*

  • wolfgang amadeus mozart'in kv.427 katalog no'lu do minor missasi. ilk temsili 1783 yilinda, salzburg stiftskirche st.peter'de verilmis, soprano partisini mozart'in esi konstanze weber seslendirmis. her nedense mozart bu missa icin agnus dei bolumunu yazmamistir. kyrie bolumunu cok severiz. bolumleri:

    1. kyrie (andante moderato)
    2. gloria - gloria in excelsis deo (allegro vivace)
    3. gloria - laudamus te (allegro aperto)
    4. gloria - gratias agimus tibi (adagio)
    5. gloria - domine deus (allegro moderato)
    6. gloria - qui tollis peccata mundi (largo)
    7. gloria - quoniam tu solus sanctus (allegro)
    8. gloria - jesu christe (adagio)
    9. gloria - cum sancto spiritu
    10. credo - credo in unum deum (allegro maestoso)
    11. credo - et incarnatus est (andante)
    12. sanctus (largo)
    13. benedictus (allegro comodo)
  • (bkz: istanbul avrupa korosu) repertuari icinde de yer alan eser.
  • son derece öznel bir yorum olacak ama; tüm kyrie'ler içinde en etkileyicisini içeren eser (ha tabi bach'in si minör missa'sının kyrie'si de çok güçlü bir rakiptir).

    http://www.youtube.com/watch?v=zufa3dmglwi
  • bu yapitin eksik bestelenmis kisimlarina iliskin olarak :

    * credo duasinin 2. yarisi. duanin sozleri isa'nin carmiha gerilisinin anlatisina geldiginde credo bolumunun muzigi kesilir.

    * sanctus'un kimi kisimlarinin kaybolmus oldugu soylenir ancak yapitin bircok kaydinda ortak olarak kullanilan bir edisyon mevcuttur.

    * agnus dei hic bestelenmemistir.

    yapit bu haliyle dahi bir saat kadar surer. sayet tamamlanmis olsaydi çap olarak beethoven'in missa solenmisinden geri kalir bir yani olmayacakti. bestecinin olumune 10 sene kala kaleme aldigi ve o gune kadar yazdigi en buyuk dini muzik olan bu yapiti neden bitirmedigine iliskin bir aciklama yapilamamistir. muhtemelen viyana'ya yeni tasinmis olan besteci oradaki muzik kariyeni uzerine kuracagi piyano koncertosu ve oda muzigi formlarina egilim gosterirken dini muzik kariyerinde arka plana dusmus ve bu yapiti tamamlamak icin bir nedeni kalmamisti. bu aciklama kariyer cizgisinin uzerinde gelistigi muzik formlari acisindan bakildiginda biraz olsun akla yatsa da bu nitelikteki bir saatlik bir muzigi yarim birakmak yine de pek akil kari gozukmemektedir.

    müzik

    1) yapit mozart'in en dramatik muziklerini besteledigi tonalitelerden birinde, do minor, yazilmis olmasindan mutevellit oldukca derin ve guclu bir muzige sahiptir. amadeus filminde unlu olacak sekilde kullanilmis kyrie bolumu bu yargiyi dogrular. bolum uc kisimdan olusur : karanlik bir koral acilis - 1. soprano solistin dahil oldugu ve gorece daha huzurlu orta kisim - bastaki koronun bir turevinin tekrari ve bolumun basladigi gibi karanlik bir sessizlikle son bulusu.

    2) 8 alt kisimdan olusan gloria duasi guclu ve yer yer taskin bir koro ile acilir. kyriede kullanilan trombonlar burada yoktur.

    3) bu koroyu takip eden, obua, korno ve yaylilar icin ternary formda kaleme alinmis 'laudamus te' aryasindan sonra missanin en karanlik kisimlari baslar.

    4) takip eden 'gratias agimus' tibi baslikli bolum kisa ama carpicidir. onceki bolumde olmayan fagotlar burada orkestralamaya ilave edilmistir.

    5) 2 solist soprano ve yaylilar icin yazilmis olan inanilmaz bir zerafet iceren domine deus'u

    6) yapitin en uzun korosu 'qui tollis' takip eder. cift koro icin yazilmis bolum guclu bir acilisla (a) baslar. muzik bir sure sonra korkutucu bir sessizlige (s) burunur. sonra yukselerek bastaki seviyeye cikar ve bu dongu bolum boyunca 4 kere tekrarlanir. bolum

    (a - s) - (a - s) - (a - s) - (a - s)

    ile semalandirilabilir. bolumun tumu minor tonda kaleme alinmisken sadece son tekrara (4. parantez) ait sessiz kisim (4. s), ki bolumu kapatan kisimdir, bolume hakim olan gerginligi cozerek bolumu sonlandirir. bolum boyunca orkestra saplantili bicimde ayni ikili hareketi devam ettirir.

    bu bolume iliskin: (bkz: #50221203)

    7) bas haric ses solistleri icin kaleme alinmis trio bu karanlik havayi lirik bir tarzda devam ettirir. obua, fagot ve yaylilar icin orkestralanmistir.

    8) gloria duasinin ancak son iki alt kisminda muzik duanin basindaki canli ve olumlu havasina donebilir. bu degisimde gloria'nin 7. alt kismi 'jesu christe' bir gecisi emsil eder. bu kisa bolumun orkestalamasi kyrieninkiyle aynidir.

    9) duanin son alt kismi olan 'cum sancto spiritu' korosu izler. yapita genelde hakim konrtapuntal ve fugal yazi stilleri bu harika koroda doruga cikar. onceki bolume gore orkestralama degismez.

