buhara sovyet halk cumhuriyeti

• kurtuluş savaşı yıllarında sovyetlerden geldiği söylenen para ve mühimmat yardımının esas kaynağı olan cumhuriyet. türk heyeti ile moskova'da yapılan görüşme esnasında moskova'da bulunan ve yeni kurulan buhara cumhuriyetinin cumhurbaşkanı olan osman kocaoğlu lenin ile görüşerek türkiye'ye yardım olarak 100 milyon altın rublelik bir yardım yapmış, çarlık zamanında buhara hazinesinde mevcut olan altın rublelerin neredeyse tamamını gözünü kırpmadan vermiş, para ve mühimmatın nasıl ulaştırılacağı konusunda da rehberlik etmiştir. buna rağmen gavur lenin ve sovyet hükümeti- tarihi bir şey hakkında bir şeyler yazarken böyle demek uygun düşmüyor ama emanete hıyanet ve hırsızlık konusunda hassasım- bu yardımın yalnızca yüzde onluk kısmını yani 10 milyon altın rubleyi türkiye'ye ulaştırmış, geri kalanını ise tabiri caizse iç etmiştir.
  
  bernard lewis, the emergence of modern turkey adlı kitapta çevirmen notu olarak karşılaştığım bilginin kaynağı şöyle veriliyor:
  osman kocaoğlu, ''rus yardımının iç yüzü", yakın tarihimiz, cilt.1, sayı 10 (mayıs 1972), shf.292-293, 1972.
  
  osman kocaoğlu devamında sürgün hayatı yaşamış, itibarı elinde alınmıştır ancak allaha şükür ki türk toprağında, türk yurdunda bulunmaktadır. allah taksiratını affetsin. kendisini bu not vesilesi ile yeni tanıdım ancak saygım ve sevgim çok büyük.