kar lastiği

• (bkz: kış lastiği)
• her kış lastiği kar lastiği değildir. kar lastiği ayrı bir lastik türüdür. kar yağışı olmayan yerlerde kış lastiği yerine kar lastiği kullanırsanız lastiklerin en kısa amanda eriyip yok olacaktır.
• kış lastiği gibi bir geçiş lastiği değildir.
  
  o kilodaki araç için daha incedir. dişleri derindir. çivili olabilir. hamur en iyi sertliğini daha düşük derecelerde elde eder.
• aslında kar lastiği diye ayrı bir sınıf yoktur. kış lastiği vardır.
  
  kış lastiğinin mantığı soğuk havalarda(7 derece) yaz lastiği gibi sertleşmemesidir. dolayısıyla sadece karda ve buzda değil, kuru asfaltta da kışın daha iyi yol tutuşu sağlamak için tasarlanmışlardır.
  
  bazı markalar kar lastiği diye ayrı bir ürün çıkarıyorlar. ancak bu lastiklerin karda performansı daha iyi olsa bile, kuru asfalt yol tutuşları daha kötü olabilir.
• (bkz: #48243133)
• bir çeşit kış lastiğidir, karlı ve buzlu yüzeylerde gerekli tutunmayı sağlamak üzere tasarlanırlar.
  
  tasarım itibarı ile iki farklı şekilde imal edilirler.
  
  siping denilen ve sırt deseni içine kılcal yarıkların (sipe) entegre edildiği yaklaşım, ve
  açık hücreli yumuşak bir kauçuk malzeme ile kaplanmış lastik sırtı.
  
  bu yaklaşımların karlı ve buzlu yüzeylerde nasıl tutunma sağladığını anlamak için öncelikle lastiğin (ya da, herhangi bir malzemenin) kar ya da buz üzerinde neden kaydığının anlaşılması gerekir.
  
  kar ya da buz, tek başına kaygan değildir. bu yüzeylerin üzerine kendileri kadar soğuk bir malzeme koyup deneyecek olursanız, sonuç şaşırtıcı olur.
  tabii ki, temmuz ayında asfalt yüzey kadar sürtünme elde edilmez, ama kaymaz kolay kolay.
  
  (konu lastik, o yüzden lastik ile devam edelim)
  
  kar yüzeyini kaygan yapan, karın yüzeyinde anlık olarak eriyen ve lastik ile kar arasında kayganlaştırıcı bir tabaka yaratan sudur.
  
  kayak ya da kızak yaparken de, aradaki bu çok ince su tabakasının üzerinde kayarsınız yani.
  
  bu erimenin nedeni, aracın ağırlığı ile kara uygulanan basıncın yarattığı ısı, hareket halindeki bir lastiğin kar yüzeyinden daha sıcak olması, yuvarlanma dışında herhangi bir sürtünme hareketinin yarattığı ısıdır. anlık bir tepki ile kar yüzeyinde erime gerçekleşir, çok ince de olsa bir su tabakası oluşur.
  
  işin püf noktası, aradaki bu su tabakasını bertaraf edebilmek işte.
  
  lastiğin sırt deseninde yer alan kılcal kesikler, suyu çekip alır.
  burada capillary attraction kavramının türkçesi gelmiyor aklıma.
  
  şöyle açıklamaya çalışayım:
  mikroskop lamı gibi iki cam parçasını lastikle birbirlerine bağlayın. arada hiç boşluk kalmasın, yapışık olsunlar.
  camların alt ucuna tırnağınızı sokup çok az ayırın, uç kısımda kalacak şekilde aralarına küçücük bir parça kağıt (tek kat) ya da benzer bir malzeme sıkıştırın. bu düzeneği alın, kağıt parçası olan kısmı aşağıda kalacak şekilde bir cm kadar suya daldırın. çok kısa bir süre içinde suyun o lastikle bağlanmış iki camın arasından en üst kısma kadar yükseldiğini göreceksiniz.
  capillary attraction işte tam bu.
  
  lastik desenindeki kılcal yarıklar suyu denklemden çıkarır çıkarmaz, geriye kauçuk ile kar kalıyor. bu da, kullanıcıya dertsiz tasasız ilerleme ya da frenleme lüksü getiriyor.
  dünyanın en baba kar lastiklerini üreten nokian bu yaklaşımı benimsemiş mesela.
  
