imre nagy

• macaristan'ın sscb tarafından idam edilen eski başbakanı.
• birinci dünya savaşı sırasında esir olarak götürüldüğü rusya'da bolşevikler'den etkilenerek kızılordu'ya katılmıştır. ikinci dünya savaşından sonra macaristan sscb etki alanına girince macaristan'a dönmüş ve önce bakan, sonra da başbakan olmuştur. liberal bir politika izlediği için sürekli muhalefet görmüştür.
  
  polonya'daki reformların sscb tarafından yumuşak karşılanması sonucu, benzer reformları macaristan'da yapmaya çalıştı fakat bu gidişi durdurmak isteyen sscb, macaristan'a aynı tepkiyi vermedi. zaten imre nagy de çok daha fazla şey istemiş, tek parti yönetiminin sona erdiğini ve macaristan'ın varşova paktından ayrılacağını deklare etmişti.
  
  bu hareket kızılordu'nun müdahelesi ile son buldu.
• 1956 yılındaki halk ayaklanmasından sonra tekrar başbakanlığa getirilmesini hayatıyla ödeyen, idam edildiği bundan 45 yıl evvel bugün 17 haziran 1958'de açıklanan siyasetçi.
• macaristan'da özgürlükçü sosyalizmin en önemli temsilcisidir. 1956 devriminde karşı devrimci güçlerin olmasını kabul etmesine karşın, sosyalistlerin kontrolü ellerinde tuttuklarını savunmuştur.icraatleri , györgy lukacs tarafından da destek görmüştür .
  varşova paktı 'ndan çıktığını açıklaması sonunu hazırlamıştır. itibarı 1989 yılında geri iade edilir^* . yine de verdiği mücadele sayesinde soğuk savaş yıllarında macar halkı daha rahat bir yaşam sürmüştür.
  macar yönetmen marta meszaros'un 2004 tarihli a temetetlen halott(gömülmeyen adam ) adlı filmi imre nagy'nin yaşamının son dönemlerini anlatır.
• diger sovyet liderlerine (stalin, brejnev) kiyasla bariscil bir yapiya sahip kruscev'in "bariscil ortak yasam" dis politikasindaki 'bariscil' soyleminin ne kadar goreceli oldugunu gosterir bu adam. ulkesinin sovyetler'e olan bagini azazltmak isteyen, batiya donmeyi hedefleyen, liberal politikalari benimseyen ve varsova pakti'ndan ayrilmak isteyen nagy'in iyice sivrilmesi uzerine 'pasifist' bir dis politika guden sscb'nin tanklari budapeste'ye gelir, imre nagy'i cekip alir ve idam ederler.
• "imre nac" şeklinde okunur; magyar - macar hesabı.
• (bkz: laszlo moholy nagy)
• (bkz: petöfi)
• varşova paktı'ndan çıkmasıyla, "bunlara verirsek -özgürlük- hepsi ister" diyerek işgal edilen ülkenin seçilmiş başkanıydı.
  
  rus askerleri, macarların özgürlük talebini kabul ederek geri çekildi. sınırda toplanan rus birliklerinin harekata hazırlandığını fark eden macarlar'a "çekilme provası yapıyoruz" dendi. birkaç gün sonra imre nagy kızıl ordu generalleriyle masaya oturdu, anlaşma yapmak üzere. o sırada kapı açıldı ve kızıl ordu askerleri meclis de olmak üzere her yeri işgal ettiklerini açıkladı, imre nagy'yi tutukladı. kızıl ordu generallerinin bile bu baskından haberi yoktu.
  
  bu işgal, dünyadaki komünistleri ikiye böldü. fransa ve almanya'daki birçok komintern üyesi partiden ayrıldı. komünist partiden ayrılanlar arasında, j. p. sartre da vardı.
• adaletsiz ölümüne giden hareketin başladığı günün 55. yıldönümündeyiz.
  
  macar gençleri 1956'da bugün başlarındaki kukla hükümete karşı ayaklanmıştı. hayatını komünist ideallere adamış imre nagy'i liderleri seçtiler. o sadece ülkesini seven ve yanlışları düzeltmek isteyen biriydi; ismi sovyet tanklarının altında çiğnenmeye çalışıldı. 1989'da, yine bir 23 ekim günü, yeni macar devletinin ilanıyla tankları üzerine sürenlerin rezilce başarısız oldukları görüldü. nagy, er ya da geç, tank paletlerine birkaç beden büyük gelmişti işte.
  
  kendisi gibi insanlar yönetimde kalabilseydi bugün dünya siyasi haritası çok farklı olurdu.