t-80

• (bkz: t64)
• yeni nesil tanklardaki 120 mm'lik top yerine, 125 mm'lik topu olan, en gelişmişinin t80u olduğu, bütün rus tankları gibi yüksekliği çok az olan 1250 beygir gücündeki motoruyla saatte 60 km hız yapabilen rus ana muharebe tankı.
• 1985 yapımı canon fotograf makinesi modeli
  http://www.mir.com.my/…rces/slrs/canont80/index.htm
• 1976 yılında üretilmeye başlayan bu tip tanklar dünyada gaz türbin motorla çalışan ilk tanklardır. sahip oldukları bu gaz türbinleri jet yakıtı, motorin ve düşük oktanlı benzinle bile çalışabilmektedir ayrıca bu motorlar tanka rahat bakım olanağı ve uzun ömürde katmıştır. sürücü, tank kumandanı ve silah operatörü olmak üzere 3 kişilik mürettebatı bulunur. beyaz rusya, pakistan, ukrayna ve güney kıbrıs rum kesimide dahil olmak üzere sayılı ülkenin silahlı kuvvetler envanterinde bulunan tanktır.
• (bkz: canon t80)
• t-80, 1976 yapımlı üçüncü nesil bir sovyet ana muharebe tankıdır. gaz türbin motoru kullanan ilk tank olmasıyla tarihe geçen tank karakteristik özelliklerini t-64 model tankdan almıştır. çeçen savaşlarında rusya'nın vazgeçilmez tankı olmuştur. 45 ton ağırlığındaki tankın zayıf noktası olan fazla benzin yakması bu savaşlarda keşfedilmiştir. daha sonradan motora bazı iyileştirmeler ve dizel teknolojisi entegre edilmesine rağmen dönemin rus generalleri tarafından "benzin canavarı" lakabı verilmiştir. 125mm'lik bir top kullanır ve he,heat,apfsds gibi mermiler ateşleyebilir. fazla benzin yakması sebebi ile envanterden çıkarılmış, t-90 kullanılmaya başlanmıştır. nato muadili m1a1 abrams ve leopard 2a4'dür. düz yolda 70 km/h'ye ulaşabilen hızlı tank günümüzde güney kıbrıs, pakistan, mısır ve ukrayna ordularının omurga kemiği durumundadır.
• rusların son senelerde gözü karartıp yine modernize ettikleri zavallı bir savaş makinesi. artık şunları atın hurdaya. çağdışı doktrinlerine bağlı araçlarını modernize ediyorlar hala mezardan çıkartıp. ki ben bu t-80i hiç anlamam. severim şeklini felan ama, arkadaş o kadar türbin geliştir et, git t-64 gibi bir platforma tak. adamların kafası yemin ederim hala ilk t-64ü ürettikleri kafa ile aynı. üzerine sadece modern zerzevatlar eklediler, ucuzu diye t-72sini yaptılar vs.
• battlefield serisinden bildiğim amerikan m1 abrams tankının rus rakibi
• soyvet tankıdır. diğer tanklara karşı mücadele etmesi için tasarlanıp geliştirilmiştir. yani ana hedefi diğer tanklardır. rusların, t-64 ile birlikte "elit" tankıdır.
  
  sovyetler biliği dağıldıktan sonra ancak ihraç edilebilmiştir. pakistan, çin, güney kore, güney kıbrıs rum yönetimi gibi ülkelerin elinde bir miktar vardır. çin'in elinde olduğu şüphelidir gerçi. pakistanın'kiler ukrayna'dan satın alınmıştır. güney kore'ninkiler ihraç versiyonu değil rus askerinin kullanması için üretilen orijinal versiyondur. bu tank k-2 tankının geliştirilmesinde koreli mühendislere fikir vermiştir. abd ve ingiltere'nin eline de bir şekilde bir kaç tane geçmiştir, değerlendirme için. türkiye de leopard tankları ile değerlendirmiş sonunda tanesi 1 buçuk milyon dolardan, yaklaşık 400 adet, elden geçirilmiş leopard tankını tercih etmiştir.
  
  ayrıca bu tank, air-burst (havada patlayan) mermi kullanan ilk sovyet tankı sanırım, hatta belki de dünyadaki ilk tank olabilir.
  
  t-80 ana muharebe tanklarında, geniş alandaki piyadelere karşı kullanım için şarapnelli savaş başlığı olan kanatçıkla stabilize edilmiş bir mermi varmış. 5 bin civarında şarapnel içeriyormuş. bu mühimmat, zaman ayarlı bir fünye kullanıyormuş. atıştan önce patlama zamanı mekanik olarak ayarlanıyormuş. modernize edilmiş versiyonu atış (ateş) kontrol sistemi ile otomatik olarak ayarlanabiliyormuş t-90'larda.
  
  ayrıca t-80 seyreltilmiş uranyum alaşımlı mühimmat kullanan ilk sovyet tankıdır. bu mermi tanklara karşı kullanılan, zırh delici ve kanatçıkla stabilize edilmiş ayrılan mermi çeberli bir mermiymiş (apfsds/armour-piercing fin-stabilized discarding sabot). ama yine de insan sağlığı için zararlı yani kullanan askerler için bile zararlı olabilir, abd'li körfez savaşı gazilerine bakınca, bunu diyebilirim sanırım.
  
  bir de benim çevirdiğim, türkçesi biraz saçma oldu sanırım. askerler daha iyi bilir eğer türkçe karşılığı varsa.
  