    10) tamamlanmamis ve iki alt bolumden olusan credo duasi yine harika koral yaziya sahip bir bolumle acilir. obua, fagot, korno ve yaylilar bolumun orkestralamasini olusturur.

    11) yapitin en uzun aryasi ve dahi bolumu soprano icin 'et incarnatus est' basliginda bestelenmistir. bolumde yaylilarin yani sira obua, fagot ve yapitin baska hicbir bolumunde yer almayan flut gorev alir. uflemeliler onemli sololara sahiptir. ternary formda yazilmis olan bolumun kapanisindan once uflemeliler ve soprano icin kapsamli bir kadans vardir.

    12) sanctus yavas bir tempoda ama gorkemli bir bicimde baslar. net bir sustan sonra soylenmeye baslanan 'hosanna in excelsis' ayeti missalarda adet oldugu uzere ayri bir islemeye tabi tutulur ve fugal bir isleme gundeme gelir. orkestralamasi 'cum sancto spiritu' ile aynidir.

    13) benedictus bolumu yine adet oldugu uzere solistler icin yazilmistir ve bas ses solisti ilk (ve son kez) bu bolumde duyulur. bolum son ayeti haric obua, fagot, korno ve yaylilar icin yazilmistir.

    bolumun son ayeti olan 'hosanna in excelsis' sanctus duasindakiyle, adet oldugu uzere, ayni orkestralama ve benzer muzikle islenir. bu ayetin bu bolumdeki muziklendirilmesi esnasinda onceki bolumdeki muziklendirilmesinin aynen kullanilmayip az da olsa degisitirilmis olmasi dikkat ceker.

    yine bu bolumun ilk kismi ile (benedictus qui venit in nomine domini) ikinci kismi \ son dakikasi \ koronun devreye girdigi kisim (hosanna in excelsis) birbirine bir gecis muzigi ile baglanmistir.
  • kyrie'deki soprana soloda bir ara sopranoya, soprano ses için oldukça zor olan pes bir notada christe dedirtir ve sonra iki oktav biden atlatarak devam ettirir. fena, çok fena.

    http://www.youtube.com/watch?v=gutlxacct5m#t=4m20s
  • muzik tarihinin en abarti bolumler arasi dengesizliklerinden biri bu eserdedir.

    kyrie'si o kadar guclu, genis, derin ve buyuk ki ardindan gelen bolumler neredeyse yokolmuslar. dinlerken bir bosluk yaratmakta. surekli bir basa donus istetmekte. kyrie ile mozart'in gidebilecegi tum yerlere gittigini goruyoruz, takip eden bolumlerde biraz daha otomatige baglamis bir mozart karsimiza cikmakta. alelade, donemdasi herhangi bir baska yetenekli bestecinin eserinde de olabilecek bolumler. kyrie'nin getirdigi orjinaliteyi devam ettiremiyorlar, hatta en buyuk hayal kirikligim kyrie'de yakalanan o sahsina munhasir "tini"nin bir daha karsimiza cikmayisi. incelemedim ancak eserin diger bolumleri ile kyrie'sinin farkli zamanlarda bestelendigine iliskin bir takim hisler besliyorum.

    yok lan abarttim. bu kadar degil tabi. maksat not dusmek olsun deyu birkac sene onceki dusuncelerimi yazdim. bugun diger bolumlere daha alisigim, hatta gelsin diye heyecanla bekledigim kisimlar bile mevcut. bir de guzel bir donemsel performanz yapistiralim.
  • leonard bernstein'in kyrie'yi oldukça yavaş bir tempoda çaldırarak her notanın tadını çıkarmamızı sağladığı eser

    http://www.youtube.com/watch?v=gutlxacct5m
  • taninmis amerikali muzikolog robert levin, missayi (mozart do minor missa, kv. 427) kendi duzenlemeleriyle tamamlamis ve bu edisyonu 2005'te yayinlamistir.

    (bkz: #48516596) levin edisyonu: https://www.youtube.com/watch?v=yurshwnpixo

    credo ve agnus dei bolumlerine yaptigi eklemeler:

    credo:
    coro / kv 417b no. 1 crucifixus etiam pro nobis
    coro / kv 417b no. 2 et resurrexit tertia die
    aria / kv 469 et in spiritum sanctum / tenor
    coro / kv 417b no. 3 et unam sanctam
    coro / kv 417b no. 4 et vitam venturi saeculi

    agnus dei:
    aria / kv 469 (andante - allegro) agnus dei qui tollis / soprano
    soli e coro / kv 417b no. 6 dona nobis pacem
  • adı üzerinde büyük missa, great mass, w. a. mozart'ın anıtsal eseridir. (latince missa, ingilizce mass) ekmek ve şarap ayininin* müzikal formu olan bir missa solemnis'tir. çoğu kompozitörün missa solemnis'i vardır, en meşhurlarından biri de l. v. beethoven'ındır.

    mozart, missayı ömrünün son 10 yılında yazmaya başlamış ama tamamlayamamıştır. yüreklerde derin izler bırakmış, kuşkusuz bırakmaya devam eden bir missadır. sinemada da kilit filmlerde rol almıştır. yine bir anıtsal yapıt olan robert bresson'un un condamne a mort s'est echappe (bir idam mahkûmu kaçtı) filmindeki varlığı mesela, unutulmazlar arasındadır. hatta kanımca bu birbiri içine geçmiş iki eser, insan aczinin ve azminin öyle bir müzikal imgesidir ki sözü aşar, âdeta sanat tarihinde kendinden kendine bir gözyaşı olur.

    madem öyle, kyrie (efendim, tanrım) yakarışını, en iyi yorumlarından biri olan great maestromuz leonard bernstein'dan dinleyelim.
hesabın var mı? giriş yap