halili

• (bkz: sarıağız)
• çok lezzetli bir balık
• hem kızartma hem de ızgara olarak yenilebilen bir balık. şu sıralar, her nedense fahiş fiyattan satılmakta.
• güzel bir cheb mami şarkısı.
  
  [http://www.youtube.com/watch?v=ceq8yjj9drg http://www.youtube.com/watch?v=ceq8yjj9drg]
• halîlî, fatih dönemi şairlerindendir... fuzuli dahil çok şairi etkilemiştir.
  
  fürkat-nâme adlı bir ayrılık mesnevisi vardır. o da bu türün ilklerinden sayılır.
  
  kendi hayatının bir kısmıdır.
  
  özetle:
  
  şairimiz acem mülkünde tahsil etmekteyken anadolu'ya ilmini artırmak için gider ve iznik'e yerleşir.
  
  "özellikle bir yâra musâhib olmak" için pazarda dolaşırken bezzâz mustafa adında bir güzele rastlar ve âşık olur.
  
  ilmi, ibadeti ve cehrî zikirleri bırakır.
  
  sevgiliye kavuşmakta çok ısrar edince sevgilisi onu kovar. iki gün sonra istanbul'a ulaşır. bir yıl geçer.
  
  kadir gecesi rüyasında sevgiliyi görür. uyanıp onu göremeyince ağlar, gözyaşlarını sevgiliye elçi olarak yollar. sevgili memnun olup mektupla çağırır.
  
  iznik'e gider. sevgiliyle konuşur, buluşmak için sözleşirler.... ve sevgili kaybolur.
  
  mesnevi de burada biter.
  
  .
  
  hiç kuşkusuz edebiyat tarihçileri bu aşkı yanlış anlamayalım diye, bunun tasavvufi bir aşk (hatta bez alım satıcısı mustafa'nın da şairin şeyhi) olduğu yorumunu yaparlar.
  
  gene de ben size "in muvaşşah der medh-i mustafa-yı iznik" başlıklı gazelinden bir iki beyit koyayım da kararı siz verin:
  
  benzer dir idüm yüzine gül boyına servi
  pâk olsa gülün dâmeni serv olmasa yek pâ
  
  zülfünün eger bir girîhin ide perişân
  ol bûya gelüb dâma düşe âhu-yı sahrâ
  
  ol gamze-i hançer-keş ü merdüm-küşi gör kim
  dil yıkdı vü cân yakdı cihân eyledi yağmâ