  son olarak bunu yapan insan olamaz diyeceğim de bunu yapan da insan ve insanlar zaten bunun gibi silahları (şarapnelli falan) yüzyıllardır yapıyor. ama bu uranyumlular tahmin edebileceğiniz gibi soğuk savaş zamanı yapılmış.
• rus ordusunun ukrayna'da 380 tane kaybettiği sovyet/rus hurdası.
  
  sovyetlerin operasyonel olan ilk gaz türbin motorlu tankıdır. ''b'' varyasyonları 42.5 ton, ''u'' varyasyonları 46 ton ağırlığındaki tankın ana silahı 2a46m-1 125mm yivsiz toptur.
  
  ana silahıyla ilgili; kendisiyle benzer dönemlerde hizmete girmiş batılı ana muharebe tanklarının silahları arasındaki temel farklardan biri silahın (birçok sovyet/rus tankında olduğu gibi) glatgm yani ''gun launched anti tank guided missile '' ateşleyebiliyor olmasıdır.
  
  t-80 9k112 kobra ve 1989'dan beri 9k120 füzeleri ateşleyebiliyor.
  
  bunun için bradley yada stryker araçlarında olduğu gibi lançerlere ihtiyaç duymaz ve direkt namludan füze ateşleyebilir.
  
  military history visualizedın glatgm'lar ile diğer daha geleneksel diğer mühimmatları kıyaslayan şu videosu var. video özellikle apfsds olmak üzere diğer mühimmatların neden daha ölümcül ve etkili olduğunu güzelce açıklıyor.
  
  sovyetler amerikalılarınki kadar uzun zırh delici içeren mühimmatlar için sabot üretecek maraging çeliği inovasyonu ve metalurjiden noksandı.
  
  bu nedenle 80'lerin başında geliştirilen ve bu gün m829a4 versiyonu kullanılan m829 ile 80'lerde ve 91'de hizmete giren sovyet muadillerini karşılaştırdığımızda arada gülünç bir fark olduğunu görüyoruz.
  
  m1 abrams ın 120 değil 105mm topa sahip olduğu erken modelleri için geliştirilen m774, türkiye'nin de envanterinde sahip olduğu m833 ve m900 mühimmatlarını amerikan ordusunda hizmete girdiğinde sovyetler hala tungsten zırh deliciler kullanıyordu.
  ''du'' yani depleted uranium round olarak sınıflandırılan mühimmatların bir apfsds olarak ilk örneğini israilliler ortaya çıkarmışlardı.
  
  seyreltilmiş uranyumu bir dart biçiminde şekillendirerek zırh delici mühimmatın içindeki penetrator olarak kullanan bu mühimmatlar arasında amerikan hizmetine ilk giren ise yukarıda belirttiğim 105mm m774 idi. 70'lerin sonunda hizmete girmişti, sovyet birliği ise uranyum zırh deliciler üretmeye başladığında abd silahlı kuvvetlerinde artık 105 değil m829 ve m829a1 gibi 120mm uranyum zırh deliciler hizmetteydi ve bu mühimmatlar dünyanın en ölümcül anti tank mühimmatlarıydı.
  
  abd zırhlı tümeni personeli kilometrelerce uzaktan ateşlendiğinde dahi bir t-72'nin sağından girip solundan çıkan bu mühimmatlara ''gümüş mermi'' lakabını takacaktı.
  
  bir diğer husus ise termal nişangahlar.
  
  80'li yıllarda, abd, ingiltere, batı almanya ve hollanda tankları ile ıfvleri termal nişangahlarla donatılırken sovyet tankları bu teknolojilerden yoksundu. leopard tanklarında fon eksikliğinden bu ertelenmiş olsa da sadece batı almanya ordusuna değil danimarka ordusuna bile termallere sahip leopard tankları ulaşmıştı.
  
  amerikan ordusu ise 1981'in eylül'ünde almanya'ya konuşlandırdığı abrams'larda dahi termal nişangahlara sahip iken m2 bradleylerde bu sistemler 1982'de hizmete girmişti.
  sscb ise 80'lerin ortasında agava adlı bir termal sistemin prototipini t-80b'lerde denedi ancak yetersiz bulundu. agava-2 ise ancak 1992'de t-80uk ve t-90'da hizmete girebilecekti, o da limitli sayıda. sscb, uranyum apfsds konusunda olduğu gibi termal nişangah sistemlerinde de batılılarla karşılaştırılabilir herhangi bir şey üretmekten acizdi.
  
  m1 abrams daha 1979'da henüz bir prototip iken sahip olduğu saatte 40 kilometre süratle ilerlerken namluyu hedefin üzerinde kilitli halde bırakabilme özelliği ile atış kontrol ve hedefleme konusunda da t-80'den üstündü.
  
  t-80',n mühimmatları diğer sovyet tankları gibi herhangi bir koruma içeren kabini olmayan bir depolama kullanır.
  (bkz: #139086830)
  
  ukraynda'da gördüğümüz 5. kata fırlamış rus tank taretlerinden de bu muntazam sovyet mühendisliği sorumludur.
  
  bu tank, bundan 40 sene asıl rakiplerine karşı yetersizdi, adamlar bu gün hala ukrayna fetihlerinde bu tankını kullanmaya çabalıyor. soğuk savaş sıcağa dönüşüp t-80 asıl üretim gayesini yerine getirseydi, a-10 thunderbolt, ah-64 apache ve o zamanın himarsleri olan m270 mlrsden sağ kurtulabilenler, abrams'ların karşısında çıkardı da şimdikinden daha zahmetsiz, daha acısız bir son yaşarlardı. lol.
  
  tanım : bir sovyet ana muharebe tankı. züm zamanların en kötü tanklarından biri yada facia olarak da bilinir.