanmış süper açık kaynak kodlu yazılımları kullanabilirsiniz (gizli reklam). bunlar arasında en kullanışlı bulduklarımı da aktariverem gaari*:
    - freemind : open source mindmapping olayının babası, en çok kullanılanı, en bilineni. ama daha iyisi var mı, var.
    - freeplane: freeminda dayalı geliştirilmiş süper bir program. daha iyisi bu yani.
    - sciplore: bu da bir freemind forku, ama akademiyenlere odaklanmaya çalıışıyor. kendisine aktarılan pdf dosyalarının bookmarklarını da içe aktarabiliyor, node olarak. kendi belirlediğiniz bir belge klasörünü otomatik olarak izleyip içindeki belgeleri de yine node şeklinde haritanıza aktarabiliyor. ilginç.
    - visual understanding environment (vue): bu da daha görsel tabanlı, ontoloji oluşturma gibi ilginç özellikleri olan bir program. zotero ile birlikte çalışan bir add-on da yaptılar, zotero veritabanınınzı kullanarak harita yapabiliyorsunuz. denemeye değer.
    - xmind: bu da güzel görünen zihin haritaları için. freemind -dolayısıyla freeplane, sciplore- (.mm) uzantılı dosyaları da okuyabiliyor ve oluşturabiliyor.

    hepsini deneyip ayrı ayrı sevdiğim bu açık kaynak kodlu ve ücretsiz* programlar (ilginç bir şekilde java tabanlı hepsi) arasında naçizane tavsiyem gerçekten mindmapping eylemini yapmak için freeplanedir. burada oluşturduğunuz haritaları daha güzel bir arayüzle sunmak, böyle cicili bicili filan yapmak için xmind.

    sözlerime son verirken demek isterim ki mindmaping, adult adhd*'nin bir numaralı düşmanıdır!
  • siyaset içerikli türk televizyon programları yeni keşfetti "zihin haritası"nı. artık değerli yorumları sırasında aralara bol bol veriyorlar bu keşif coşkusunu.
  • zaman açısından sağladığı tasarruf ve olgular arasında illiyet bağı kurmada sağladığı avantajlar sebebiyle günümüzdeki en etkin yazarak çalışma metodudur.
  • düşünceler doğrusal ilerlemez.

    bana göre düşünce haritalandırması'nın (mind map)(bu türkçe çevirisi zihin haritalandırması kalıbına göre daha doğru olabilir) çıkış noktası budur. şahsen ben bir konuyu bir noktadan başlayarak düşünmeye başladığımda diğer fikirler asla nizami bir sırada geçit töreni düzenlemiyor zihnimde. her düşünce dallanarak ilerliyor, ve çoğunlukla temel sorun, siz bu düşünce dallanmalarından birinde ilerlerken diğerlerini unutabiliyorsunuz. ve sanıyorum herkes de benim gibidir. bu noktada düşünce haritalandırması yöntemi, fikir üretim süreçleri sonucu ortaya çıkan fikirleri ve onlardan doğan alt fikirleri sınıflandırmada kullanışlı bir metod.

    zaman boyutunun önemli olmadığı kitaplarda (ör: romanlarda genelde zaman boyutu anlatılan hikayenin bir parçasıdır) da bu yöntemin kullanılacağı günü iple çekiyorum desem yanlış olmaz. aslında farkında olunmadan ders kitaplarında bu yöntem uygulanıyor. içindekiler kısmına baktığınızda i, ii, iii vs. bölümleri, bunların altında i.a., i.b. gibi alt bölümler, onların da altındaki başlıklar vs. ile zaten metin şeklinde bir haritalandırma yapılıyor. şunu adam gibi grafiksel şekilde yapsalar çok daha anlaşılır bir hale gelecek.

    bu arada şunu da belirtmek gerek, düşünce haritalandırması genelde sadece başlıklar ve alt başlıklar (ve belki konu içindeki ana kavramlar) için kullanılıyor. düz metinleri yer sıkıntısı sebebiyle bu şekilde sınıflandırmanız zor. fakat belki sayısal (digital) ortamdaki yazılımlarda açılır kapanır bir metin eklentisi eklenebilir (ben henüz kullandığım bir kaç yazılımda buna denk gelmedim)

    ve son olarak şunu da söylemek gerek, grafikleri sürekli değiştirip güncelleme ihtimaliniz olduğu için kağıt üzerinde haritalandırma yerine sayısal ortamdakiler daha tercih edilebilir. bunun için pek çok ücretsiz yazılım internet aleminde dolaşmakta.
  • (bkz: paradigma)
  • koca çizgisiz bir defter ve renkli kalemlerle dolaşmama sebep olan zevkli not alma sistemi.
hesabın var mı? giriş yap