esnek üretim

• seri üretim yontemlerini kullanan, emperyalist dünya kendisini var edebilmek icin gerekli olan üretimi devam ettirebilmek adina post-moderndünyanin degisim rüzgarlarina kendisini birakmis tasarima ac insanlar yaratarak, onlarin bu acligini kendi ürettikleriyle doldurur. bilim ve teknoloji bu emellerini gerceklestirmekte gec kalmaz. bu herhangi bir fabrikada bir cok ürün cesidinin üretilmesine olanak saglayan bir baska seri üretim bandini dogurur. post-fordist üretim yöntemleriolarak da adlandirilan yöntemler buzdolabi üreten bir fabrikanin satislar düstügü zaman cep telefonu uretebilmesi esnekligini getirir. taylorist üretim tekniklerini dogru uygulayarak uluslararasi bir basari kazanan kapitalizmin ürettigi otomobillerin üreten isciler tarafindan alinamamasi ve ürünün üreten isciden uzaklasarak yabancilasmasi bize marx'a ^*dogru yolculuga bile cikarir.
• adını üretim hattının esnekliğinden alan bir üretim sistemidir. yalın üretim olarak bilinmemekle beraber, bu tür üretim sistemlerinin ingilizce karşılığı "flexible manufacturing system (fms)" olmaktadır.
  robot ve bilgisayar kontrollü makine ve tezgahların yoğunlukta olmasını gerektiren, belli ölçütlerde benzer ürünlerin üretimleri arasında geçiş yapabilmeyi gerektiren bir sistemdir.
• onca yil ekonomi okudum, bankacilik yaptim, iktisat teorilerine iliskin kitaplar okudum ama esnek uretimi sokakta gordum ben. coca cola bosuna demiyor reklamlarda; "sokaga ciksana, hayat sokakta."diye. bir besiktas sakini olarak bildigim yerden soyliyeyim. besiktas ust gecitten inonu stadi istikametine yurudugun 15 dakikalik mesafede; onemli haftasonlarinda, etkinlik oldugunda dolmabahce caddesi boyunca dizilmis seyyar saticilar oldugunu bilirsiniz. bunlarin en fantastik olani genelde rambo gibi kafana sardigin, alninda o gunku olayin onemini vurgulayan yazi yazan bantlari satanlardir.
  arkadas ben bi adam goruyorum her haftasonu dolmabahce'de. bu adam 3 hafta once saadet partisi, 2 hafta once quaresma^*, gecen hafta da metallica yazili bantlar satiyordu. ayni adam lan. daha ne diyem amina koyim. dunyada urun profilini ve musteri portfoyunu bu kadar hizli degistirebilen herhangi bi firma, kurum, kurulus var mi? tabi ki yok. amerika bile 10 senedir irak'tan cikamadi. adamin saadet partisi'nden metallica'ya, rammstein'e gecmesi sadece 2 hafta suruyor. arada da portekizli bir yildiz. siyaset, spor, muzik.. sektor degil, icki sofrasi amina koyim.
• 2003 yılında akp hükümetinin öncüsü olduğu çalışma kanunlarıyla yasal dayanakları atılan, fason ve çok düşük ücretlerle, sosyal güvencesiz, hukuki açıdan hiçbir garantisi olmayan ağır işler yapılmasına olanak sağlayan nam-ı değer flexible manufacturing system .
  
  "esnek üretim sistemleri esas olarak işçinin verimliliğini artırmak için iş yoğunluğunu artırmaya, işçinin hem kafa hem kol gücünün sermayeye tabi kılınmasına, çalışma sürelerinin artırılmasına, işçilerin örgütsüzleştirilmesine, çekirdek ve çevre işgücü olarak bölünmesine dayanan sistemlerdir. sermayenin emek üzerindeki hakimiyetinin yeni örgütlenme biçimidir. son 30 yılda yaygınlaşarak ana üretim organizasyonu haline gelmiştir.
  
  esneklik, bir yanda taylorist-fordist kitle üretim sisteminin hantallığından kurtulma ihtiyacının ifadesidir. öte yandan işçi sınıfı mücadelesiyle elde edilen kazanımları ‘katı’lıkla ithamı içerir.
  
  esnek üretimin bir parçası olduğu neo-liberal ekonomi politikaları özelleştirme ve piyasalaştırma politikaları ile sosyal güvenlik sistemlerini çökerterek işçilerin, diğer emekçilerin ve ailelerinin eğitime, sağlığa, temiz suya, uygun enerjiye ulaşmasını zorlaştırmakta, kısaca sağlıklı yaşamın altyapısını çökertmektedir.
  
