kıbrıslı kamil paşa

• 1832-1913 yılları arasında yaşamış osmanlı sadrazamı, aynı zamanda da yazardır. mezarı lefkoşa 'da, arap ahmed paşa camisi bahçesindedir.
• kıbrıslı mehmed kâmil paşa sadrazam, maarif nazırı, evkaf nazırı, vali ve yazardır.1832 yılında lefkoşe'de doğdu.maliye nazırı abdullah paşa'nın babası, milli eğitim bakanı hikmet bayur'un dedesidir.öğrenimini kıbrıs'ta ve mısır'da harbiye'de yaptı.subay çıktıktan sonra binbaşılığa kadar mısır'da kaldı.1860 yılında kıbrıs evkaf müdürü, 1864 yılında sayda mutasarrıfı, bir çok ilin valisi, dahiliye müsteşarı oldu.1879 ve 1882 yıllarında iki kez evkaf nazırlığı, 1880-1881 yılları arasında maarif nazırlığı yaptı.1885-1891, 1895-1895, 1908-1909 ve 1912-1913 yılları arasında dört kez sadrazamlıkta bulundu. izmir valiliğine atandı.valilikten azledilip rodos'a sürgün edilince, izmir'deki ingiliz konsolosluğuna sığındı.ii. abdülhamid'in teminat vermesi üzerine istanbul'a döndü.üçüncü sadrazamlığından ittihat ve terakki partisinin devlet işlerine karışması yüzünden istifa etmişti.mısır'a giderek hindistan gezisine çıkan ingiltere kralı v. georges ile görüştü. mısır'dan dönüşünde 1911 yılında devlet şûrası başkanı oldu.son sadrazamlığından babıalî baskınında ittihat ve terakkicilerin darbesiyle ayrılmış oldu.lefkoşa'ya çekildi.1913 yılında lefkoşa'da 81 yaşında iken vefat etti. mezarı lefkoşa'daki arap ahmed paşa camisi bahçesindedir.
• zeki alasya'nın büyük dayısı. enver paşa'nın bab-ı ali baskınında kafasına silah dayayarak istifa ettirdiği osmanlı'da 4 kez sadrazamlık yapmış bir devlet adamı. ingilizlere göre kıbrıslı bir musevi.
• türk tarihinde hükümet programı hazırlayan ilk sadrazam olduğu gibi aynı zamanda siyasi iktidarı mebusların güvensizlik oyuyla kaybeden ilk sadrazamdır da.
• osmanlı imparatorluğu'nun, hamidiye alaylarının kuruluşu ile başlayan son dönem ermeni politikalarını şekillendirmiş olan sadrazam.
• nam-ı diğer "ingiliz kamil".. memuriyet hayatına mısır'da başlamış, mısır hıdvi'nin oğluyla londra'ya gitmiş ve ingilizce tahsili görmüştür. bab-ı ali baskını'ndan sonra istifasını enver paşa'ya sunmuş ve lord kitchener'ın davetiyle kahire'ye kaçmıştır.
• devrimden sonra tecrübesiz olan cemiyet iktidarı resmen eline almak istememişti. liberal ve tecrübeli olması sebebiyle kamil paşa'nın sadrazamlığı desteklendi.ayrıca kamil paşa ingiltere nezdinde büyük desteğe sahipti. meşruti monarşi ile iktidar; saray,bab-ı ali ve cemiyet arasında 3'e bölünmüştü. kamil paşa, cemiyeti önemsemiyor ve saray ile arasına set çekmek için ittihat ve terakki'yi kullanıyordu. cemiyet ise kendisini bir denetleyici olarak görüyordu.lakin kamil paşa bu çift başlılıktan şikayetçi idi. cemiyet kabinede olmamasına rağmen istediği 2 nazırı seçtirmişti. 31 mart isyanı ile işler rayından çıkarken cemiyet boşluğa düştü.bundan yararlanan kamil paşa 2 nazırı azletti ve yerlerine kendi adamlarını aldı. istanbul'da hakimiyeti kaybeden ittihat ve terakki doğum yeri olan makedonya'da hareket ordusunu oluşturup isyanı bastırdı. sultan hamid tahttan indirildi ve kamil paşa meclis kararı ile sadaretten azledildi.
• kendisi ile ilgili bir hicviye, şair eşref'ten...
  
  dijital izmir kütüphanesi link
• ittihatcilarin onde gelenlerinden, binbasi enver, ali fethi ve hafiz hakki beyleri meclisten uzaklastirmak ve etkilerini azaltmak icin sirasiyla berlin, paris ve viyana’ya askeri atase olarak tayin (sürmüş) etmistir.
• balkan savaşı esnasında maalesef ülkenin başında bulunan sadrazamdır, selanik düşünce ittihatçıların da işi bitti diye düşünüp adeta sevinmiştir, tam edirne’yi de verip barış imzalamaya çalıştığı esnada babıaliyi basan ittihatçılar tarafından zorla istifa ettirilmiş savaş bir süre daha uzatılmıştır.edirne mart ayında düşse de enver paşa 2. balkan savaşı karmaşasından yararlanıp edirne’yi kurtarmıştır.