fiyat istikrarı

• "enflasyonsuz bir ortam"ı ifade eden kelime ikilisidir. son yıllarda ekonomik istikrarın en önemli unsuru olduğu anlaşılmış, merkez bankası ana sayfasında da "türkiye cumhuriyet merkez bankası'nın temel amacı fiyat istikrarını sağlamak ve sürdürmektir." cümlesiyle yerini almıştır.
• daha bir acmak gerekirse, enflasyon fiyatlar genel duzeyindeki surekli artistir. fiyat istikrari saglandiginda bunun belli basli bazi sonuclari olacaktir;
  
  - beklentiler pozitife donecek, bireyler eflasyon korkusu ile alisveris etmektense birikimlerini bankacilik sistemine yonlendireceklerdir.
  - dogrudan yabanci sermaye yatirimlari azalacaktir, zira ulke riski ve kur riski azalacaktir.
  - reel faizler dusecek ve kamu kesimi borclanma geregi azalacak ve kamunun borclari azalacak ve dolayisiyla bankacilik kesimi ellerindeki fonlarli devleti fonlamak icin degil yatirimlari finanse etmekte kullanacaklardir, yatirim icin olumlu bir atmosfer olusacak. bu da issizlik gibi sorunlari azaltirken, ulke ekonomisinin buyumesine imkan saglayacaktir.
  - artik oturdugu yerden, rantiye usulu para kazanmak hayal olacak ve yatirimcilar ister istemez yatirim yapmak zorunda kalacaklardir. zira gectigimiz donemde yatirimin riskini almaktansa devlete fon aktarip yuksek faizlerle para kazanmak en populer kaynaklardan biri idi.
  
  bunun gibi bir suru getirisi oldugu ve populist polikalarin kurbani olmamaya yeminli sevgili serdengectinin baskanliginda tcmb fiyat istikrari da fiyat istikrari diyip baska bir sey dememektedir.
• tcmb'nın temel amacıdır.
• avrupa merkez bankasi'nin kistasina gore fiyatlarin senede %2'den az artmasi bu sekilde degerlendirilir. "ortalama fiyatlarin mislince artmasinin en az bir jenerasyon surmesi" olarak da betimlenebilir bu baglamda - senede %2'nin altinda artan fiyatlarin iki misline cikmasi 35 yildan uzun surer zira.
• aslinda fiyat istikrarinin saglanmasi ve korunmasi sadece enflasyonla ilgili degildir. zira genel olarak fiyat istikrari, ekonomide meydana gelen dalgalanmalarin onlenmesidir ki boyle bir dalgalanma iki sekilde olabilir. fiyatlar genel duzeyi daimi olarak duser ya da yukselir. dususte enflasyon, yukseliste ise deflasyon hasil olduguna gore fiyat istikrarinin korunmasi icin ayri gayri olmasin; enflasyonla ve deflasyonla mucadele ediniz efendiler.
• merkez bankalarının karnesi.
  
  alan greenspan’dan öncesi dönemde genel olarak merkez bankaları fiyat istikrarının yanısıra büyüme ve istihdam gibi konulara da odaklanmak zorunda kalırken, greenspan, bu durumun bu şekilde olmaması gerektiğini, merkez bankalarının elindeki tek silah olan para politikası araçlarının içeriği nedeniyle kısa vadede tüm bu hedeflerin birbiri ile çelişeceğini; halbuki sadece fiyat istikrarına odaklanan bir merkez bankasının genel fiyat dengesinin sağlaması sonrası piyasada oluşan güvenle birlikte diğer iki konuda da başarı sağlayabileceğini öngördü ve bu öngörüsünü başarıyla uyguladı ve bu noktadan sonra da merkez bankalarının başarıları bu veriler etrafında şekillenmeye başladı.
• depresyon geyikleri bitti gitti derken ekleyelim: fiyat istikrari "enflasyonsuz ortam" demek degildir. zira enflasyonun cogu kadar azi da zararlidir. nufus buyumesi ya$ayan bir ulke, sifir enflasyon ya$iyorsa; urun talebi azaliyor, gdp du$uyor demektir. bu baglamda, nufus arti$ hizi kadar bir enflasyonun optimum oldugu du$unulur. velhasil sadece efektif uretim ve yuksek kapasite kullanim oranlariyla sonsuza kadar buyuyemezsiniz.
  
  ornek olarak fiyat istikrari hedeflemesinin temel kabul edecegi enflasyon rakami batili geli$mi$ ekonomilerde %1.5 - %2 arasidir. bu bandin bir tarafina dogru kayan ekonomileri mali, parasal ve manevi onlemlerle bu raya geri sokmak gerekir.
• fed eski başkanı alan greenspanın tanımıyla, iktisadi birimlerin tüketim ve yatırım kararlarında ihmal edecekleri kadar düsük bir enflasyon düzeyidir.
  
  bu durumda enflasyon kalıcı olarak düşük gerçekleşmelidir. (gelismis ülkelerde yıllık yüzde 2 ile yüzde 2,5 civarı)
• tcmb'nin hazırlamış olduğu bir sunumda, greenspan'e atıfta bulunarak aslında ne olması gerektiğini açıklamışlardır. sunumdan aynen aktarıyorum.
  
  fiyat istikrarı; insanların yatırım, tüketim ve tasarrufa yönelik kararlarında dikkate almaya gerek duymadıkları ölçüde düşük bir enflasyon oranını ifade eder (greenspan, 1994).
  
  “price stability is the state in which expected changes in the general price level do not effectively alter business or household decisions”.
  
  bu da mb'nın diğer bir argümanı:
  
  diğer taraftan, özellikle politikacılar tarafından (küresel bazda) güçlü bir destek bulan, küçük oranlı enflasyonun büyümeye katkıda bulunacağı, ya da, enflasyonun uzun vadede (steady-state) ancak ve ancak ekonominin potansiyel büyüme hızının altında büyümesi halinde düşürülebileceği varsayımına dayanarak, enflasyonu sıfıra düşürmenin ekonomik maliyetlerine katlanmaktansa, “makul (?)” sayılabilecek bir enflasyonu tolere etmenin daha uygun olacağı şeklindeki yaklaşım da tamamen elimine edilememekle birlikte, kayda değer ölçüde güç kaybetmiştir.
• enflasyon veya deflasyonun görülmediği durum olarak tanımlanabilir.