lozan barış konferansı

• resmi adı "yakın doğu sorunları üzerine lausanne konferansı" olan barış konferansıdır.
  21 kasım 1922'de başlayan, kapütülasyonlar konusunda çıkan görüş ayrılığından mütevellit 4 şubat 1923'te 2,5 ay ara verilen ve neticesinde 23 nisan 1923'te devam edip, 24 temmuz 1923 ile ilgili bağıtların -ki bunlardan en önemlisi lozan barış antlaşmasıdır- ve nihai senetlerin imzalanmasıyla tamamlanan konferans.
  atatürk’ün nutuk’ta da bahsettiği üzere;
  "konferans, çok hararetli ve çok tartışmalı geçiyordu ki buna sebep olan muhakkak ki üç dört yıllık meseleler üzerine kurulu değildi, burada yüzyılların meseleleri görülüyordu. haliyle, bu kadar eski, bu kadar karmaşık ve bu kadar kirli hesapların içinden çıkmak, elbette, o kadar basit olmayacaktı."
• 1. dönemi 20 kasım 1922'de başlayan, 4 şubat 1923'te biten, 2. dönemi 23 nisan 1923'te başlayan ve 24 temmuz 1923'te lozan barış antlaşması'nın imzalanmasıyla sonuçlanan 8 aylık zorlu bir süreçtir. türkiye, konferansın, izmir'in yakılıp yıkıldığını tüm dünyaya duyurup dünya kamuoyunun desteğini almak istemesinden dolayı izmir'de olmasını istese de, itilaf devletleri buna karşı çıkıp konferansın isviçre'nin lozan kentinde yapılmasını sağlamıştır.
  
  itilaf devletlerinin ikilik çıkarmak amacıyla osmanlı hükümetini de konferansa davet etmesiyle tbmm, 1 kasım 1922'de saltanatı kaldırmıştır. ve görüşmelerde mustafa kemal'in isteği üzerine türkiye'yi dış işleri bakanı olarak ismet inönü(baş delege) temsil etmiştir. diğer delegeler; sağlık bakanı rıza nur ve maliye bakanı hasan saka'dır.
  
  atatürk, ismet inönü konferansa gitmeden önce ismet paşaya özellikle iki konuda kesinlikle taviz vermemesini söylemişti. bunlar;
  
  - doğu anadolu’da bir ermeni devletinin kurulması asla kabul edilmeyecek,
  - kapitilasyonlar kaldırılacaktı.
  
  1.görüşmelerde, itilaf devletleri türkiye'ye her istediklerini kabul ettirmeyi amaçlayarak, ismet inönü'ye kapıdan daha ilk girdiği anda ezme politikalarına başlamışlardır. kendi paşa götleri için iyi sandalyeler getirten itilaf devletleri, ismet paşa'ya tabureden farksız bir sandalyeyi uygun görmüşlerdir. bunun üzerine ismet inönü daha ilk andan itibaren "bütün medeni milletler gibi bende sizinle eşit şartlar altında konferansa katılmak istiyorum" diyerek sesini duyurmuştur.
  
  ingiltere'nin sert tutumunu gören ismet paşa 'biz buraya mondros'tan değil mudanya'dan geldik. yenilen değil yenen devletiz. çok kanlar döktük çok kanımız aktı gerekirse daha çok kan döker daha çok kan akıtırız. bağımsız ve eşit bir devlet olarak yaşamak istiyoruz' diyerek istiklal ve hakimiyet davamızı önemle belirtmiştir. ve adil şekilde anlaşmaya varılmadığını gören ismet paşa masadan kalkıp, arkasından bağıran ingiltere'nin tehditine kulak asmayarak, kapıyı çarpıp konferansı terk etmiştir.
  
  mustafa kemal, ismet paşaya meclis içine girmeden direk yanına uğramasını söylesede, ismet paşa bir hata yaparak direk meclise çıkmış ve londra konferansı'ndaki olumsuz gelişmelerden ötürü meclis üyelerince kötü bir tepkiyle karşılaşmıştır.
  
  ismet inönü'nün konferansta ingiltere'den duyduğu türkiye'nin ekonomik durumu ve kapitilasyonlarla ilgili ağır sözleri atatürk'ü etkilemiş ve konferansa ara verildiği dönem arasında atatürk, amacı ekonomik sorunları aşmak, savaştan yeni çıkan halkın kalkındırılmasını sağlamak olan izmir iktisat kongresinin yapılmasını istemiştir.
  
  ayrıca atatürk, ingiltere'nin tehditini önemseyerek musul'a ve istanbul'a ordu gönderip, herangi bir durumda askeri harekattan çekinmeyiz mesajıyla ingiltere'ye göz dağı vermiştir. bunun üzerine ingiltere, bu gelişinde türkiye'nin avantajlı konumda olacağını kendi de kabul ederek türkiye'yi tekrar konferansa çağırmıştır.
  
  savaşta kazandığımızı masa başında kaybetmemizi isteyen itilaf devletlerinin aksine, lozan'nın bir çok maddesi lehimize sonuçlanmıştır. atatürk lozan konferansı için 'lozan barışı türk tarihinin bir dönüm noktasıdır. lozan görüşmelerinde her türlü siyasi mücadelere göğüs gererek sonucu almada büyük bir beceriklilik göstemiş olan ismet paşa hazretlerini saygıyla anmak görevimdir' diyerek lozanın önemini vurgulamıştır.
  
  ayrıca lozan konferansının çok güzel bir animasyonu vardır. izlemek isteyenler için;
  animasyon
• konferans sonucunda ege adaları, batı trakya, musul, kerkük, suriye, filistin, lübnan, umman, hicaz, arabistan, mısır'ı resmen tüm haklarımızdan vazgeçerek kaybettiğimiz tescillenmiştir.