l'affiche rouge
-
işgalci almanların, grup manuşyan direnişçilerini kasım 1943’te yakalayıp, onları şubat 1944’te kurşuna dizene kadar, direnişi gözden düşürmek için hazırladıkları antisemit ve yabancı düşmanlığı içeren afiştir. kırmızı afiş bu amaçla yapılmış ve paris duvarlarına yapıştırılmıştır: “sizi bu yabancı, komünist yahudi teröristler mi kurtaracak?”
ancak bu propaganda halk üzerinde ters bir etki yaratır ve bu “teröristler” totalitarizme karşı direnişin sembolü olarak halkta derin bir sempati uyandırırlar. gizli eller bu afişlerin üzerine “şehit” yazar ve karanfiller koyar. bir şair olan manuşyan’a ve diğer direnişçilere fransa’nın en büyük şairleri övgüler dizer:
paul eluard, “légion” (1949)
louis aragon, “strophes pour se souvenir” (hatırlamak için dizeler) ya da “affiche rouge” (1955). léo ferret tarafından şarkı yapılmıştır.
(... )
şehirlerimizin duvarlarında
resimleriniz
simsiyah sakallarınızla, kaba,
ürkütücü
kan lekesine benzeyen o afiş
söylenmesi güç olduğu için
isimleriniz
geçenleri korkuyla etkilemekti
amacı.
(...)
silahlar çiçek açtığında
yirmi üç kişiydiler
yüreklerini zamansız feda eden
yirmi üç kişi
yabancı ama kardeşimiz olan
hayata ölecek kadar sevdalı
düşerken yere “fransa” diye
haykıran yirmi üç kişi.
kurşuna dizilen 23’lerin listesi
celestino alfonso ispanyol 27 yaşında
olga bancic* romanyalı musevi 32
joseph boczov romanyalı musevi 38
georges cloarec fransız 21
thomas elek macaristanlı musevi 19
maurice fingercweig polonyalı musevi 20
spartaco fontano italyan 22
jonas geduldig polonyalı 26
imre glasz macar 42
lajb goldberg polonyalı musevi 20
shloime grzywacz polonyalı musevi 35
stanislas kubacki polonyalı 36
cesare luccarini italyan 22
misak manuşyan türkiyeli ermeni 38
armenak manukyan ermenistanlı 46
rino della negra italyan 20
marcel rajman polonyalı musevi 20
roger rouxel fransız 19
antonio salvadori italyan 24
salomon szapiro polonyalı musevi 33
amedeo usseglio italyan 33
wolf wajsbrot polonyalı musevi 19
robert wichitz fransız 19
*fransız yasası kadınların kurşunlanmasını yasakladığı için, 10 mayıs 1944’te stuttgart’ta balta ile başı kesilir. -
iste o afis:
http://cdcapaca.chez.com/…an/affiche_rouge_grde.jpg
aragon'nun l'affige rouge'unu léo ferré'den dinlemek de suradan mümkün:
http://perso.orange.fr/pcf.evry/aragon.htm -
frank cassenti imzali 1976 tarihli bir filme adini vermistir.
http://www.imdb.com/title/tt0074096/
ayrica (bkz: l'armée du crime) -
bu afiş hakkında louis aragon, missak manouchian'ın karısına yazdığı son mektubundan da esinlenerek strophes pour se souvenir isimli şiirini yazmış. bu şiir üzerine leo ferre, l'affiche rouge adlı şarkıyı bestelemiş.
şarkı için:
http://www.youtube.com/watch?v=6hlb_evtjk4
şiir yani şarkının güftesi için:
http://en.wikipedia.org/…iki/l'affiche_rouge_(poem) -
(bkz: l'armee du crime)
-
kızıl afiş
istediğiniz ne zaferdi ne gözyaşı,
ne hüzünlü org ne papazın son duası.
on bir yıl nedir ki on bir yıl...
yaptığınız kullanmaktı silahlarınızı:
ölüm gözünü kamaştırmaz partizanın.
asıldı yüzleriniz kentlerimizin duvarlarına,
gece ve sabah karasıydınız, korkutucu, süzgün.
bir afiştiniz, kızıl bir kan lekesi gibi,
adlarınızı bile söylemek öylesine güçtü ki,
gelip geçende dehşet etkisi yaratın istediler.
sizi kimse fransız olarak görmez gibiydi,
gün boyu bakmadan geçti gitti insanlar.
kimi parmaklar durmadı ama karartmada
’fransa için öldüler’ yazdı resimlerinizin altına.
bambaşka bir sabaha o gün başlayan
tekdüze rengi vardı bir şeyde kırağının,
şubat sonuydu, son anlarınızdı,
sizlerden biri konuştu sessiz sakin:
herkese mutluluklar,
geride kalan herkese mutluluklar!
ölürken kin yok içimde ey alman halkı
elveda zevk ve acı.
elveda güller, elveda hayat, elveda rüzgar ve aydınlık!
ve sen evlen mutlu ol sık sık düşün beni,
bir gün bütün güzelliklerin arasında olacaksın,
herşey sona erdiğinde erivan’da.
görkemli kış güneşi tepeyi aydınlatıyor :
doğa o denli güzel ve yüreğim öyle yanıyor ki!
zafer dolu adımlarımızı izleyecek adalet…
melinee’m, ey aşkım, ey yetimim benim!
sana yaşamanı, çocuk doğurmanı söylemek isterdim…
tüfekler çiçek açtığında yirmi üç kişiydiler
vaktinden önce canını veren yirmi üç kişi
yirmi üç yabancı, ama yirmi üç kardeş
yaşamı uğruna ölecek kadar seven yirmi üç kişi
düşerken toprağa “fransa” diye haykıran 23 kişi…
louis aragon
leo ferre'nin yorumu..
kızıl afiş hakkında sanatcephesi.org'tan.. -
there were twenty-three of them when the guns flowered
twenty-three who gave their hearts before it was time,
twenty-three foreigners and yet our brothers
twenty-three in love with life to the point of losing it
twenty-three who cried "france!" as they fell.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap