gaz türbini

• lngyi yakarak hareket enerjisine döndüren makine.
  jeneratör ya da kompresörlere dönel hareket vermek için kullanılır
• içten yanmalı bir motor çeşididir. bu motor sisteminde yanma sonucu meydana gelen basınç, türbinin kanatlarına çarpar ve bu şekilde türbinin milini döndürür
• asıl olarak enerji santrallerinde kullanılır.
  uçaklarda ise havayı iterek uçağı harekete geçirir^*.
  çok büyük savaş tanklarında da kullanılır (bkz: t80). bir de şu kağıt gibi hafif arabaların yarıştığı draglarda da kullanılıyor sanırım^*. boyutları çok değişkendir. otto^* ve diesel motora göre ürettiği güç çok fazladır^*. yapısı ve çalışma sistemi çok basittir (yine otto ve diesel motorlara göre), uçaklarda çalışma sistemi kabaca şişmiş bir balonun bırakıldığında içindeki havayı iterek hareket etmesi prensibine dayanır. yani mekanik güç ile çarkları falan döndürmüyorsun^*, yüksek basınç ve sıcaklıktaki havayı dışarı atıyorsun. otto ve diesel motorları yerine gündelik hayatta taşıtlarda kullanılamamasının nedeni ;
  
  -yüksek çalışma sıcaklığı,
  -çok kaliteli yakıt kullanılması,
  -devirin sürekli sabit olması ve değiştirilmesinin zor olması^* gösteriliebilir.
• günümüzde uçaklarda ve denizaltılarda olduğu kadar enerji santrallerinde de kullanılmaya başlamıştır. enerji santrallerinde kullanılan gaz türbinleri tamemen aeroderivative'dir. yani uçaklarda kullanılan türbinlerin türevleridir ve onlardan esinlenilerek dizayn edilmişlerdir. uçaklardaki türbinler uçağı harekete geçirip hava akımının kanatlardan hızlı bir şekilde geçmesini sağlar. kanadın aerodinamik yapısı vasıtasıyla hızla akan bu hava uçağı havaya kaldırır. enerji santrallerinde ise durum biraz daha farklıdır. emilen ve kompres edilen havanın hareket enerjisi türbinin kanatlarına aktarılır ve dönme hareketi sağlanır. bir mil vasıtasıyla bu dönme hareketi jeneratörde elektrik enerjisine çevirilir.
  
  gaz türbini kabaca şu bölümlerden oluşur:
  
  -kompresör
  -yanma odası
  -türbin
  
  tüm güç sistemlerinde olduğu gibi enerji elde edebilmek için sisteme bir miktar enerji vermek gerekir. havanın emilmesi ve sıkıştırlması için kompresörün dönmesi gerekir. kompresör bu döndürme hareketini tamamen türbinden alır. yani türbinde üretilen gücün bir kısmı (2/3'ü) kompresörü çevirmek için kullanılır. geriye kalan kısım ise net enerjidir. sisteme girilen diğer enerji ise yakıttır.
• tanklarda da kullanılır. ilk kullanan tank t-80'dir. çelyabinsk kentinde fabrikadan çıkıp tren istasyonuna giderken arabalara sol çektiği söylenmektedir. abd ordusunun "yüksek termal profil" verdiği söylenen m1 abrams tanklarında da kullanılmaktadır. termal görüntülerde parıl parıl parlamasının nedeni işte bu türbin motorudur.
• kompresör,yanma odası ve türbin olarak 3 ana kısım altında toplayabiliriz.dış ortamdan alınan havanın kompresörde sıkıştırılarak yanma odasında oluşan alev neticesinde genleşen havanın basınçlı şekilde dışarıya çıkmak isterken türbin kısmındaki güç kanatlarına çarparak döndürmesi sonucunda mekanik enerji elde edilir ve genel amaç bu mekanik dönme hareketini bir dişli kutusu vasıtası ile generatöre aktarıp elektrik enerjisi elde etmektir.ülkemizde en yaygın markalar siemens ve ge(general electric) dir.
• turbinden maksimum performansi elde etmek icin turbin kanatlarina cok yuksek isi uflenir, peki malzemenin erimesi nasil engellenir?
  
  onu da hans maghon reyiz acikliyor:
  
  a cool shield
• brayton çevrimi kullanılan türbinlerdir. kombine çevrim santrallerinde enerji verimliliğini arttırarak buhar türbinleri ile kombine çevrim olarak kullanımları yaygınlaşmıştır doğaz gaz ve kömür gazı santrallerinde. burada rankine cycle ile birlikte türbinden çıkan atık gazların ısısının buhar türbinüne gönderilmesiyle iki çevrim birlikte kullanılır. kombine çevrimlerde ekstra türbin kullanılması nedeniyle fiyatlar artsa da, enerji verimliliğin arttırılarak sistemin iç tüketiminin buradan karşılanması ve özellikle co2 emisyon değerlerinin düşmesi ve kullanılan soğutma suyunun daha az kullanılması nedeniyle su tüketimini düşürmesi nedeniyle önemlidir. halihazırda 2000 mwe'ı geçen bu tip çevrim santralleri yapılmaktadır.
  buhar türbinlerinin geniş kanatları düşünüldüğünde daha az yer kaplayan türbinlerdir.
  
  en büyük gaz türbini üreticileri ise; ge, siemens, alstom, mhi olarak sayılabilir.
• gaz türbini motorunun yanma odasının bir sonrasında, nozul üzerine yerleştirilmiş bıçaklardan oluşan parçasıdır. akışkan enerjisini iş enerjisine çevirir. bu başlık altında verilen bilgiler gaz türbini motoruna aittir.
  
  gaz türbini
  görsellerdeki gaz türbini motorlarının yanma odasından sonraki kısmıdır.
  
  edit: link yenilendi.
• tasarımı zordur malzeme biliminde gelişmişlik ister