babi yar

• yevgeni yevtuşenko nun nazımın bir şiirinde adı geçen şiiri.. duyarlığını nazım gibi kağıda dökebildiğini düşünüyorum..
  
  babi yar
  
  hiç anıt yok babi yar'da.
  
  tek mezar taşı o dik yamaç.
  
  korkuyorum.
  
  yahudiler kadar yaşlıyım şimdi.
  
  şimdi bir yahudi gibi görüyorum kendimi.
  
  şimdi eski mısır'da dolaşıyorum.
  çarmıha geriliyorum şimdi,ölüyorum,
  çivilerin bile izi var üstümde şimdi.
  
  dreyfus geliyor aklıma.ben oyum.
  
  kof adamlar suçluyor, yargılıyor beni.
  
  parmaklıklar ardındayım ansızın,
  kıstırılmışım, tutulmuşum, sövmüşler bana ;
  
  brüksel dantelinden elbiseler giymiş hanımlar
  bağırarak,şemsiyelerini çarpıyor suratıma.
  
  belostok'ta bir çocuğum şimdi,
  yere yayılıyor damlayan kan ,
  öfkeyle saldırıyor meyhanenin
  soğan ve votka kokan fedaileri.
  
  tekmelenmişim,elimden birşey gelmiyor ,
  yalvarıyorum, dinlemiyorlar bile,
  <<gebertin çıfıtları, rusya'yı kurtarın>> diye
  haykırarak bir aktar dövüyor annemi.
  
  anna frank olarak görüyorum kendimi,
  nisan dalları kadar inceyim,
  sevgiyle dolu içim ;
  boş sözler söylemeyin bana,
  birbirimize bakalım istiyorum.
  
  gülecek, koklayacak ne var ki
  yapraklardan, gökyüzünden başka.
  
  ama çok şey yaparız sen istersen,
  usulca sarılırız birbirimize
  karanlık bir odada.
  
  bir gelen mi var? korkma.
  
  bu gelen, baharın sesi.
  
  gel bana, dudaklarını uzat bana.
  
  biri kapıyı zorluyor.
  
  yok yok, kırılan buzların sesi.
  
  yaban otları hışırdıyor babi yar'da.
  
  ağaçlar sert sert bakıyor, yargıçlar gibi.
  
  her şey sessizce çığlık atıyor.
  
  şapkamı çıkarıyorum,
  anlıyorum, gittikçe yaşlanmışım.
  
  burarda gömülü binlerce insanın,
  bu binlerce insanın ardından koparılmış
  sessiz bir çığlıktan başka neyim ki şimdi;
  burada vurulmuş her ihtiyarım ben,
  burada vurulmuş her çocuğum ben.
  
  ey ruslar, vatandaşlarım, bilirim hepinizi.
  
  kötü eller kirletiyor temiz adınızı sizin.
  
  ülkem nasıl güzeldir, hep bilirim,
  nasıl korkunçtur kendilerine, hiç titremeden,
  
  <<rus birliği>> adını takan yahudi düşmanları.
  
  hiçbir yerim unutamaz bütün bunları.
  
  çınlasın <<entarnasyonal>>
  yeryüzündeki
  son yahudi düşmanı gömüldüğü zaman.
  kanımda yahudi kanı yok,
  ama öyleymişim gibi beni
  hor görüyor, aşağılıyor yahudi düşmanları.
  
  gerçek bir rus'um bu yüzden.
  
  türkçesi: ülkü tamer
• yevgeni yevtuşenko'nun bu şiiri, dmitri sostakovic tarafından bestelenmiştir. önce bir oratoryo olarak planlanan beste sonrasında yine babi yar adını taşıyan 13'üncü senfonisinin ilk bölümüne dönüşmüştür. beş bölümden oluşan senfoninin diğer bölümleri de yine yevtuşenko şiirlerinin besteleridir (mizah - dükkanda - korkular - kariyer), fakat hiçbiri birinci bölüm kadar etkileyici değildir.
  
  şiir koro ve bas solo için bestelenmiştir. arada, korkunç çaresizliklerin arasından umutların nasıl birden yeşeriverdiği, sonra yine nazilerin postalları arasında eziliverdiği, sözlerle de uyum içerisinde çok güzel verilmiştir. şostakovic bu eserinde leitmotiv olarak kullandığı "nazi melodisi" dinleyiciyi inanılmaz etkileyen ve şiirin atmosferine sokuveren bir deha ürünüdür. özellikle şiirin anne frank'la ilgili kıtası mükemmel işlenmiştir eserde...
• (bkz: sostakovic senfoni no 13)
• ressam arbit blatas'ın bir çalışmasıdır.
• ikinci dünya savaşında 30.000 civarında(bazı kaynaklara göre 60.000) ukrayna yahudisinin nazi askerleri tarafından toplanıp, çırılçıplak soyulduktan sonra öldürüldüğü yerin adı. askerlerin tüm yahudileri öldürmeleri 36 saat civarında sürmüş. tarihte babi yar ismi bu kitlesel katliamla özdeşleşmiştir.
  
  ayrıca;
  (bkz: babi yar katliamı)
• sergei loznitsa'nın babi yar katliamı'nı konu alan filmi.