circadian rhythm

• (bkz: günlük ritim)
• yönetmenliğini rené besson'un üstlendiği 2005 tarihli bilimkurgu.
• muhteşem bir thurisaz parçası. sözleri:
  
  as they command, they force you to obey
  sucking all strength that is left away
  no power left to resist another day
  another victim of everyday's routine
  
  well here i am, when someone calls my name
  after all, i'll do anything you say
  well here i am, though inside my pride remains
  a small glimpse of light that'll never fade
  
  unlock and release what's left of courage inside
  tell them your thoughts, don't hold back this time
  convince yourself, then fulfill your aim
  your righteous place that is yours to claim
  
  well here i am, when someone calls my name
  after all, i'll do anything you say
  well here i am, though inside my pride remains
  a small glimpse of light that'll never fade
  
  and as i look back to all these oppressed years
  i still feel the suffering and see their tears
  an entire nation had lost their hope and pride
  "raise your fist there's no more time to lose!"
  
  now is the time to leave our past behind,
  we'll stand up and fight for all that's worth!
  fight !!!
  
  well here i am, when someone calls my name
  'cause after all, i'll do anything you say
  
  in the slaughter that followed, many brave men died for the cause of justice,
  against the oppressors that tyrannized the land
  in the end neither side had won
  many lives were shed under a bloodred sun
  and as the moon rose over thousands of corpses
  it was said that this battle was lost even before it began.
• ~24 saatlik biyolojik döngülere verilen genel isim. insanlarda scn adi verilen ve beyinde bulunan bir hücre grubu tarafindan yönetilen, uyku döngüsünü, hormon salgisini ve fiziksel aktiviteyi kontrol eden vücüt saati. son yapilan arastirmalarda vücüt saatindeki problemlerin metabolik hastaliklarla ve kanserle baglantisi oldugu gösterilmis.
• dünyanın 24 saatlik karanlık ve aydınlık döngüsü.
• thurisaz'ın 2007 yılında çıkan, ikinci stüdyo albümü. aynı zamanda albümde yer alan 4 numaralı parça.
  
  albümün parça listesi şu şekildedir efem:
  
  1. symbols 02:57
  2. falling 06:36
  3. point of no return 08:11
  4. circadian rhythm 08:19
  5. fading dreams 05:53
  6. switch to red 05:05
  7. impending… 01:44
  8. …betrayal 06:46
  9. past perfect 03:43
  
  ayrıca switch to red, past perfect, point of no return, circadian rhythm, fading dreams gibi şaheserleri ihtiva etmesi açısından favori thurisaz albümümdür kendisi^*.
• yaklaşık 24 saat içinde yada her 24 saate bir tekrarlanan olaylardır. daha kısa süreli döngülere ultradyan daha uzun olanlara infradyan denilir.
  latin kökenli olup circa “etrafında” , diem ve dies “günlük veya bir güne yakın” anlamındadır. daha çok bitki, havyan, mantar ve siyanobakterilerde görülür.
  
  biyolojik saatin günlük, yani sirkadiyen ritmini düzenleyen en önemli hormonu melatonindir. karanlıkta salınan bu hormon uykuya geçişi sağlar. melatonin, kişiden kişiye değişse de yaklaşık olarak 23:00 ile 05:00 saatleri arasında salgılanan bir hormondur. salgılanma zamanlarında maruz kalınan yüksek ışık salınımını bozar ve uyku problemlerine neden olur. kısaca özetlemek gerekirse periyot şu şekilde işler:
  
  ışık › göz › rht (retinohypothalamic tract) › scn (suprakiazmatik çekirdekler) › scg › pineal bez › norepinefrin › camp › melatonin
  
  biyolojik saati bozan durumlar
  
  jet-lag: uzun uçak yolculuğunda biyolojik saatlerin düzeni bozulur, bundan dolayı yorgunluk, uykusuzluk gibi sorunlar ortaya çıkabilir,
  gece vardiyaları,
  uykusuz bırakma (yeni doğan çocuk, işkence altındaki kişiler),
  kutup ve uzay yolculukları,
  ışık (geceleri ışıkların kapatılmaması ya da yeterince karartılmaması),
  gece istirahatini ve uyku düzenini bozan eğitimler, gürültüler, ibadetler, yaşam tarzı vs.
  
  günaydın
  
  06.00: “kortizon” adı verilen uyandırma hormonunun salgılanmasıyla organizma uyanıyor. metabolizma hareketleniyor.
  
  07.00: spor yapmaktan kaçının. kalbe ve dolaşıma gereksiz yüklenirsiniz. kahvaltı için en ideal saat, sindirim oldukça iyi.
  
  08.00: fazla miktarda hormon salgılanıyor. sigara tiryakileri için de durum aynı. kahvaltı sigarası, damarları her zamankinden daha fazla daraltıyor.
  
  09.00: vücudun en kuvvetli ve dirençli olduğu saat. herhangi bir hastalık için iğne olacaksanız bu en doğru zaman.
  
  10.00: organizmanın kendine geldiği saat.vücut en yüksek ısı seviyesinde. “kısa süre belleği” iyi durumda. bir önemli ayrıntı: 10.00 ile 12.00 arası enfarktüs olaylarına sık rastlanıyor.verimliliğin fazla olduğu bir saat, ders çalışmak için ideal.
  
