domalmak

• domun kabarıklık anlamıyla ilintili olsa gerektir, yani şişinen, dolgun, yuvarlak olan. dömbeşmek de muhtemelen, fütursuzca domalmak, götünü yukarıda unutmak gibi bir şey. dombelmek de domalma anlamında şive rengi, belli.
  
  ağırlık kasteden latince-ingilizce ton tonna/tunna diye latince sözcüklerden, onlar da büyük fıçı anlamında kelt dillerinden bir sözcükten geliyormuş (nişanyan). kelt olunca sibirya üstünden türkçe akrabalığı spekülasyonu olabilir. çünkü fıçı da topalak. türkçenin bir tom, ton, top kökleri özdeşliği/yakınlığı söz konusu. dombili çok aşağılayıcı; şişman velet demek. benzeri bir de ton bülük var. artık anlıyorum tonbülük ağır bülük değil şiş bülük demek. ton bülüğü erkek çocuğa annesi, kadın akrabası söylüyorsa övgü, dışardan biri söylüyorsa alay, aşağılama.
  
  benzer şekilde bir fikir yürütme yapalım: domalmak, yani kökence tomalmak top haline gelmek, toplaşmak demek. türkçede de bulunan dom da toparlaklık demek, kökeni tom diye düşünüyorum. çukur çeylen yerelinde domalmak benzeri bir sözcüğümüz domuşmak var. kendi kendine top olmak, toplaşmak. bunun görüntüsü abartılı bir virgül halini almak, kendi üstüne kıvrılmak. pratik örneği sıçarken başını eğip götüne doğru ne sıçtığına bakan çocuk veya adam duruşu. domalma konusunda bir de eski türkçe'den nişanyan örneği var: "huriler vardur ki, göğüsleri ağırşak gibi domalmışdur."
  
  (ilk giri tarihi: 6.1.2014)
  
  (bkz: domuşmak/@ibisile)
  (bkz: dom/@ibisile)
  (bkz: tombik), tombalak, tombul
  (bkz: domalan), döbermek, döberen
  (bkz: dombala), dombay, dombalamak
  (bkz: gördüğünden göt döberenden bok dilenmek)