avraham stern

• nasıl tanımlamalı avraham stern'i? olası denemeler şöyle sonuçlar veriyor:
  
  - britanya'nın sömürgeciliğine karşı savaşmayı her şeyin önünde gören bir kişi
  - bağımsız israil devleti'nin kurulması için her şeyi yapabilecek bir vatansever
  - idealist bir şair ve aktivist
  - siyonist bir terörist.
  - üçüncü reich yönetimi ile işbirliği yolları arayan bir yahudi
  
  bütün bu tanımlar, bir noktada doğru, ama hangisi avraham stern'i tarif edebilir? en iyisi onun öyküsünü anlatmak:
  
  1907 yılında polonya'da doğan ve sonradan israil'e göç eden stern, ibrani üniversitesinde klasik diller üzerine bir eğitim alır. daha o zamanlardan başlayan anti-emperyalist milliyetçiliği, onu britanya'nın sömürgeciliğine dayanamaz hale getirince, önce haganah'a, sonra da o zamanın en büyük siyonist terör örgütü olan irgun'a katılır. birçok irgun üyesinin ayrılıp -daha önceden koptukları- haganah'a katılmasına karşın irgun'dan ayrılmaz ve ze'ev jabotinsky'nin yönetiminde 1937'de irgun'a silah ve çalışma kampı sağlamak için polonya'ya gider, dönüşünde ise britanya yönetimi tarafından yakalanarak hapsedilir. fakat, 1940'ta irgun'un haganah ile yeniden birleşerek, nazilere karşı britanya'nın yanında yer almasını ve britanya'lılara karşı ateşkes ilan etmesini içine sindiremez ve kendi örgütünü kurar. kendi yaşadığı dönemde stern çetesi olarak anılan bu örgüt, ölümünden sonra lehi adını alacaktır.
  
  örgütün rotası katı bir anti-emperyalizmdir, britanya düşmanlığıdır. bunun için gerektiğinde araplarla dahi işbirliğine gidilir. fakat bu "garip" ittifakların doruk noktası, hiç kuşkusuz üçüncü reich ve werner otto von hentig ile olan ilişkilerdir.
  
  britanya'dan ölümüne nefret eden avraham stern, çareyi "farklı" ittifaklarda aramıştır. bunun için de, von hentig vasıtası ile nazi yönetimine ulaşmaya çalışmış, artık bağlı olmadığı irgun adına, britanya'ya karşı ortak mücadele karşılığında avrupa yahudilerinin israil'de kurulacak (ve almanya'nın müttefiki olacak) bağımsız bir yahudi devletine nakli önerisinde bulunmuştur. bu talebin yer aldığı mektup, ankara belgesi olarak anılmaktadır. bu öneriye almanya'dan bir yanıt geldiğine ilişkin herhangi bir kanıt bulunmamaktadır.
  
  1942'de britanya güçleri tarafından bir evde sıkıştırılmış, kafasının arkasından aldığı tek kurşun darbesi ile ölmüştür. işin en mide bulandırıcı yanı, -britanya'nın yalanlamasına karşın- anlaşıldığı kadarıyla bu sırada kelepçeli olmasıdır.
  
  avraham stern, ölümünden sonra bir kahraman olmuştur. kendisi de bir lehi üyesi olan yitzhak shamir tarafından israil bağımsızlığının bir sembolü olarak ilan edilmiş ve 1978'te israil'de adına pul basılmıştır. öldürüldüğü ev de anısına bir müze olarak düzenlenmiştir. her yıl adına düzenlenen anma günü resmi bir tören havasında geçmekte, hükümet temsilcileri bu törene katılmaktadır.