istanbul radyosu

• trt istanbul radyosuna ithafen yazilmis,
  sozleri saka gibi olan parca...
  
  soz - muzik : caz ustasi kamil ozler
  trt genclik korosu(istanbul) seslendirmistir neset ruacan caz orkestrasi ile birlikte
  
  "kücük bir odada
  yanan bir sobada
  kayniyor caydanlik
  bekliyor insanlar
  türk sanat muzigi
  avrupa muzigi
  radyo temsilleri
  dinliyor insanlar
  
  istanbul radyosu
  hatilarlar dolu
  istanbul radyosu
  nese sevgi dolu
  
  -chorus-
  mm mm mm mm
  mm mm mm mm
  la la la laaaaa
  la la la laaaaa
  
  ilahi kamil hoca^*
• 1927 yılında sirkeci'deki büyük postane binasından türkiye de ki ilk yayını gerçekleştiren radyodur.
• "alo alo muhterem samiîn, şimdi bugünki neşriyatımızın muhteviyatını arz ediyorum:
  
  19.00: stüdyo mûsıkî heyetinden şevkefza faslı
  19.30: esham ve tahvilat borsası haberleri
  19.40: telsiz telefon orkestrası
  20.10: zahire borsası haberleri
  20.20: telsiz telefon mûsıkî heyeti
  20.50: anadolu ajansı haberleri
  21.00: telsiz telefon orkestrası
  21.30: matmazel apostoldi tarafından teganni"
  
  26 teşrin-i sâni 1927
• ellili yillarda yayini ancak trakya ve kocaeli sinirlari dahilinde olan radyo. ayni dönemlerde türkiye genelinde yayin yapan radyo ise baskentimizdedir. (bkz: ankara radyosu) o dönemdeki sanatcilar icin ankara radyosunun önemi acikca ortadadir. her seye ragmen sanat günesimizin (bkz: zeki müren) kesfedildigi ve yildizinin parladigi radyo istanbul radyosudur.
• deprem bahanesiyle harbiye'deki binanın boşaltılacağı söyleniyor. üzgünüm.
• türkiye'nin ilk radyosudur. ilk yayınını 1927 yılında yapmıştır.
  
  kuruluş süreci şöyledir:
  
  radyo ve radyoculuk 20. yüzyılın başlarında avrupa ülkelerinde ve abd'de yayılmaya başlamıştı. aynı dönemde türkiye'de de radyoculuğa dair birtakım gelişmeler yaşanmaya başlamıştı. ülkemizdeki ilk deneme 1920'lerin başında ruşen ferit kam'ın darülfünun konferans salonunda bir fransız savaş gemisinden yapılan müzik yayınlarını öğrencilere dinletmesidir. bir diğer önemli çalışma ise 1923 senesinde gerçekleşmiştir. fransız işgal kuvvetleri komutanının istanbul'dan ayrılırken geride bıraktığı telsiz telefonla, darülmuallimin öğretmenlerinden rüştü uzel 19 mart 1923 tarihinde deneme yayını gerçekleştirmiştir.
  
  rüştü uzel'in bu denemesi, 20 mart 1923 tarihli tevhid-i efkar gazetesinde şöyle bahsedilmiştir: ''şehrimizde telsiz telefon tecrübeleri... berlin, paris, moskova’daki konserleri istanbul’dan dinleyebilecek miyiz? darülmuallimin muallimlerimizden rüştü bey (uzel) bir aydan beri istanbul halkına dahi, avrupa ve amerika’da birdenbire fevkalade teemmün eden telsiz telefon hakkında bir fikir verebilmek için tecrübeler yapmaktadır. dün, darülmuallimin konferans salonundan bir nutuk, ney ile çalınan bir zeybek şarkısı terennümanı, darülfünun’dan vazıh bir surette dinlenebilmiştir. mamaafih konser namesi arasında limanımızdaki sefainin telsiz telgraf muhaberatı dahi karışmaktaydı'' (o yıllarda radyo için telsiz deyimi kullanılmaktaydı)
  
