kahve değirmeni ^*

• o kahvenin kokusu, taze taze icinize cekmek ne engin bir duygudur yarabbim
• (bkz: karabiber değirmeni)
• ısı alışverişinin güzelliği işte, pirinçten kahve değirmeni, kahveleri çekerken yavaş yavaş ısınır. kahveler kıtır kıtır kaynaşırlar, kokuları burnu gıdıklar. değirmenin kolu sonradan eklenen, menteşeli bir aparattır. çekim yönünü belirler. çekim yönü deyince, kokuyu takip etmeyin.. maksadım o şekilde bir takip betimlemek değil, sadece kullanım yöntemini aktarmak.
• şimdi starbucks diyorlar.
• rica ettim arkadastan, yazin donerken turkiye'den bir tane getir diye. getirmis sagolsun. cevirmeye baslayinca kolunu ben de yillar oncesine gittim. ablamla kavga ederdik kim cevirecek diye babam elinde degirmenle oturma odasina gelince. itise kakisa beklerdik siramizin gelmesini. bes dakika sonra hem yorulur hem bayilir, degirmeni babama geri verirdik. birkac haftada bir tekrarlardi bu kendini, unutup sıkıldıgımızı yine kavgaya tutusurduk kim cevirecek diye.
• (bkz: kahve çekerken değirmen kolunun yerinden çıkması)
• bu başlık altında şu ana kadar yapılan tanımların tamamı aslında el değirmeni adı verilen manuel kahve değirmenini tanımlamakta olup, kahve değirmeni ise genel olarak kahve çekme, öğütme işini yapan elektrikli ya da mekanik aletlere denilir.
  
  ister mekanik ister elektrikli olsun, kahve değirmenlerinde mutlaka bir öğütücü dişli^* takımı bulunur. turk kahvesi çekmek için özel üretilen değirmenlerin bazılarında ise bu dişli takımı yerine foça taşı adı verilen öğütücü bir taş kullanılır. dişli takımı kullanan değirmenlerde dişli tipleri düz ve konik olmak üzere ikiye ayrılır. konik dişli değirmenler düz dişli değirmenlere oranla daha kaliteli öğütme yapsalar da burada aslolan dişlilerin çapıdır. çap ne kadar buyurse öğütmenin kalitesi de (doğal olarak değirmenin fiyatı da) o derece artacaktır. ayrıca konik dişli değirmenlerin dişli takımı, el değirmenlerinin dişli takımına oldukça benzer. iyi bir kahve değirmeni çekirdekleri "yavaş" öğütmelidir. dişlilerin dönme hızı ne kadar yuksekse, öğütme sırasında çekirdeklerin ısınması da o derece fazla olur, bu da çıkan kahvenin bir miktar yanmasina sebep olabilir.
  
  kahve hazırlarken elinizdeki en önemli alet kahve değirmenidir. bu tüm kahve hazırlama yöntemleri için geçerlidir. değirmen, kullanacaginiz kahve makinesinden ya da el becerisinden çok daha önemlidir, zira kahve ne kalınlıkta çekilirse çekilsin iyi bir demleme için homojen bir öğütme şarttır. homojen öğütme ise kahve partiküllerinin olabildigince aynı boyutta ve tek tek bakıldıgında olabildigince birbirine benzer şekilde parçalanmış olması demektir. buradan yola çıkarak "kaliteli bir değirmen ile kalitesiz bir kahve makinesinden iyi ya da çok iyi sonuçlar almak mümkündür, ancak kalitesiz bir değirmen ile çok kaliteli bir kahve makinesinden ancak ortalama ya da ortalama altı sonuçlar alırsınız" demek yanlış olmayacakdir. hatta niye yanlış olsun ayol, ne sebep var yanlış olması için. ben söyledim ya, doğru işte.
  
