fosfen

• kapaliyken, goze fiziksel baski uygulandiginda^* gozkapaginin ic kisminda olusan isik parcaciklari...
• (bkz: phosphene)
• gözlerimi sımsıkı yumduğumuzda zifiri karanlık değil de bazı şekiller görürüz ya, işte onlar hep fosfenmiş. kaynağımızı vikipedi olarak seçtiğimizde karşımıza çıkan tanım tam olarak şöyle:
  
  --- spoiler ---
  
  göz kapalıyken fiziksel ya da elektriksel baskıya maruz kaldığında retinanın uyarılması sonucu beynin görme merkezine giden uyartı sonucu oluşan görme hisleridir. göz açıldığında kısa bir süre görülen renkler, ışıklar bu durumu örnekler.
  --- spoiler ---
  
  vikipedi haricinde detaylı bir evrim ağacı video'su da mevcut.
• görsel uyarının yokluğunda algılanan parlak ışıklardır. renksiz veya renkli, ışık noktaları, lekeleri, çubukları veya kaotik yapılar şeklinde olabilir. görsel yoldaki hücrelerin çeşitli şekillerde uyarılmasının yanı sıra görsel sistemdeki hücrelerin rastgele ateşlenmesi ile de oluşabilir. retinanın veya görsel yolların çeşitli hastalıklarında erken bir semptomdur, ancak sağlıklı bireyler tarafından da algılanabilirler. fosfenler ayrıca duygusal faktörler, ilaçlar, alkol, stres, ateş veya psikotik durumlar ile de ilişkilendirilebilir. fosfenlerin uyarılması, stimülasyon tipine (elektriksel, mekanik, manyetik stimülasyon), stimülasyon parametrelerine ve bireylerin nöral yapısına bağlıdır.
  
  ayrıca, fosfenler sadece önceden görsel deneyime sahip olan kör denekler tarafından algılanır. elektrot implantları ile görsel yolun elektriksel uyarılması ile fosfen indüksiyonu, körlerin tekrar görmesini sağlamak için umut verici bir yöntem olarak kabul edilir.
  
  konu hakkında bazı sorular sorulabilir.
  hiç renk deneyimi olmayan, konjenital akromatopsisi olan olan biri renkli fosfen görebilir mi?
  sonradan akromatopsisi olan biri renkli fosfen görebilir mi? bunun cevabını oliver sacks bir kitabında^* kısmen de olsa vermiştir.
  "bazen gözlerine sıkıca bastırıp renk görmeye çalışıyordu, ama ortaya çıkan parlak şekiller renksizdi.
  … yavaş yavaş, yalnızca renkleri görme yeteneğini değil, çok daha derin ve tanımlayamadığı bir şeyleri kaybettiğini düşünmeye başladı. zihinsel kapasitesiyle, dıştan bir bakışla renkler hakkında her şeyi biliyordu, ama varlığının derinliklerine işleyen o içsel duyguyu, o içsel bilgiyi kaybetmişti. bütün yaşamı bir renk deneyimi olarak geçmişti, ama artık bütün bunlar, hiçbir zaman erişemeyeceği ve hissedemeyeceği tarihi bir gerçekten başka bir şey değildi. sanki bütün geçmişi, renkli geçmişi elinden alınmıştı; beynindeki renk bilgisi hiçbir iz, hiçbir kanıt bırakmadan kesilip atılmıştı."