erişilebilirlik

• (bkz: accessibility)
• günümüzde boku çıkmış kavram.
  
  erişilememezlik durumuna ulaşmak beceri istiyor artık.
• erişilebilirlik, sağlık tesisleri, mal ve hizmetlerden herkesin eşit oranda yararlanabilmesi durumudur ve devletlerin, vatandaşlarına sağlamak zorunda olduğu sağlık hakkıdır.
  
  [http://www.who.int/…ediacentre/factsheets/fs323/en/ http://www.who.int/…ediacentre/factsheets/fs323/en/]
• apple 'ın çeşitli engellere sahip bireyler için özene bezene yarattığı yazılım.
  üşenmezsen;
  
  (bkz: https://www.apple.com/tr/accessibility/)
  
  sen parmağınla kaydırıp dokunmaya üşeniyorsun ama parmağı olmayan, göremeyen var be kardeşim. empati birazcık.
• engelli bireylerin bağımsız yaşayabilmelerini ve yaşamın tüm alanlarına tam ve etkin katılımını sağlamak ve engelli bireylerin, engelli olmayan bireylerle eşit koşullarda fiziki çevreye, ulaşıma, bilgi ve iletişim teknolojileri ve sistemlerine dâhil olacak şekilde hem kırsal hem de kentsel alanlarda halka açık diğer tesislere ve hizmetlere, “evrensel tasarım” ilkesiyle erişiminin sağlanmasıdır.
• sihirli bir kelime. kullanageldiğimiz teknoloji ve hizmetlerin yılardır nasıl da evrensel tasarım kusurlarıla önümüze geldiğini gözler önüne seriyor. gözden ırak tutup örttüğü hakikat ise, bu cürmün kurumsal ve organize biçimde işlenmiş olduğu. geçmişin günahı bugün erişilebilirlik mücadelesi verenlere kısmi tatminler yaşatılarak unutturuluyor sanki. çözülecek çok fazla erişilebilirlik sorunu olduğu için de bizler bu örtük anlaşmaya gönülsüzce taraf oluyoruz. şöyle düşünebilirsiniz: bir yazılımda farkettiğiniz küçük bir bug için bile veryansın ediyor ve düzeltilmesini bekliyorsunuz; olması gereken budur. erişilebilirlik meselesinin sadece bir paydaşını oluşturan körler ise, yıllardır onbinlerce yazılımın temel kullanımını etkileyen küçüklü büyüklü erişilebilirlik sorunlarıyla karşılaştılar, geri bildirim verdiler. bazı yazılımlar sorunsuz kullanılabilırken, bazıları kısmi eksiklikleri kabullenilerek kullanıldı. bir kısım yazılım ise hiç bir zaman erişilebilir olmadı.
  
  web geliştiricileri ve yazılımcılar iyi bilirler. okuduğunuz dökümanlarda erişilebilirlik konulu chapterları hep atladınız. e yani, pek de yakın olmadığınız bir konseptin projenizi sekteye uğratmasını istemediniz. çapraz programlamanın yaygınlaşması sorunu derinleştirdi.
  
  buraya kadar yazdıklarım ise erişilebilirliğin sadece körler açısından o da tek bir alandaki izdüşümleriydi. çok fazla mesele ve taraf var. ama çok temel bir ayrım konabilir. erişilebilirlik ve ona verilen cevap bir sosyal sorumluluk meselesi değil, tam aksine bir mühendislik meselesidir.
• engelli bakım merkezi açmayı düşünenlerin kabusu
• “erişilebilirlikte doğru ve yanlış!
  yapılan uygulama bilmeyenler için doğru görünsede erişilebilirlik mevzuatına ve standartlara göre yanlış ve kullanılamıyor.
  bu örneklerden birini daha paylaşıyorum.
  
  bazı kişi, dernek ve şirketler konuyla ilgili eğitimleri ve sertifikaları olmadığı halde erişilebilirlik danışmanı olduğunu söylüyor ve firmalarda onlardan danışmanlık hizmeti satın alıyor.”
  
  (bkz: adem kuyumcu)
  
  adem kuyumcu - videolu anlatım için
• “belediye başkanları ve kurumlarda yöneticiler istedikten sonra erişilebilirlik makul ölçülerde mümkündür.
  @istanbulbld diğer belediyelere göre erişilebilirlik uygulamalarında en başarılı belediyedir.”
  
  adem kuyumcu
  sosyal pedagog,
  erişilebilirlik uygulamaları ve engelli bakım
  rehabilitasyon uzmanı - danışmanı
  
  (bkz: adem kuyumcu)
  
  fatih ali emiri kültür merkezi - adem kuyumcu
• yapı sektöründe sanılanın aksine sadece engelli bireylerin değil, dezavantajlı grupların da kimseye muhtaç olmadan kamusal alanda yaşamaları hedeflenir. örneğin; çok kısa boylu olanlar, şeker hastalığından dolayı ellerini tam olarak kavrayamayanlar, yaşlılar gibi.
  
  ortopedik engellilere ilişkin birşeyler hepimiz duymuşuzdur fakat, bu standartlarda görme güçlüğü çekenler, uzuvları olmayanlar, yaşlılar, çok kısa boylular, işitme engelliler ve hatta sıradan kullanıcılar bile düşünülmüş. (yani herhangi bir kullanıcıya atıfta bulunmaksızın merdiven rıht yüksekliği ya da sahanlıksız en gazla basamak sayısının kaç olacağı gibi şeyler bile var)
  
  temel hedef yukarıda da dediğim gibi, bireylerin kimseden yardım istemeden yaşamlarını sürdürebilmesi. yoksa yemekhanede tepsinin kendisine uzatılmasına yardımcı olacak birisini bulundurmak, ya da turnikeden geçebilmesi için danışmaya bir kişi görevlendirmek değil. bunlar yanlış yaklaşımlar, o kişinin yardım isteyerek muhtaç olduğunu hissettirmemek. (bu aynı zamanda vergi mükelleflerinin, kamunun paydaşlarının herkesle eşit şartlarda hizmet alabilmesinin de gereğidir)
  
  türk standartlarında ts 9111 ile numaralandırılmıştır. son güncellemesi 2023 te yayınlanmıştır.
  
  aile ve sosyal hizmetler bakanlığının erdem klavuzu bulunmaktadır. bu da kamu hizmetleri için bir kontrol listesi tarzında hazırlanmıştır. ama 9111 kadar güncelliğini koruyamamış olabilir.