  kahve değirmeni alan kişinin kazıklandığını, gurur dolu bir sesle söylenen "150 lira verdim elektrikli değirmen aldım, turk kahvesi de öğütüyormuş" cümlesinden anlamak mümkündür. bu kişiye acıyarak bakınız ve yerinde olmadiginiz için şükrediniz. ama olabilirdiniz de, hatta belki o kişi sizsiniz. evet evet sizsiniz, dur len kaçma! ne o arkana sakladığın senin bakiim? aaa krups değirmen! sendeki ne? de longhi mi? değil? ne peki, tefal mi? bilmiyorsun ne marka? hııı tchibo'dan aldın demek.. belli...
  
  bakınız sevgili değirmen almışlar ve alacak olanlar. krups, tefal, braun, sinbo, king, arzum vs gibi bıçaklı değirmenler, yine bu ve başka markalara ait "ev tipi" dişli değirmenler, kesinlikle kahve öğütmek için uygun değildir. bu ürünler kahve öğütmekten ziyade kahveyi paramparça etmektedir. üstelik bu urunlerin satış rakamları düşünüldüğünde "yapamadıkları" bir iş için talep edilen miktarlar son derece saçmadır. bu urunleri almak ses vermeyen bir radyo almak gibidir diyebiliriz.
  
  yukarıda bahsedildigi gibi düzgün bir öğütme yapacak kahve değirmenlerinin fiyatı "ev için bile" 400-500 lira civarından başlamaktadır. şimdi euro da arttı iş daha da boka sardı. haa eger yurt dışında iseniz daha ucuz olan 250 lira civarı bir modelle de yola çıkabilirsiniz ancak o da espressodan daha ince öğütmeyecektir. hatta 400-500 lira verdiginiz değirmen bile turk kahvesi inceliğinde öğütmekte zorlanacaktir. bu son derece net böyledir, pazarlığı yoktur.
  
  eğer değirmene ayıracak bütçeniz yoksa, yukarıda saydığım zımbırtıları almak yerine kaliteli bir el değirmeni alarak 20-30 liraya (2016 itibari ile kimse açık açık devalüasyon oldu diyemediği için ben diyeyim, artık 50-60 liralarda dolaşıyor fiyat) işin içinden çıkmak ya da daha iyi bir değirmen için para biriktirene kadar idare etmek mümkündür. tabi el değirmeni almanın da incelikleri var. her el değirmeni uygun olmayacaktir, alınan el değirmeninin dişli takımı son derece önemlidir. bu yüzden türk yapımı markalar arasında sözen daha doğru bir tercih olacaktır.
  
  son olarak; kahve ekipmanları sadece ve sadece kahve ekipmanı üreten markalardan tercih edilmelidir. aynı anda buzdolabı, çamaşır makinei, tost makinesi, tartı vs de üreten bir firmadan alınacak kahve ekipmanından hayır gelmez. bütçe çok kısıtlıysa belki makinede bu markalar tercih edilmek zorunda kalınabilir ancak değirmen için kesinlikle bu yapılmamalıdır. denildigi gibi, el değirmeni ile idare ediverin, biraz tozlu öğütse de elinizdeki el değirmeni iyi bir dişli takımına sahipse 400-500 liralık değirmen kalitesine yakın bir kalitede öğütecektir.
• günüme renk katan nostaljik alet. değirmeni çevirmek sureti ile çekilen kahvenin kokusunu duymak çok keyif verici bir hadisedir.
  
  lakin gün itibari ile pek mühim gözükmeyen ayrıntılarla şekillenmiş bir kararın odağıdır kendisi. bu pirinçten yapılma çocukluk anısı barındıran değirmen çok mutlu etmiştir beni.
• bugün , yıllar sonra yeniden gördüm değirmeni. çocuktum; kahve kavrulur, sevmediğim bi koku yayardı. ama çekilirken ortaya çıkan koku müthişti. aslında gırç gırç diye döner üstündeki vida benzeri aksamı. işte aradığım o sesti ... aslında herkesin mazisini aradığı gibi.... özlemişim çocukluğumu be !
• (bkz: kahve çekmek/@hicbir sey ulkesindeki her sey)