hamuş

• cuylar kim vardılar deryaya
  hamuş oldular
  
  şeklinde cümle içre kullanılmış sözcük...
• (bkz: humus)
• ham'dan şam'a yola çıkmış bulunan.
  (bkz: ağzı var dili yok)
• (bkz: hamuşhane)
• senaryosunu suphi tekniker'in yazdığı, ümit efekan'ın yönettiği 1993 yapımı türk filmidir. orhan gencebay ve alev oraloğlu başroldeler.
  
  orhan babamız, şehirde işçi olarak çalışmaktadır. bir gün, köydeki karısının tecavüze uğradığını öğrenir. töreleri gereği artık karısının yaşamaması gerekmektedir. ama onu sevmektedir. kendisi, oğlu ve karısına karşı duyduğu sevgi ile mücadele eder film boyu. oğluna tetiği çektirmek üzereyken...
• susmuş, sessiz, sâkit. (hâmûş)
• bir fuzuli dizesinde geçer: leyli sözü söyle yoksa hamuş
• mevlana'nın şems-i tebrizi gittikten sonra aldığı lakaptır. kendisine böyle demesi de çok yerindedir. kelimeler her zaman gerçeği tanımlamaz ya. su iki harfli bir kelimedir ama susuzluğumuza derman olmaz. ama elimizdeki kana kana içtiğimiz bir bardak su bizi suya doyurur. öyle bir yerde olunur ki orada kelimeler bitmiştir. insanlık öyle kelimeleri henüz icadetmemiştir, çünkü bu gerçekliğe ulaşanlar çok az olmuştur, dolayısıyla orada kelime bulsan bile onu anlayacak muhatabın olmayacağı için sadece susarsın. ya da kendini bulmaktır belki tüm bu seyrüseferin amacı, kim bilir. ölü dilsiz olur, mecazen ölmek de denebilir. ölmeden önce ölünüz düsturu bi'nevi. gerçek insanı özgürleştirir, kelimelerse sorumlu tutar, o yüzden diline sahip ol denir ya. laf ağızdan çıkana kadar senin egemenliğindedir, çıktıktan sonra ise sen o lafın. hamuş olmak ya da çok düşünüp tarttıktan sonra konuşmak iyidir..
• üstadın^* mahlası olmasının dışında, yer yer tüm beşerlerin kalplerine cila atacak güce haiz davranış biçimidir civan.
  
  azıcık susmak ikrar'dan gelir, azıcık düşünerek konuşmak ise; edep'ten gelir.
  
  bencileyin hamuş ol demem, lâkin sencileyin hariçten gazel okumayı da ben beceremem.
• tasavvuf; az konuşma. ayrıca, (bkz: samt)
  
  yanılmaz naili bezm-i kemalin
  zeban-ı dil bilen rind-i hamuşu
  
  naili