  cumhuriyetin ilanından sonra, ülke yöneticileri dünyada gittikçe yaygınlaşan radyo ve radyoculuğun yurtiçi ve yurtdışı haberleşme açısından ne denli önemli olduğunun farkındaydı. ilk olarak 1925 yılında telsiz tesisi hakkında kanun çıkarılarak, bir telsiz şebekesinin kurulmasına karar verildi. bu doğrultuda bir ihale açıldı ve fransız radyo elektrik şirketi bu işi üstlendi. bu şirket tarafından ankara babaharman'da ve istanbul hasdal'da vericiler inşa edildi. aynı zamanda sürekli radyo yayınlarının bir şirket eliyle yürütülmesi için 1926'da türkiye iş bankası ve anadolu ajansı ortaklığıyla telsiz telefon türk anonim şirketi kuruldu. böylelikle türkiye'nin ilk radyo yayıncılık kurumu kurulmuş oldu. kurumun ilk müdürü: sedat nuri ileri oldu. bu kuruma radyo yayınlarını gerçekleştirmesi için sirkeci postanesi'nin^* üst katında bir oda tahsis edildi.
  
  stüdyo sirkeci'ye kurulduktan sonra kurum birtakım deneme yayınları yaptı. ilk olarak 1927'nin mart ayında postane binasının önüne konulan radyo alıcısıyla halka müzik dinletisi yapıldı. deneme yayınlarından sonra nihayet 6 mayıs 1927 tarihinde ilk programlı yayın yapıldı. radyoda yankılanan ilk sözler şöyledir: görsel
  
  kuruluş döneminde yayınları müzik ağırlıklı olmuştur. bünyesinde mesut cemil, vecihe daryal, neyzen tevfik, ahmet yatman, hafız burhan, münir nurettin selçuk, sadi hoşses... gibi önemli isimleri barındırmıştır.
  
  aynı zamanda cumhurbaşkanı mustafa kemal atatürk'ün 1927'deki ilk istanbul ziyaretini naklen yayınlamıştır. spikerin anlatımından bir kesit: ''muhterem dinleyiciler! gazi paşa'nın ertuğrul yatı kız kulesi önünden şemsi paşa ve üsküdar'a doğru seyretmektedir. bu mesut manzarayı bulunduğumuz postane binasının terasından görüp izliyoruz. şimdi selimiye'den (selimiye kışlası) toplar başladı...'' ayrıca atatürk'ün 1928 yılındaki meclis açılış konuşması da naklen yayınlanmıştır.
  
  1930 senesinde fransızca ve almanca eğitim yayınları yapılmaya başlanmıştır.
  
  ilk naklen futbol maçı yayını ise 1934'deki fenerbahçe - avusturya wac maçı olmuştur.
  
  istanbul radyosu, kuruluş döneminde mali sorunlar nedeniyle sık sık yaşanan kesintilerle yayın hayatını sürdürmeye çalışmıştır. 1934 yılında beyoğlu'ndaki ambasor kahvesi'nin bulunduğu binaya taşındı. 1936 yılında mali sorunlar nedeniyle ptt'nin yönetimine verildi. fakat bu da bir çözüm sağlayamadı. kısıtlı imkanlar nedeniyle ankara radyosu karşısında bir varlık gösteremeyerek, 1938'de faaliyetlerini durdurdu.
  
  1943 yılında basın yayın genel müdürlüğü'ne bağlı olarak yeniden kuruldu. bu sefer de beyoğlu'ndaki galatasaray postanesi'nde bir stüdyo tahsis edildi. fakat bu stüdyo da yetersiz kaldı. yapılan deneme yayınları başarısız oldu.
  
  1944-1949 istanbul radyosu'nun sustuğu dönem olmuştur. nihayetinde 1949 senesinde açılan istanbul radyoevi^* binası sayesinde yayın hayatına tekrar başladı.
  
  1964 yılında da trt'ye bağlanarak il radyosu kimliğini kaybetti.
  
  kaynaklar:
  + atatürk ansiklopedisi - ''istanbul radyosu'' maddesi
  + büyük istanbul tarihi - ''istanbul radyosu'' maddesi
  + dünden bugüne istanbul ansiklopedisi -''radyo'' maddesi. (1994)
  
  daha kapsamlı bilgi için: bkz - bkz
• kuruluşu özel bir radyo olarak yapılmış, ardından devletleştirilmiş radyodur. ankara radyosuna bu radyodan sanatçılar gönderilmiştir. yani var olmasaydı, cumhuriyetin altın çocuğu ankara radyosu diye bir şey olmazdı.