henri de navarre

• la reine margot adlı filmde daniel ateuil tarafından canlandırılan tarihsel kişilik.
• vaftiz edilip katolik olduktan ve fransa tahtına geçtikten sonra henry iv olan, "paris vaut bien une messe" sözünün sahibi tarihi kişilik.
• efendim çok detaya girmeden olay şöyledir; henri protestandır, ve louis ıx ^* ile ^* anne tarafından akrabadır. bir sürü olayın neticesinde kendisi 1584'te "heir presumptive" ilan edilir. (heir presumptive'in tam türkçe karşılığı var mı bilmiyorum varsa yeşillendiriverin ama şöyle kısaca not düşeyim: veliaht ama böyle daha uygun bi aday çıkarsa tahta, yeri değiştirilebilir veliaht bi "heir apparent" değil yani) olaylar yine gelişir, kendisinin danışmanları mı desem artık müşavirleri mi desem derler ki kendisine; "protestanlıktan vazgeçin artık zira paris katolik'tir" bunun üzerine şu meşhur sözünü söyler "paris vaut bien une messe"
  
  not: yalnız hala daha anlayamadığım bir şey vardır o da şudur bir bilen varsa söylesin, bu sözü söylerken kastı bir katolik messe midir, protestan messe midir, yoksa bir office religieux olarak mı kullanılmaktadır?
• morisko'lar ve osmanlılarla sıkı bir şekilde irtibatta olan bir zamanların huguenot kralı. evvela günümüz ispanya hududu dâhilinde olan navarre devletinin kralıydı, daha sonra fransa'nın hükümdarı oldu.
  
  1575'te hâlâ navarre kralıyken zorla hristiyan olan, fakat gizlice müslüman olarak hayatlarını idame ettirmeye devam eden aragonlu morisko'lar ve osmanlılarla bir ittifak girdi. bir plan yapmıştı. bu plana göre habsburg hâkimiyeti altında olan aragon krallığı istila edilecekti. evvela morisko'lar bir isyan çıkaracaktı ve aragonlular'ı bu isyanı bastırmakla meşgul edecekti. aynı zamanda henri, huguenot'lardan müteşekkil bir ordu ile şimalden saldırırken, osmanlı donanma-yı hümayun'u cenuptan, belensiye (valencia) yahut mürsiye (murcia) taraflarından hücum edecekti. 1576'da morisko isyanı başlamıştı ve osmanlı donanması kostantiniyye'den yolla çıkmıştı fakat ispanya'ya ulaşamadı. bunun üzerine henri de navarre harekete geçmedi ve olan morisko'lara oldu. aragon kralı juan memleketine döndü ve isyanı bastırdı. birçok morisko'yu katletti ve ülkesinden sürdü. bu tarihten sonra aragon'da müslüman kalmadı.
  
  şayet bu istila gerçekleştirilse idi ittifak hâlinde olan tarafların tamamı arzularına kavuşacaktı. moriskolar hürriyetlerini elde edecekti, osmanlılar habsburg'lara hem bir darbe indirecekti hem de nüfuz alanını genişletme fırsatını bulacaktı. henri de navarre büyük bir itibar kazanacaktı ve belki de protestanlık fransa'da resmî mezheb hâline gelecekti.