  (nokian lastikler ile karla kaplı bir yolda 200 km/saat hıza çıkıp denemiştim gözü kara günlerimde.)
  
  diğer yöntem için açık hücreli bir bileşen (open cell compound) kullanmak demiştim.
  butterfly, yasaka gibi masa tenisi raketlerinin kaplandığı malzemeye benzeyen bu kauçuk, kar yüzeyine on binlerce minik vantuz ile yapışır.
  bu vantuz özelliğini de ilk örnekteki kılcal yarıkları kullanarak pekiştirir.
  bridgestone blizzak bu yaklaşımın en başarılı örneğidir mesela.
  
  ama, bu ikinci yaklaşımın doğası itibarı ile bir dezavantajı da vardır.
  söz konusu bu kapalı hücreli kauçuk, hayli yumuşaktır. kar ya da buz olmayan yüzeyde çok çabuk aşınır.
  bu tür lastikleri yapan üreticiler, bu kauçuğu lastiğin bütününde kullanmazlar, lastiğin sırt kısmında dış katman olarak yer alır sadece.
  dolayısı ile, bir, an fazla iki kış sonra bu kıymetli katman aşınır gider, elinizde çok sıradan bir kış lastiği kalır.
  
  o yüzden benim kişisel tercihim, kılcal kanallı kar lastiklerinden yana.
  
  ha, aracın sürekli buz üzerinde kullanılması durumunda ise, bu lastiklerin çivi monte edilebilenleri var.
  kardı, buzdu, umurunuzda olmuyor ol zaman, basıp gidebiliyorsunuz.
  
  son olarak, kar lastiklerinin sadece çekiş olan aksa takılması harbiden cahilliktir.
  her tekerlekte kar lastiği olması lazım.
• zincir saçmalığına son veren icat
• kar olunca kar lastiği, don olunca don lastiği esprisini aklıma getiren yumuşak ve kalın dişli kaydırmadığını söyledikleri para tuzağı
• ayagimi suruye suruye almak istemeye istemeye aldigim ve su an ne iyi ettim dedigim lastiktir.
  
  alma nedenim samsun ankara arasinda ocagin basindaki seyahatimde kullanmak amaciyla idi. donus yolunda karin ustunde hic sorunsuz geldim. son 4 gundur asiri kar yagisindan dolayi yerde 50cm ye yakin kar varken ben hic problemsiz arac kullanabildim. kesinlikle oneririm.
• kış ortalaması hava sıcaklığının -20 santigrat olduğu bir yerde uzun süredir yaşıyorum. ister 2 çeker sedanınız isterse 4 çeker suv hayvanınız olsun, lastikleriniz yere doğru tutunmuyorsa aracınızın gücü veya markası bir anlam ifade etmiyor. dolayısıyla kış aylarında çivili kar lastiği kullanıyoruz, değişik markaların değişik çeşitleri olsa da ana fikir aynı. hava sıcaklığı düşse de lastiğin hamur yumuşaklığını kaybetmemesi, üzerindeki kılcal damarlar vasıtasıyla su tahliyesinin sağlanması ve ekstra üzerindeki metal çivilerle de kalın buz koşullarında maksimum yol tutuş kapasitesi.
  
  daha önce bu lastik tipini ilk kez nokian'la kendi aracımda deneme şansım olmuştu, hakkapeliita ve nordman gibi serileri var. çivili ya da çivisiz olarak tercih edebiliyorsunuz. şu an 4 çeker bir araç kullanıyorum ve üzerinde continental ice contact çivili kar lastikleri mevcut. standart lastiklerle mevcut hava şartlarında otoparktan bile çıkabileceğimi sanmıyorum ancak bu lastiklerle neredeyse hiç sorunsuz sürüş koşulları sağlanabiliyor.
  
  hava sıcaklığının 7 ve daha altı seviyelere aylarca indiği yerlerde opsiyondan ziyade gereklilik olduğunu düşünüyorum. sözkonusu olan hem sizin hem de trafikteki diğer insanların can güvenliği kesinlikle korunmalı. yanlızca bir dip not paylaşmak isterim ki kış koşullarında ister yağmur isterse kar buz olsun, hiçbir lastik türü size yaz aylarındaki yol tutuşu sağlamayacaktır.