ayodhya

• hindistan'in uttar pradesh eyaletinde bir kent. adini duymamiz 1992 sonlarinda oldu. hindu tanrisi rama'nin dogum yeri oldugu iddia edilen yerde bulunan babur mescidi, hindu milliyetcileri [ sonradan iktidara da gelen bjp taraftarlari, asiri sagci shiv sena orgutu uyeleri ve digerleri] tarafindan yakildi. sonrasinda butun hindistan'a, ozellikle de buyuk sehirlere yayilan catismalarda cogu musluman yaklasik iki bin kisi katledildi. olayin 10. yildonumunde gujarat eyaletinden sehre gosteri yapmaya giden hindulari tasiyan bir tren, muslumanlarca atese verildi, 50-60 hindu oldu. bu olayin sonrasinda cikan ayaklanmada, bu defa yaklasik bin musluman olduruldu.
  mani ratnam'in vasat bombay filmi, 1992 olaylarinin ertesinde cikan bombay ayaklanmasini konu alir.
• günümüzde hindistan'ın kuzeyinde bulunan ve nepal'e komşu uttar pradeş eyaletindeki en kadim kentlerden birisi; öte yandan ibn battuta seyahatnamesi'nin yanında adeta bir paragraf gibi kaldığı yaklaşık 13 bin sayfalık ramayana destanı'nın büyük bir kısmının geçtiği tarihi kent ve kosala krallığının başkenti.
  
  karnali, ya da tarihi ismiyle sarayu nehri'nin güney kıyılarında kurulmuş olan kentin hâlen görülebilecek çok önemli tarihi ve destansı yapıları bulunuyor. ramayana destanı'nın baş karakteri prens rama'nın sita ile evlendikten sonra prensin annesinin gelinine armağan ettiği iddia edilen kanak bhawan isimli sonradan tapınağa dönüştürülmüş malikâne, prens rama'nın fizikî hayatına son vererek tanrı vishnu'yla bütünleştiğine inanılan guptar ghatt ve daha nice bu destanla ilgili mekanı içinde barındıran ayodhya, asrî zamanlarda uzun bir süre faizabad adıyla bilinmiş ve 1990'larda hindu milliyetçileriyle bölgede sayıları hiç de az olmayan müslüman nüfusun şiddetli çatışmalarına da ev sahipliği yapmıştır.
  
  sanskritçe'de "yenilmez" ya da "bileği bükülmez" gibi anlamlara gelen ayodhya sözcüğünün doğrudan bir kent adına verilmiş olması da kentin hindu geleneğindeki önemini açıklar cinsten bir bilgi gibi görünüyor. jainizm geleneğine göre "günahlar tarafından ele geçirilemeyen şehir" olarak isimlendirilen kentin pek nadir olarak bazı geç antik dönem ve orta çağa ait yunanca kaynaklarda da "sakata" ya da "saketa" ismiyle anıldığı da bilinmektedir.
  
  günümüzde yaklaşık 60 bin kişilik bir nüfusa sahip olan kent, eski ve destansı görkeminden uzak olsa da kültürel olarak halen önemini korumaktadır. örneğin; hatırı sayılır sayıda hindu geleneğini benimsemiş hindistanlı için gupta ghatt'tan sarayu nehri'ne girip yüzmek hâlen günahlarından arınmalarını sağladıklarına inandıkları manevî olarak ehemmiyeti yüksek bir eylemdir.
  
  edit: uyarı mesajı atanlara teşekkür ederim, lâkin kentin ve bölgenin adı gün itibariyle faizabad değildir. narendra modi'nin ilk döneminde başlayan arapça ve soğdca kökenli ve islamiyet'i çağrıştıran isimlerin hintçe'ye^* çevrilmesi sürecinde kentin ve yörenin ismi yeniden ayodhya olmuştur.