mücevherlerin sırrı

• tanpınar'ın kitaplarına girmemiş bazı yazılarını ve röportajlarını, orda burda yayınlanmış karikatürler ve resimler eşliğinde sunan bir derleme. doğaya, tarihe ve musikiye ağırkanlı şekilde bakan bir tanpınar tasavvur edenleri şok edecek kışkırtıcılıkta politik metinleri de içeren kitabı 2002'de yky yayınladı.
  
  bir kuple: (bkz: bekirağa bölüğü/#6924003)
  
  yazıların çıktığı yayınlar:
  
  (bkz: hayat)
  (bkz: yedigün)
  (bkz: yeni adam)
  (bkz: hafta)
  (bkz: gündüz)
  (bkz: cumhuriyet)
  (bkz: bugün)
  (bkz: tasvir-i efkar)
  (bkz: memleket)
  (bkz: aile)
  (bkz: yücel)
  (bkz: pazar postası)
  (bkz: ulus)
  (bkz: unesco)
  (bkz: kültür haftası)
  (bkz: aksam)
  (bkz: aramak)
  (bkz: yeni mecmua)
  (bkz: yeni edebiyat)
  (bkz: edebiyat alemi)
  (bkz: vatan)
  (bkz: pedagoji hareketleri)
  (bkz: kitaplar)
  (bkz: son telgraf)
  (bkz: küçük dergi)
  (bkz: dünya)
  (bkz: türk sanatı)
  (bkz: yeni istanbul)
• (bkz: #16679924)
• tanpınar'ın bu kitabında menderes ve demokrat parti hakkında çok sert eleştiriler yer almaktadır. bu hususta bazı yazıları şu şekildedir:
  
  cumhuriyet gazetesinde neşredilmiş 14 haziran 1960 tarihli "suçüstü" başlıklı yazısı, bir dönemler "ihtilal" günümüzde "darbe" olarak tanımlanan 27 mayıs hareketi ve döneminin heyecanlı bir kutsanmasıydı: yıkılan idare "ojiyas’ın ahırları idi" tanpınar’a göre. bu yazıda menderes ve bayar için ağır eleştiriler ve ithamlar yer almaktaydı.
  
  bu yazısından yedi gün sonra neşredilen "yakın tarihimiz üzerine dikkatler" başlıklı bir diğer yazısı, evvelkine göre biraz daha heyecanı durulmuş ama sertliğinden bir şey yitirmemiş bir yazıdır. demokrat parti ile hürriyet ve itilâf fırkası arasında analojiler kuran bu yazıda ismet inönü de sokrates ile özdeşleştirilmiş ve nutuklarının bir gün klasik eserlerimiz arasına gireceği yönünde kanaat belirtilmiştir.
  
  yine 19 ağustos 1960 tarihli cumhuriyet gazetesinde neşredilmiş "içtimaî cürüm ve insan adaleti" başlıklı diğer bir yazıda, "abdülhamit’in 33 senelik ihanetine karşılık ne alabildik? hitler’in arkadaşlarının muhakemesinden insanlık hangi tatminle çıktı?" gibi sorular sorarak mazlum kütlesinin daima alacaklı çıkacağını belirterek, intikam tanrıcası nemesis’i kutsanmıştır.
  
  heyecanının biraz daha durulduğu, 15 ekim 1960 tarihli ulus gazetesinde neşredilen "hatıra ve düşünceler" başlıklı bir yazısında, menderes’in kendini atatürk’e benzetmesini hugo’nun tabirini kullanarak "hırsız feneri" olarak niteler.
  
  tanpınar üzerine yapılan incelemelerde bu yönü üzerinde özellikle durulmamıştır.
  
  tanpınar'ın eserlerini dergah yayınları yapı kredi yayınlarından devralmıştır. tüm eserleri basılsa da, "mücevherlerin sırrı" bu kesimin imal etmek istediği tanpınar imgesini sarstığından basılmamıştır. muhtemelen, tanpınar'ın yayın hakları dergah yayınlarında kaldığı müddetçe de bir daha basılmayacaktır.
• tanpınar'ı daha yakından tanımak isteyenlerin mutlaka okuması gereken kitaptır.
  
  politik görüşlerini okurken menderes ve bayar için yazdıkları çok şaşırttı zira dergah yayınlarının bastığı kitaplarda ne hikmetse pas geçilen bu kısımlar iyi ki yky tarafından basılan bu kitapta yer alıyor. huzur ve saatleri ayarlama enstitüsü'nün nasıl doğduğu da bu kitap vasıtasıyla öğrenilebilir.
• “garip bir zihni tembellik içinde yaşıyoruz. eğer bu roman istediğim tesir yapar ve bizi meselelerin münakaşasına alıştırırsa mesut olurum.”
  
  (s.211)