harappa medeniyeti ^*

• m.o 2500 yillarinda indus vadisinde yasamis ve hakkinda henuz pek fazla bilgi edilmemis bir medeniyet.
• bunlarda brahmanlik var miydi diye merak edilir akademik dunyada. lisanlarini cozemedik ki anlayalim.
• (bkz: indus)
• ayni zamanda indus vadisi medeniyeti/medeniyetleri olarak ta gecer. ilk kez harappa sehri kuruldugu icin cogu zaman indus medeniyetleri, harappa adi altinda da inceleniyor. simdiye degin 1400 den fazla kazi bolgesinden ilginc kalintilar ortaya cikarilmis.
• (bkz: indus/@i have no life)
• m.ö 3300-1700 arası dönemde var olmuş uygarlık. bu alanlarda bulunan birçok mühürlerde, bilinen yoga veya meditasyon duruşlarının benzerini tasvir eden figürler bulunmuştur. sonuçlanan kanıt henüz bulunmasa da yogaya olan benzerlikleri nedeniyle birçok bilim adamı tarafından tartışılmıştır. eğer kanıtlanırsa bilinen yoga tarihini oldukça eskiye dayandıracak.
• kuzeyden saldıran aryan kavimleri tarafından yıkılmış bir güney asyalı dravid uygarlığıdır.
• mö 3. yüzyıl kadar eski tarihlerde bile, gelişmiş sulama kanalları, hamamlar, şehit yapısı ve muazzam büyüklükte ki tahıl ambarlarıyla ilgi çeken medeniyet. harappa yazısı henüz çözülememiştir. mö 1700 yıllarında tarih sahnesinden çekilen bu medeniyet hakkında tarihi ve toplumsal bilgiler pek dişe dokunur değildir. doğal afetler ve dışarıdan gelen saldırılar etkisiyle bu uygarlığın yok olduğu düşünülmekte.
• aryanların fetih mi yaptığı, göç mü ettiği halen net değil. yani yıkılma nedeni aryanlar olabilirmiş de olmayabilirmiş de. kuraklık, iklim değişikliği, afet de nedenler arasında sayılıyor.
  
  bu arada saray veya tapınak olabilecek devasa yapılar bulunamamasına rağmen vadi boyu yerleşim alanlarında standart ölçülerde tuğlaların kullanılmış olması, şimdiki pakistan/hindistan ile uzaktan yakından alakası olamayacak hijyenik şehir altyapıları bulunması nedeniyle ortak bir yönetim olduğu düşünülüyor. ama bu kral mıdır, tanrı kral mıdır, ihtiyar heyeti midir bilinmiyor.
  
  yazıları çözülse daha çok bilgi sahibi olunur bi gün inş.
• milattan önce 3300 ve 1300 yılları arası indus nehri havzasında yerleşmiş olan indus vadisi medeniyeti de denen bronz çağı medeniyetidir. sümerliler, babilliler, eski mısır ve mezopotamya uygularlıklarıyla aynı dönemde yaşamışlardır ve bu uygarlıklarla kültürel ve ticari alışverişleri olmuştur. günümüz pakistanı ve kuzey hindistan topraklarında yer almıştır. 1500 arkeolojik sitesi bulunmaktadır. mohendjo-daro ve harappa şehri iki büyük şehridir.
  
  m.ö. 3300-2600 arası başlangıç dönemini,
  m.ö. 2600-1600 arası gelişme dönemini ve
  m.ö. 1600-1300 arası dağılma dönemini yaşamıştır.
  
  yok olma sebebi:
  kesin bir sebep tam olarak bilinemese de tahmini olarak ;
  - iklim değişikliği (nehir yatağının değişmesi),
  - doğal afetler (deprem gibi),
  - vahşi hayvan saldırıları veya insan saldırıları (kafkasyadan gelen veya hindistandan gelen insanların saldırıları) olabileceği tahmin edilmektedir.
  
