benlik kontrolü

• benlik kontrolü temelde bireylerin dürtülerini, arzularını ve alışkanlık haline gelmiş tepkilerini değiştirmek ya da bastırmak amacıyla kullandıkları kapasiteleri olarak, yani benliğin üzerinde bir kontrol sağlama becerisi olarak tanımlanıyor (hatta belki de dünyaya uyum sağlama becerisi bile diyebiliriz). bu sürecin temelinde, insanların duruma uygun olmayan ama içten gelen isteklerini ve dürtülerini kontrol etmeye çalışmaları var. burada söz konusu olan kontrol, davranışları idealler veya hedefler gibi standartların sınırları içine çeken bir değişim sürecini ifade eder daha çok.
  
  literatürde şu isimlerle de karşılık bulabilir ama kontrol aslında daha çatı bir kavram:
  
  (bkz: öz-disiplin)
  (bkz: irade)
  (bkz: benlik düzenleme)
  
  bilhassa benlik kontrolü ve benlik düzenleme kavramları birbirlerinin yerine kullanılagelen kavramlar olsa da aslında benlik kontrolü, benlik düzenleme sürecinin bireyin benliği üzerinde kontrol sağlamaya yönelik gösterdiği bilinçli çabayı ifade eden bir parçası.
  
  benlik kontrolü süreci, genel olarak üç farklı bakış açısıyla açıklanıyor:
  
  1. görüş, benlik kontrolü sürecini bir bilgi işleme şemasıdır der. herhangi bir benlik kontrolü görevinin bu şemayı harekete geçirerek daha sonraki görevlerde daha iyi performans sergilenmesini sağlaması beklenir.
  2. görüş, benlik kontrolüne bir genel yetenektir der. zamanla ve çalışmayla geliştirilen bu yeteneğin daha sonraki görevlerde daha iyi performansa yol açması beklenir.
  3. bunlara karşıt olan üçüncü bakış açısına göre, benlik kontrolü sınırlı bir güce dayalıdır ve bu durumda, bir benlik kontrolü görevinin ardından söz konusu kaynaklar tüketilmiş olacağı için, sonraki görevlerde performansın düşmesi beklenir.
  
  bu noktada bir sonraki adım:
  
  (bkz: benlik kaynaklarının tükenmesi) ya da (bkz: ego depletion) olur.