• 1518'de strazburg'da baş gösteren bir hastalık. birçok insanın istemsiz bir şekilde durmadan dinlenmeden dans etmesi şeklinde ortaya çıkmıştır. belgelere göre haziran ayında frau troffea isimli bir kadın birden heyecanlı bir şekilde sokakta dans etmeye başlar ve bu durum 6 gün sürer. 1 hafta içinde 34 kişi kadınla beraber dans etmeye başlar. 1 ay içinde ise bu sayı 400'e yükselir. dans edenlerden bazıları kalp krizi, inme veya yorgunluktan ölür.durum ciddileşince kentin ileri gelenleri çözüm olarak dans edenlerin yanına müzisyen yollamış ve bununla da kalmayıp insanların kolay dans edebilmeleri için meydanlar oluşturmuşlardır. çünkü o zamanki düşüncelerine göre bu hastalığın tek tedavisi insanları gece gündüz dans ettirmektir. tabi bu "tedavi" ters tepmiş ve sayısız kişinin ölümüne yol açmıştır. bugün hala neden bu insanların ölümüne dans ettikleri açıklanamamaktadır. ancak yaygın kanı bu hastalığın açlıktan kaynaklanan kitlesel bir histeri olduğu yönündedir.
  • en bilineni 1518 dans vebası.
    bir temmuz günü frau troffea adında kadının sokaklarda çılgınca dans etmesiyle başlamış. müzik yok, kadının yüzünde dansın verdiği bir neşe yok ancak bir hafta hiç durmadan dans ediyor. insanlar eklenmeye başlamış artık. kimsenin nedenini tam olarak hala açıklayamadığı bu olaya sonunda 400’den fazla kişi dahil olmuş.

    bu olay dans vebasında bir ilk değil.:
    1020'li yıllarda, almanya'nın berburg şehrinde bir grup çiftçi sebepsiz yere çılgınlar gibi dans etmeye başlamış, şehir meydanındaki bir kilisede yapılan noel duasını bozmuşlardı. tabii dönemin ruhuna uygun olarak hadise şeytanın işi olarak görülmüş, ancak olay büyük çaplı olmadığı için unutulmuş.

    1237 yılında yine almanya'da yaşanan olayda büyük bir grup çocuk, neredeyse bilinçleri kapalı bir şekilde zıplayıp dans ederek erfurt şehrinden komşu kasaba arnstadt'a yürümüş. olay, fareli köyün kavalcısı'na ilham olmuş.

    1278 aziz vitus dans salgını belgelemiş dans salgınlarının ilk büyük ölçekli örneği, maas nehri üzerinde yaşanmış. 200 kadar insan ortada bir müzik veya etkinlik yokken sebepsiz yere dans etmeye başlamış. bir köprünün üzerine çıkan ve danslarına hız kesmeden devam eden topluluk, sonunda köprünün çökmesine sebep olmuş, yaralananlar hadiseye ismini veren aziz vitus manastırında tedavi edilmişti. yine dansın kıvılcımının nereden çıktığı bulunamamış, insanlar iyileştikten sonra neden öyle davrandıklarını açıklayamamış.

    bu hadiseden sonra yaşanan benzer hadiselere, hastaların tedavi edildiği aziz vitus manastırından esinle aziz vitus ateşi de dendiği olmuştur.

    http://www.nolm.us/…uploads/dans-salgini-nolmus.jpg

    1374'de sınırları aşan ilk salgın olmuş. yine sebepsiz yere bir grup insan dans etmeye başlamış, ardından yüzlercesi onlara katılmış. danslara bu kez manastır rahipleri de katılmış. kısa sürede köln, yakınlardaki flaman şehri utrecht, fransız şehri metz ve strasbourg, ve sonunda luxemburg'a kadar yayılan dans salgını can alıcı boyutlara ulaşmış. dans etmekten yorgun düşüp ölenler rapor edilmiş, olay 1375 ve 1376 yılına kadar artçı şoklarla devam etmiş. kilise yaşanan bu hadiselere anlam verememiş. herkes işin içinde ilahi bir dokunuş olduğunu düşünmüş. bu uzun süreli salgın bir görünüp bir kaybolarak 1381 yılına kadar sürmüş.

    http://tojuzbylo.pl/…0-480/medieval-dance-mania.jpg

    1418-28 arasında strasbourg'da uzun süren kıtlık döneminin ardından bir anda başlayan bu dans salgını, insanların çileli bir dönemin ardından yaşadıkları rahatlamayla, kolektif histeri ile açıklanmaya çalışıldı. 1428'de almanya'da yaşanan olayda bir rahip ölene kadar dans etmişti. aynı yıl zürih'te bir grup kadın sebepsiz yere sokaklarda çılgınlar gibi dans etmeye başlayınca cadılıkla suçlandı.