  bu yapısıyla esnek üretim ve onun teknolojisi, uygulandığı kapitalist sistem içerisinde, işsizliği artıran bir yapıya sahiptir. işsizlik hem yarattığı ekonomik yıkımla, hem de psikolojik etkileriyle önemli bir sağlıksızlık kaynağıdır. stres, anksiyete, kalp damar sistemi hastalıkları gibi bir dizi hastalığa neden olur.
  
  esnek üretimin işçilerin çoğunluğu için yol açtığı geçici ve güvencesiz işçilik, düşük ücretler, yaşanan belirsizlikler, monoton çalışma düzeni, düşük beceri kullanımı ve düşük sosyal destek gibi faktörler kişinin yaşam kalitesini düşürür.
  esnek üretimin farklı bileşenleri vardır: işyeri esnekliği, iş ve işçinin esnekliği, ücret esnekliği, süre esnekliği, mevzuat esnekliği
  genel bir sınıflandırmayla post-fordist esnek üretim organizasyonları birbirini bütünleyen iki ana başlıkla ele alınabilir.
  
  1) esnek uzmanlaşma
  2) yalın üretim ( toplam kalite yönetimi, tam zamanında üretim, kalite çemberleri). " esnek üretim, işçi sağlığı ve iş güvenliği
  
  (bkz: esnek uzmanlaşma)
  (bkz: yalın üretim)
  
  promosyon; (bkz: ülkeyi sermayenin hegemonyasına terk etmeyeceğiz)
• ya barbarlık ya sosyalizm sözünü -ne yazık ki- kanıtlayacak olan üretim sistemi budur.
  işçi intiharları, çok çalışmaktan dolayı gerçekleşen ölümler, kalıcı hastalık ve sakatlıklar, işsizliğin tavana vurması, sosyal güvencesizlik, yabancılaşma, örgütsüzleşme, her türlü yasadışı uygulamanın örtbas edilme olanağı, taşeronun taşeronunun taşeronundan ev içine kadar sızan aman bilmez bir sömürü, "istahdam imkanı" adı altında önüne geleni ucuz değil neredeyse bedava işgücü olarak kullanma fütursuzluğu, "kadınların üretime katılması" adı altında evden kölelik hizmeti, iş güvencesinin sıfırlanması, iş kazalarının sorumluluğundan yırtma rahatlığı, fason atölyelerde çocukların sadece öğlen yemeği karşılığında çalıştırılması, yabancı uyruklu kaçak işçilerin atölyenin bir köşesine kıvrılıp yatma şeklinde konaklama imkanı sağlanarak 20 saat çalıştırılması..... (aklıma geldikçe uğrayıp ekleyecem buraya daha)
  
  karoshi kapını çalmadan bu ablukayı dağıtashi.
  
  hey beyaz yakalı, sözüm aynı zamanda sana. dün mavi yakalının boynuna geçirdiğin ilmek yarın ya da yarından da yakın senin boynuna da geçecek. kendinin de celladı olacaksın. ya bir an önce ceo falan olmaya bak, ya da gözünü dört aç.
• hızlı, esnek sonuçlar üretmek için, çalışma gruplarına belli bir
  özerklik verilmesi gerekir. aslında firma özerkliği, şirket içi piyasalar
  vasıtasıyla uygulamaya çalışacaktır; bir bilgisayar kodu parçası yazma,
  para toplama yahut bir ürün tasarlama konusunda ekipler arasındaki
  rekabetin şartlarını merkez belirler, sonra da beş-altı takım o işi yapmak için birbiriyle rekabet eder. piraınit formunu temel alan taylor' a
  göre bu son derece verimsiz olacaktır, çünkü çabayı ikiye katlar; fakat
  yeni, esnek düşünüşte önemli olan, en iyi sonucu mümkün olan en
  kısa sürede üretmektir. bu daha modern bir verimlilik ölçütüdür. bu
  tür bir şirket içi ·rekabet, iktisatçı robert frank'in "kazanan her şeyi
  alır" dediği türden ödüllere yol açar: büyük ödüller sadece kazanan
  takıma verilir, teselli ödülü ya birkaç tanedir ya hiç yoktur
  
  pek çok araştırmacı gördü ki sistem işçiler arasında
  yüksek düzeyde stres ve kaygı üretiyor. aslında her tür rekabet strese
  yol açar; kazananın her şeyi aldığı piyasalarda riskler yükselir. fakat
  şirket içi piyasalar stresi daha da yükseltir