• ing. eski ahit'in ağıtlar bölümü.
  • kökeni roma katolik litürjisinde kutsal haftanın son üç günkü (latince tenebrae) perşembe, cuma, cumartesi (almanca, gründonnerstag, karfreitag, karsamstag; ingilizce, maundry thursday, good friday, holy saturday) dualarına dayanır.

    tek sesli olanlarının ilkçağ'dan, ibraniler'den, çok sesli türünün 15. yy. ortalarından kaynaklanmasına rağmen, trento konsili kararı gereği 16. yy.'dan beri resmen okunan, incil sözlerinden alınma üç lectio olan yeremya mersiyeleri'nden (lamentationes jeremiae) gelişen vokal dinsel ağıtlar.

    türün ilk bestecileri arasunda g. dufay (konstantinopolis'in düşüşü üzerine üç sesli lamento, 1453), loyset compere (üç sesli o vos omnes, 1490?) gibi fransızlar, johannes cornago (patres nostri peccaverunt, 1480) gibi ispanyollar sayılabilir.

    daha geniş tutulan eserler ise petrucci'nin 1506'da yayımladığı, a. agricola, m. de orto, j. de quadris, g. van weerbecke, e. lapicida, ilk müzik sözlüğünü de yazan j. de tinctoris, b. tromboncino, b. yeart'ın bestelerini içeren iki ciltlik lamentationes'de yer alır.

    16. yy.'da daha gelişen ve 1532-1557 arasında yayımlanan koleksiyonlarda eserleri bulunan j. arcadelt, t. crecquillon, c. festa, a. de févin, j. gordano, h. isaac, p. de la rue, s. mahu, c de sermisy arasında özellikle g.e. carpentras (1532) sivrildi ve onun lamentations'ları, beş kitap yayımlayan doruktaki g.b. palestrina'ya (1588) kadar papalık'ta kesintisiz seslendirildi.

    bu gelişim içinde c. morales (1564), t.l. de victoria (1581), o de lassus (di lasso) (1585), gallus (1587) seçkinleşti. ancak 17. yy.'da bu türe ilgi azaldı; luyton (1604), viadana (1609) cw lamentations'ları 1641'de palestrina'nın yerini alan g. allegri ile carissimi, charpentier, rosenmüller gibi besteciler geleneği sürdürmeye çalıştı.

    18. yy.'da f. couperin (1714), delaland (1730), brossard (1721), durante, a. scarlatti eser besteledi. 1770'deki haydn'ın lamentatione veya noel senfonisi (weihnachtssymphonie) adlı no. 26 senfonisi ise cantus firmus ve gregoryen modlarını motif olarak kullanan tek enstrümantal eser oldu. 20. yy.'da da krenek (lamentatio jeremias prophetae, 1942), stravinsky (solistler, koro ve orkestra için threni, 1955) katkıda bulundu.
hesabın var mı? giriş yap