  harappan medeniyeti kültürel olarak gelişmiş bir toplumdur. kazılarda bir sürü ev süsü, sanatsal öğe, takılar ve çocuk oyuncaklarına rastlanmıştır. sanatsal öğelerden en bilinenleri "dancing girl" ve "priest king"dir. evlerde pamuk işlemek için makineler bulunmuştur. pamuklu kıyafetler giydikleri tahmin edilmektedir. hindistan kültürüne temel oluşturduklarına inanılır. giydikleri tahmin edilen kıyafetler günümüz hint kıyafetlerini andırır. "great bath" olarak bilinen büyük havuz veya hamamda dini veya kültürel ritüel olarak yıkanmanın hint adetlerinde olması, bulunan kil tabletlerinde yoga pozlarına yer verilmiş olması buna örnekler arasındadır.
  
  harappanlılar mühendislikte çok ilerlemiş durumdırlar. 1.6mm hassaslığında ölçüm yapabilen standart ölçü aletleri bulunmuştur. yapıları kilden veya ahşaptan yapılma birbirinin aynı boyutta tuğlalardan yapılmıştır. 5000 yıl sonra bile ayakta kalan bu yapılan nitelikli iş gücünün ne kadar ilerlemiş olduğunun kanıtıdır.
  
  mühendisliğin gelişmesi sadece yapıların sağlamlığıyla sınırlı değildir. kent planlamasının muntazamlığı bugünkü gelişmiş kentlerin örneklerine benzemektedir (new york gibi). evler hava geçirgenliğine izin verecek şekilde konumlandırılmış, 10 metrelik caddelerle yollar birbirine bağlanmıştır. evler oturanların zenginlik durumuna göre bir veya iki katlıdır. yine de bütün evlerin birbirine benzer özellikte yapılmış olması eşitlikçi bir toplum olduklarını işaret etmektedir. kuyularla halka su sağlanırken (zengin evlerin arkasında kendi kuyuları bulunmaktadır) evlerde bulunan eskinin klozet sistemlerine benzer ahşap yapıların kanalizasyon sistemine bağlanmasıyla evlerden atıksu toplanarak büyük bir kanala bağlanıp yerleşim yerinden uzaklaştırılmıştır. su ve atıksu sistemi 1800lerin avrupasından bugünki hindastan, pakistan ve bazı orta doğu ülkelerinin sistemlerinden gelişmiş durumdadır. dünyadaki ilk du temini ve kanalizasyon sistemine sahiptirler. tarımsal faaliyetler için özel sulama sistemleri ve toprağı ekip biçmek için sabanları vardır. indus nehrinin suları yılda iki defa düzenli olarak yükselir ve verimli toprakları nehrin kollarına kurulmuş olaran tarım arazilerine ulaştırır. bu yüzden tarım arazilerinin verimi diğer yerlere göre çok yüksektir.
  
  ticarette gelişmiştirler. kendileri metal çıkaramamalarına, bulundukları yerde deniz kabuğu olmamasına rağmen , metalden ve deniz kabuğundan yapılan takılar, aletler arkeolojiik kazılarda bulunmuştur. aynı şekilde yaptıkları kil tabletleri, sanat ürünleri mezopotamya, mısır uygarlıklarının alanlarında yapılan kazılarda ele geçmiştir. bütün bunlar kapsamlı bir ticareti işaret etmektedir.
  
  harappan uygarlığı yönetim ve organizasyon açısından çok gelişmiştir. şehir merkezi şehrin kalanından yüksekte bulunmakta içinde tapınak, tahıl ambarı bulunan ve 12 metre yüksekliğinde duvarlarla çevreli bir alandır. nehir suları yükselip sel olduğunda, vahşi hayvan veya insan saldırılarında şehirdekilerin şehir merkezine kaçtıkları kapıların kapatılarak korunma sağlandığı tahmin edilmektedir. tahıl ambarı ve su temini sayesinde halk güvenli bir şekilde tehlikenin geçmesini bekleyebilir.
  
  mühendislikteki gelişmişliğine rağmen kazı çalışmalarında çok az savaş eşyasına rastlanmıştır. bu da barışçıl bir toplum olduklarını göstermektedir. malesef bu durum yokoluş sebeplerinden biri olabileceği düşünülmektedir.
  
  5000 yıl önce şuanki çoğu ülkeden daha gelişmiş bir medeniyet kuran bu toplumun nasıl yokolduğuna insanın inanası gelmiyor. eşitlikçi, barışçıl, düzenli bu toplum bile yıkılıp silinebiliyorsa kendi medeniyetimizi garanti görmemeliyiz. sonumuz bir iklim değişikliği semptomu, bir doğal afet, bir dünya savaşı kadar yakın.