iso 22000

• isonun 2005 eylülünde yayınladığı "gıda zincirindeki herhangi bir kuruluş için gıda güvenliği yönetim sistemi gereklilikleri” standardıdır. haccp sisteminin kapsamının arttırıldığı standarttır. genel bakış itibariyle haccp sadece üretim prosesindeki tehlike analizlerini yaparken iso 22000:2005 ürünün ön koşullarında da bu analizleri ön görmektedir. gıda zinciri içindeki kuruluşlar: taze sebze-meyve üreticileri, taze hayvansal ürün üreticileri, gıdayı işleyen kuruluşlar, taşıyan/nakliye edenler, depolayanlar, son gıda satış noktaları (hipermarketler gibi),.. ‘yi kapsamaktadır. iso 22000:2005 aşağıdaki 4-temel elemanı birleştirmektedir:
  - interaktif iletişim: kuruluşun ürün aldığı ve ürün sattığı diğer kuruluşlarla iletişimi, müşteri ve tüketicilerle “olabilecek tehlikeler ve kontrol faaliyetleriyle ilgili olarak” iletişimi
  - sistem yönetimi
  - ön koşul programları
  - haccp prensipleri
  
  haccp/iso 22000’in istediği gerekliliklere firmanızda nasıl cevap verdiğinizi anlatan ve ilgili diğer dokümanlarınıza (prosedürler, talimatlar, kontrol planları,...) refere yapan ana doküman; kısaca aşağıdakileri içermeli veya aşağıdaki konuyla ilgili başka bir dokümanınızı refere etmelidir: (parantez içinde ilgili iso 22000 madde başlığı verilmektedir)
  - firmanızla ilgili bilgiler: adres, çalışan sayısı, ürünleriniz,.... (4.1)
  - haccp sisteminin kapsamı (4.1)
  - doküman yönetimi: prosedür, kayıtlar (4.2.2)
  - kayıtların yönetimi: prosedür, kayıtlar (4.2.3)
  - güvenli gıda üretmekle ilgili üst yönetiminizin taahhüdü, ilgili firma politikanız ve bu konudaki hedefleriniz (5.1, 5.2)
  - güvenli gıda yönetim sisteminin planlanması (5.3)
  - sorumluluk ve yetkiler: ilgili görev tanımı dokümanlarını refere ediniz (5.4)
  - haccp ekip üyeleri ve ekip lideri (5.4, 5.5, 7.3.2)
  - iletişim: (i) dış:tedarikçileriniz ve taşeronlarınızla, müşteri veya tüketicilerinizle, resmi kuruluşlarla ve diğer güvenli gıda üretmenizi etkileyen kuruluşlarla olan iletişiminiz. (ii) iç: personelle iletişim ürün spektleri, planlar,... vb konularda) (5.6.1, 5.6.2).
  - acil durum ve kazalara hazırlık ve cevaplamayla ilgili uygulamalarınız (prosedürleriniz) (5.7)
  - üst yönetimin haccp sistemini gözden geçirmesi: sıklık, gündem, toplantıya girdi olan raporlar, çıktılar (5.8.2, 5.8.3)
  - kaynakların sağlanması (6.1)
  - insan kaynakları: farkındalık ve eğitim (6.2.1, 6.2.2)
  - altyapı: bakım, vb (6.3)
  - iş ortamı (6.4)
  - güvenli gıda üretiminin planlanması ve gerçekleştirilmesi (7.1)
  - ön koşul programları: sektörünüzle ilgili bütün ön koşullar ve öncelikle ilgili yasa, tüzük ve tebliğler (7.2, 7.5)
  - girdi ürünler: hammaddeler, ingredientler ve gıda kontak materyalleri: spektler (7.3.3.1)
  - nihai ürün: spektler (7.3.3.2)
  - nihai ürünün amaçlanan kullanımı (7.3.4)
  - sektörünüzle ve ürettiğiniz ürünlerle ilgili yerel ve ihracat yapıyorsanız o ülkelerdeki sizi bağlayan yönetmelik ve tüzüklerin listesi (4.2.2, 7.2.1)
  - üretim akış diyagramları ve fabrika yerleşim planları (7.3.5)
  - potansiyel tehlikelerin belirlenmesi ve risk incelemesi: kuruluşunuz ve ürettiğiniz ürünler için “kabul edilemez risk seviyesinin” ne olduğunu açıklamaları, kullandığınız her girdi ürün, bütün proses aşamalarınız ve ürüne değen herşey için ayrı ayrı olabilecek potansiyel tehlikeleri ve bunların risk seviyelerini belirleyin ve dokümante edin.bu risklerin nihai ürüne geçmesinin önlenmesi için ne tip önleyici faaliyetleriniz olduğunu da belirtin. (7.4.1, 7.4.2, 7.4.3, 7.4.4, 7.5)
  - kritik kontrol noktalarınız (kkn’ler), bunları nasıl belirlediğiniz, her kkn’deki ilgili kritik parametreleriniz, bunların limit değerleri ve toleransları, bu parametrelerin izleme / kontrol planları ve ilgili kayıtların ne olduğu (7.4.3, 7.4.4, 7.6.1, 7.6.2, 7.6.3, 7.6.4)
  - düzeltici faaliyetleriniz: bu konudaki planlar / prosedürler ve kayıtlar (7.6.3, 7.6.5, 7.10.1, 7.10.2)
  - haccp sisteminin kuruluşu sırasında kullanılan ön bilginin güncellenmesi (7.7)
  - haccp sisteminin doğrulamasını yapmak için neler yapacağınız:
  - doğrulama planı/prosedürü: amaç, methodlar, sıklık, sorumlular (7.8)
  - her bir doğrulama faaliyetinin sonuçlarının değerlendirilmesi ve analiz edilmesi (8.4.2, 8.4.3)
  - izlenebilirlik sistemi: nihai ürünün tanımlanması ve geriye doğru izlenebilirlik (7.9)
  - uygunsuzlukların kontrol altına alınması: düzeltme ve düzeltici faaliyetler (7.6.5, 7.10.1, 7.10.2)
  - potansiyel olarak güvenli olmayan gıdalarla ilgili uygulamalar ve ürün geri çağırma (uygun olmayan ürünler) (7.10.3)
  - kontrol faaliyetlerinin geçerliliği (8.2)
  - ölçüm cihazlarının kalibrasyonu veya doğrulanması faaliyetleri (8.3)
  - iç tetkik: prosedür, plan ve kayıtlar (8.4.1)
  - sistemin sürekli iyileştirilmesi ve güncellenmesi (8.5)
  
