karanfil devrimi
-
portekiz'de 1974 de siddet kullanilmadan gerceklestirilen askeri darbe. bu darbeyle diktator salazar devrilmistir. devrim adini, darbeyi yapan askerlerin tanklarin ve silahlarin namlularina karanfil takmalarindan ve siddet kullanmamalarindan almistir. severiz.
-
(bkz: nisan devrimi)
-
(bkz: lizbonun son kabalacısı)
-
ertesinde gelen komünist rejim 1.5 sene dayanabilmiş o da gayet yumuşak biçimde yerini sosyal demokrat iktidara bırakmıştır.
-
(bkz: capitaes de abril)
-
bu devrimi tetikleyen en önemli olay o zamanlar portekiz sömürgesi olan mozambik'teki direniş ve bağımsızlık hareketiydi. özellikle küçük rütbeli subaylar arasında yayılan huzursuzluk, 25 nisan 1974'te yüzbaşıların önderlik ettiği darbeyi getirdi. çoğu marxist eğilimli olan bu subaylar, bürokraside ve orduda geniş çaplı tasfiyelere giriştiler ve kurucu bir meclisle, yeni bir anayasa oluşturdular. ilginç olarak dünya'da örneği az görülecek biçimde bu anayasada sosyalizme geçiş hedefi açık ve net biçimde ortaya konmuştu.
-
bu darbeyle devrilen kişi salazar değil, marcello caetano'dur. zira hastalığı ilerleyen antonio salazar'a 1968 yılında görevden el çektirilmiş, kendisi 2 yıl sonra da ölmüştür. caetano ise darbenin ardından brezilya'ya kaçmıştır.
-
kırmızı karanfil çıkartmaları ve 'yeni bir nisan yaratmak için birleşelim' sloganları ile lizbon sokaklarında hala özlemle anılan devrim. ordu öncülüğünde gerçekleşen bu devrimi, portekiz'in kendi özgün koşullarında okumak, doğrudan türkiye için bir seçenek olarak görmemek gerek elbette. gerçi türkiye'de pek de bilinmez karanfil devrimi. merak ettiğim halde elle tutulur bir türkçe kitap okuyamadığıma yanarım bu konuyla ilgili.
bir de küçük bilgi: karanfil devriminin hemen sonrasında, tıpkı boğaz'ın bizim istanbul'umuzu ayırdığı gibi lizbon'u ayıran tagus nehri üzerindeki salazar köprüsünün adı, 25 nisan köprüsü olarak değiştirilmiştir. -
portekiz'in 27 mayıs'ı olarak nitelendirilebilecek olan devrim. batılı siyaset bilimciler bu olaya devrim, 27 mayıs'a darbe der ve ne derece iki yüzlü olduklarını gösterirler.
-
(bkz: movimento das forças armadas)
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap