edward carson

• sir edward henry carson (1854-1935)
  ulster volunteer force ’u home rule’a karsi yönetmis ve kuzey irlanda ’nin birligin bir parçasi olarak kalmasinda basarili olmustur.
  9 subat 1854 ‘te, ironik biçimde dublin’de protestan bir ailenin üyesi olarak dogdu. alt edilmesi zor bir avukat olarak isim yapti. bunun yanisira “queens counsel” i temsilen oscar wilde’i homoseksüellik iddiasi ile sorgulayan kisidir.
  
  kariyerinin basinda irlanda’da yasayip çalisirken irlandali ayrilikçilara karsi kisisel bir güvensizlik olusturdu. 1892 yilinda hem irlandali avukatlarin baskani seçildi hem de avam kamarasina girdi. bir sonraki yil baroya çagirildi ve 1900-1905 yilari arasi ingiliz avukatlar odasinin baskanligini yürüttü. subat 1910’da avam kamarasi’ndaki muhafazakar parti baskanligi görevini birakti ve “home rule” politikasina karsi bir tavri olan irish unionist party’nin baskanligina geldi. carson hemen herbert asquith ’in liberal yönetimine karsi çikti, yüksek sesle ve ikna edici bir biçimde avam kamarasi’ndaki home rule teklifine karsi çikti. diger liderlerle birlikte home rule’a karsi direnisi simgeleyen “direnç bagi” adi verilen anlasmayi imzaladi.
  
  patlak vermesi kaçinilmaz hale gelen sivil savasi öngörerek belfast ’ta bölgesel bir meclis kurdu. kisa sürede 80,000 kisi toplayarak “ulster volunteer force” u (uvf) kurdu. uvf home rule’a karsi gelmek için gerekirse siddet uygulayacak kadar kararliydi. carson bu arada 1914 yilinin nisan ayinda, almanya kaynakli çok sayida silahi antrim-larne’da depoladi. olaylar karsisinda asquith hükümeti carson ile görüsmeye karar verdi ve görüsmeler sonucu carson ulster hariç olmak karsiliginda irish home rule’u kabul etti.
  
  agustos 1914’te almanya ile savasin patlak vermesi home rule’un yasalastirilma sürecini 1921’e kadar erteledi. carson ulusal yardimlasma ruhuna bagli kalarak 25 mayis 1915’te asquith’in koalisyon hükümetine basvekil olarak girdi. uvf’nin birçok üyesi de 36. bölüge askerlik basvurusu yapti. carson bir sonraki yil görünüste asquith’in savastaki tutumundan memnuniyetsizlik duydugu gerekçesiyle hükümetten istifa etti. lloyd george ile birlikte gelibolu’da kalinmasini savundu. aslinda bu hareketi planliydi; amaci,david lloyd george ve andrew bonar law ile birlikte istifa ederek asquith’i safdisi birakmakti. asquith’ in 1916 da gelen istifasiyla lloyd george basbakan oldu, sonrasinda carson hükümete “first lord of the admiralty” unvaniyla tekrar girdi.
  görevine uygun oldugu düsünülse de deniz kuvvetlerinde birikte çalistigi kisilere emirlerini uygulatmak konusunda isteksiz oldugu anlasildi. 1917’de yerine sir eric geddes getirildi fakat george carson’i bakanlik konusunda ikna etti; carson’i hükümette tutmak onun gibi bir gücü disarida tutmaktan çok daha iyiydi.
  ateskes ilanindan sonra carson “hayat boyu lordluk” unvani ile onurlandirildi. 22 ekim 1935’te kent’te 81 yasinda öldü.
• (bkz: james craig)