  iso 22000’in istediği doküman ve prosedürler (el kitabının dışında):
  1) politika
  2) doküman yönetimi prosedürü
  3) kayıtların yönetimi prosedürü
  4) ön koşul programlarıyla ilgili dokümantasyon
  5) hammadde, ingredient ve ürün kontak meteryali tanımları
  6) nihai ürün tanımları
  7) nihai ürünün amaçlanan kullanım şekli
  8) akış diyagramları
  9) tehlike tanımlanması, tehlike ve risk analizi, kabul edilebilir risk seviyeleri
  10) kontrol faaliyetleri: “”ön koşullarla ve “kkn’lerle ilgili olanlar” olarak sınıflandırılmış olarak
  11) haccp planı: kkn’ler, limitler, izleme, düzeltme ve kayıt planı. ilgili diğer izleme prosedürleri
  12) kritik limitlerin nasıl oluşturulduğu (arkasında yatan mantık veya kaynağı)
  13) uygun olmayan ürün kontrolü ve ürün geri çağırma prosedürleri
  14) doğrulama faaliyetlerinin planlanması
  15) düzeltme ve düzeltici faaliyet prosedürleri
  16) iç tetkik prosedürü/planı
• haccp + iso 9000 + yeni düzenlemeler (operasyonel ön gereksinimler ve geçerlilik doğrulamaları) = iso 22000
• gıda güvenliği yönetim sistemini tüm ülkeler için harmonize etmeyi amaçlar. bir alt versiyonu olan ts 13001'de kritik kontrol noktalarını tespit etmede çok faydalanılan karar ağacı uygulaması bu standartta kullanılmamaktadır.
• buna kardeş gelmiştir. rehber olaraktan : (bkz: pas 220 standardı)