  11.00: vücudun tam formunda olduğu, verimli olmaya programlı bir saat. kalp ve dolaşım o kadar zinde ki yapılan muayenelerde kalpteki bir bozukluk gözden kaçabilir. hazır cevaplık tavan yapar, özellikle hesap işleri, matematik ödevleri rahat ve iyi bir şekilde, zorlanmadan çözülür.
  
  verimlilik azalıyor
  
  12.00: dinlenme saati. dikkatın azaldığı bir saat. midedeki asit miktarı fazlalaşıp, beyindeki kan akışı azalıyor. istatistiklere göre öğle uykusu uyuyabilen kişilerde enfarktüse %30 oranında az rastlanıyor.
  
  13.00: verimlilik, gün ortalamasının %20 aşağısına iniyor. bütün organlar en alt düzeyde çalışıyor, sadece safra öğle yemeğini hazmetme faaliyeti gösteriyor.
  
  14.00: tansiyon ve hormon düzeyi düşüyor. diş doktorundan korkanlar için en uygun randevu saati. çünkü bu saatte acı az hissediliyor. lokal anestezi uzun süre devam ediyor (30 dk.).
  
  15.00: enerji geri geliyor, bellek tam formunda. ikinci verimlilik dönemi başlıyor ama sabahkinden az.
  
  16.00: spor için en iyi saat. tansiyon ve dolaşım çok iyi durumda.
  
  17.00: organların faaliyeti üst düzeye çıkıyor. kuvvet artıyor, oksijen harcanıyor, böbrekler ve mesane çok çalışıyor. tırnaklar ve saçın en çabuk uzadığı zaman. midedeki asit miktarı artıyor.
  
  18.00: akşam yemeği için en ideal saat. pankreas bu saatte özellikle aktif.
  
  19.00: kan basıncı ve nabız düşüyor. bu nedenle kan basıncı düşüren ilaçlara dikkat, tehlikeli olabilirler. antidepresanların tesiri de bu saatte daha fazla.
  
  20.00: karaciğerdeki yağ düzeyi düşüyor ve kirli kan kalbe her zamankinden daha fazla akıyor. alerjisi olanlar ve astımlılar ilaçlarını bu saatte almalı. etkisi hemen görülüyor. antibiyotikler de az dozda alınsa bile etkileri en üst düzeyde oluyor.
  
  21.00: sindirim organlarının günlük görevi sona eriyor. bu yüzden gelen herşey midede sabaha kadar hazmedilmeden kalıyor ve bu çok tehlikeli. kalan yemekler bağırsak sahasındaki mukozaya hücum ediyor.
  
  22.00: akyuvarlar aktif hale geliyor. sigara içenler dikkat! bu saatten sonra vücut nikotin gibi zehirleri çok zor atıyor.
  
  23.00: organizma gün boyunca aktif faaliyet gösteren stres hormonunun salgılamasını durduruyor. sakinleşip, rahatlıyoruz.
  
  tatlı rüyalar
  
  24.00: uyurken deri hücreleri durmadan çalışıyor, gündüz olduğundan daha sık bölünüyor. ayrıca ilk rüya safhasıdır. yarım saat içinde rüya görmeye başlıyoruz.
  
  01.00: verim en alt düzeyde. bu saatte çalışanlar hata yapabiliyor, dikkat azalıyor, çünkü vücut kendini uyumaya programlıyor.
  
  02.00: araba kullananlar dikkat; görme zayıflıyor, tepkiler yavaşlıyor, kazalar bu saatte çok oluyor.
  
  03.00: bedenin de ruhun da en karanlık safhası. melatonin hormonunun salgılanması tembel ve kararsız yapıyor. intihar edenlerin sayısı fazlalaşıyor.
  
  04.00: stres hormonundan enerji kazanıyoruz. enfarktüs krizleri saat 04.00 ile 06.00 arasında çok oluyor; çünkü kan basıncı oldukça yükselip, damarlar geriliyor. doğum yapma olasılığının en yüksek saati.
  
  05.00: stres hormonu bizi faaliyete geçiriyor ve gündüz değerinin tam 6 katına çıkıyor. vücudumuz harekete geçiyor kaybolan enerji yeniden geri geliyor. yeni bir gün başlıyor.
  
  kendiliğinden belirli bir düzende çalışan biyolojik saatimiz çeşitli durumlar yüzünden bozulursa, vücudumuzda bazı değişiklikler olur. hormon salınımları değişir, kalp ritimlerinde bozukluk olabilir, yorgunluk, halsizlik ya da diyabet ve obeziteye varan sorunlarla karşı karşıya gelebiliriz. vücudumuzu kolumuzdaki saat gibi düşünürsek, zarar görmemesi için zamanında bakımını yaptırmalıyız.
  
  kaynaklar: chronobiology lectures 2012 – alper karakaş, the pineal gland and melatonin
• (bkz: sirkadiyen ritimler)
• https://www.youtube.com/watch?v=y8zxofwubms
• dünyanın kendi etrafında dönmesi sonucu meydana gelen aydınlık ve karanlık ritmidir. aynı zamanda insan vücunun 24 saat içinde yaşadığı döngü de bu şekilde ifade edilir. insan vücudundaki bu döngü günışığı ile düzenlenir. bu sebeple hergün gerekli saatlerde yeterli miktarda günışığı almak çok önemlidir.
  daha fazla bilgi için...