    otoriteleri harekete geçiren ve en çok katılımın olduğu olay 1518 dans vebası, bu nedenle de en çok bilineni. bundan sonra 1536'da basel'de yine çocuklarda görülmüş ancak çok yayılmadan sonlanmış. 17. yüyzyıldan bu yana da bir daha görülmemiş.

    http://www.webteresan.com/…1naro5_1280-1024x754.jpg

    neden?
    bir teoriye göre dans salgınlarına arpa gibi tahıllarda görülen bir çeşit mantar yol açmış olabilirdi. bu o yıl aynı ürünü hasat eden insanların aynı durumdan muzdarip oluşunu da açıklıyordu. buradan hareketle küçük çaplı, sadece aileleri ve bir mahallenin sakinlerini kapsayan küçük 'dans-mania' hadiselerine de doğadan toplanan vahşi mantarların yol açmış olabileceği söylenebilirdi.

    17. yüzyılda bu vakalarla karşılaşan tıp profesörü gregor horst şu notu almıştır;
    “her yıl, farklı farklı kadınlar aziz vitus gününde, aziz vitus şapelini ziyaret ediyordu… bütün gün bütün gece yorulana kadar dans ediyorlardı. ”
    neyin sebep olduğuna gelince, ilk başlarda bu laneti aziz vitusun gönderildiğine inanılıyordu. ancak 17. yüzyılda bu salgın epilepsinin bir kolu olarak kabul edildi ve aşağıda resmi olan thomas sydenham tarafından sydenham dansı olarak tanımlandı.

    şöyle örnekler var: 1 2

    günümüzde bazı uzmanlarsa bunun gibi olayların toplu histeriyle açıklanabileceğini düşünüyor.

    daha fazla bilgi: https://line.do/…i-hadiseleri/mjv/vertical/moment/1

    (bkz: choreomania)
  • danse macabre
  • büyük kaygı (anksiyete) sonrası dönemlere rastladığı için insanların toplu olarak kaygıyı bir çeşit boşaltıp rahatlaması yönünde yorumlanabileceğini okumuştum.
    evlere uzun süre kapanıp yoğun kaygı yaşayan insanların bir şekilde rahatlamaya ihtiyaç duymaları italya'da şarkılar söylemeye yol açtı. bizde de hekimlerin alkışlanması, bayram kutlamaları, toplu dualar şeklinde sürüyor...
    kaygının gücünü küçümsememek gerek. hele, toplumca yaşanan ortak kaygının.
  • tarihte yaşanmış oldukça gizemli bir olay. toplumsal bir histeri olduğu düşünülse de hala birçok insanın ölünceye kadar dans etmesini açıklamak çok güç. gelmiş geçmiş en garip veba türü olabilir.
  • 1500lü yıllarda kutsal roma imparatorluğunun hakim olduğu strasbourgda kendi kendine dans eden bir kadının tetiklemis oldugu ve yüzlerce kişiye yayılmasına sebep oldugu enteresan bir olaydır. dönemin doktorları olayın sebebini tam olarak çözemesede dans eden kisilerin yedikleri halisünojen içeren bir mantardan kaynaklandığını ileri sürmüşlerdir.
    ayrıca hastaları kontrol edemeyen doktorlar, onları kendi haline bırakmış ve fazla efor sarfetmekten dolayı kalp krizi gibi sebepler sonucu birçoğu ölmüştür.
  • 1518 yılındaki dans salgını diye geçen bu olay toplumsal histeri olarak değerlendiriliyor. 1518 yılında strazburg’da frau troffea adında bir kadın ansızın dans etmeye başlıyor ve sonrasında dansa katılan onlarca kişi istemsizce dans ediyorlar ve dansı bırakamıyorlar. bu salgın bazıları için ölümle sonuçlanıyor.
    jean teule tarafından yazılmış entrez dans la danse isimli romanın konusuymuş aynı zamanda. bu dans eden kadının peşinden giden insanların sonu fareli köyün kavalcısı masalını hatırlattı.

    toplumsal histeri ile ilgili olarak başka ilginç örnekler de mevcut.
    birkaç kız öğrencinin gülmesiyle başlayıp bir süre sonra çok fazla sayıda insana yayılan gülme salgını için;
    (bkz: tanganyika gülme salgını)

    cinsel organın küçülmesi, yok olması, çalınması korkusu ile ilgili olarak ise;
    (bkz: penis paniği)
    (bkz: koro sendromu)
hesabın var mı? giriş yap