ka-50

• rus kamov firmasının yaptığı deli savaş helikopteri. dünyanın ilk tek pilotlu helikopteri olan ka-50, üst üste yerleştirilmiş ve aksi yönlerde dönen iki pervaneyle hareket eder, bu nedenle bir kuyruk pervanesine ihtiyacı yoktur. performans olarak rakiplerinden hayli hayli üstündür bu alet. fırlatma koltuğu taşıyan bir araç olan ka-50 de hedef tespit sistemi namına pek birşey yoktur, bu tercihin nedeni ise sözkonusu sistemler devredeyken aracın kendini ele vermesidir (bilindiği üzere gizlilik gerektiren uçuşlarda radar vs. kapatılır...).
  (bkz: fırlatma koltugu olan helikopter)
• üretimde kompozit malzeme yerine ağır alaşımlar kullanılan hantal ama etkili saldırı helikopteri.
  (bkz: kamov)
• turk kara kuvvetlerinin istegi uzerine helikopter yan yana pilotlar arka arkaya oturacak sekilde modifikasyondan gecmistir. vikhr fuzeleri bu helikopterin en olumcul silahidir. klasik helikopterlerin aksine kuyruk pervanesi yoktur. bunun yerine ustu uste ters yone done dorder palli cift rotor bulunur. o kadar yazdik ama tsk ihaleyi iptal etti.
• eski sscb kara kuvvetleri'nin 1970'lerin ortalarında ileride mi 24'ün yerini alacak bir platforma ihtiyacı olduğunu açıklaması üzerine, mil firması tasarımı mi 28 havoc'a rakip olarak kamov firması tarafından geliştirilen saldırı helikopteri. ilk prototipi olan v-80 ilk uçuşunu ocak 1977'de yapmıştır.
  
  esasen ka-50 tasarlanırken aslında üç farklı rotor konsepti düşünülmüştü: v-50 (zıt yönlerde dönen yan yana iki rotorlu), v-80 (koaksiyel rotor) ve v-100 (bir adet ana rotor ve bir adet itici rotor). kamov firması mühendisleri koaksiyel rotor tasarımı konusundaki tecrübelerine binaen v-80 çözümünü tercih ettiler. hokum’un bir başka karakteristik özelliği olan tek kişilik kokpit ise taktik bir yorumun sonucuydu. kamov tasarımcılarına göre bir saldırı helikopteri hedef veya operasyon bölgesine gidene kadar tespit edilmemek ve vurulmamak için çok alçak^* irtifalardan uçmak zorundaydı. bu alçak uçuş esnasında silah operatörünün her hangi bir fonksiyonu bulunmuyordu. hedef^* bölgesine gelindiğinde ise saldırı helikopterleri genelde aniden irtifa kazanıp atış pozisyonuna geçiyor, silah atış parametrelerini sağlamak için uygun pozisyon paternine giriyordu. uçuşun bu aşamasında da pilotun uçuştaki dominant etkisi azalıyordu. bu tespitlerinin ardından kamov mühendisleri iki pilotun işini birleştirebilecek bir konfigürasyon tasarlamak üzerinde yoğunlaştılar. bu biraz da teknik bir zorunluluktan kaynaklandı, çünkü koaksiyel rotor düzeninden dolayı helikopterin ağırlığı bariz biçimde artmıştı, bu ağırlığı yeterli performansta uçurmak için de daha büyük^* motor takılması gerekmişti. tek mürettebatlı saldırı helikopteri için otomatik hedef tespit teşhis sistemleri gerekliydi ve bir yandan da bu sistemler tasarlandı.
  
  ka-50’nin tasarımında karşılaşılan bir başka zorluk ise 30 mm otomatik top entegrasyonu idi. rus zırhlı araçlarında da kullanılmakta olan 2a42 otomatik topunun, alışılageldik saldırı helikopteri tasarımlarında olduğu gibi bir taret içinde burun kısmına monte edilmesi performans açısından büyük sorun yaratma potansiyeline sahipti. zira topun atış esnasında yaratacağı geri tepme etkisi helikopterin uçuş kararlılığını bozmaya yetiyordu. ayrıca koaksiyel rotor yerleşiminden ve ağırlık merkezinden dolayı top, mekanik aksamı ve mühimmatının yerleşimi konusunda kısıtlamalar mevcuttu. bu durum, topun, helikopterin yan gövdesine, ağırlık merkezi civarına montajını dikte ettirdi, topun sağ – sol sapması için koaksiyel rotorun yaw hareket performansına olan olumlu etkisine güvenildi.
  
  ka-50'den rus kara kuvvetleri bir filo test amaçlı olarak satın aldı. bazı raporlara göre bu helikopterler savaş etkinliklerinin denenmesi için çeçenistan'da da kullanıldılar. ancak tek kişilik kokpit konfigürasyonu, koaksiyel rotorun saldırı helikopterlerine uygunluğu konusundaki sorunlar ve genel performans kriterleri nedeniyle bir türlü seri üretime geçilemedi. bu esnada türkiye'de 1997'de açılan saldırı helikopteri ihalesi kamov için bir umut fırsatı yarattı. kamov bu ihalede tek başına bir şansı olmadığını biliyordu. çünkü türkiye, ordusunu nato standartlarına göre donatmıştı, bu yüzden kamov hokum'u batı standartlarında elektronik ekipman ve aviyonik ile donatmak için bu konularda uzman olan israel aircraft industries^* ile ortaklık kurdu. ayrıca ihalede türkiye'nin şartı olan iki kişilik tandem kokpit, taretli otomatik top gibi tasarım sorunları üzerinde de yoğunlaştı. sonuçta ortaya ka-50-2 erdoğan çıktı. ancak önce türkiye erdoğan'ı, ardından da rusya hokum'u ihaleden sildi. türkiye'de saldırı helikopteri ihalesi iptal edildi, 2005 şubat'ında tekrar açılması düşünülüyor. erdoğan'ın tekrar katılıp katılmayacağı yüzde yüz net değil. rusya ise saldırı helikopteri ihtiyacı için ka-50 yerine mi-28'i seçti. ka-50'nin günümüze kadarki yegane satış başarısı yan yana iki kişilik kokpitli bir versiyonu olan ka-52 alligator'un yemen'e satışı.^*
• takma adı "çyörnaya akula"dır. (siyah köpekbalığı)
• zvezda k-37 tipi fırlatma sandalyesi standart donanımıdır.
• 2009 itibariyle üretimi sona erdirilmiş helikopterdir.
• türkiye ismi erdoğan: https://ibb.co/c3a7rd